پیچیدگی‌های بازار افزایش یافته است
گرگ و میش بازار پلیمرها
شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد در هفته گذشته کاهش نرخ محسوسی داشت و با ۷۴/ ۴ درصد افت به ۹ هزار و ۷۹۳ تومان رسید که پایین‌ترین قیمت ثبت شده از هفته منتهی به ۵ دی‌ماه تاکنون بود. دلیل اصلی کاهش قیمت‌ها را باید در دو نکته اصلی جست‌وجو کرد، یکی افت قیمت‌های پایه در بورس کالا با محوریت کاهش نرخ در بازارهای جهانی و دیگری تقلیل رقابت برای خرید که به افت نسبی قیمت‌ها منجر شد. این دو اهرم مهم در نهایت قیمت‌ها در بورس کالا را برای کلیت بازار کاهش داد که انتظار داریم اثرات آن را بتوان در بازار آزاد هم مشاهده کرد. این در حالی است که قیمت‌های پایه در هفته جاری خود یک سیگنال مهم برای ترسیم رخدادهای پیش‌روی بازار است آن‌هم در شرایطی که در دو هفته اخیر بهای نیمایی ارز در مسیر صعودی بود و با توجه به نرخ‌های موجود باز هم امکان این رشد قیمتی وجود دارد. درخصوص قیمت‌های جهانی هم اگرچه پتانسیل افت نرخ هنوز وجود دارد، ولی بازگشت تقاضای چین به بازارهای جهانی و منطقه‌ای در کنار ضعف جدی تولید البته در برابر بالابودن نسبی موجودی انبارها در مناطق تولیدکننده، چهره پیچیده و چندگانه‌ای را برای نرخ‌های جهانی ترسیم کرده است که شاید اظهارنظر را دشوار جلوه دهد اما پتانسیل رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی به نسبت محدود است ولی امکان افت قیمت‌ها را نیز نمی‌توان قدرتمند ارزیابی کرد. در برابر آن تکانه‌های رشد قیمت نفت خام در روزهای اخیر سیگنال جانبی دیگری است که دورنمای بازارها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و در نهایت امکان بازاری متعادل با نوسان محدود قیمت‌ها را باید در نظر گرفت. این ادعا به معنی ثبات نسبی قیمت‌هاست ولی در شرایطی که بهای نیمایی ارز افزایشی است و فاصله قیمت نرخ‌های آزاد و نیمایی هم برای هفته گذشته باز هم به بالای ۲ هزار تومان رسیده و همچنین نرخ‌های بورس و بازار هنوز فاصله زیادی دارند اظهارنظر در مورد دورنمای بازار دشوار خواهد بود زیرا سیگنال‌های متناقض بسیاری را شاهد هستیم که باید در ماه رمضان مورد بررسی قرار بگیرد. این روند کلی در کنار کاهش جدی التهاب خرید در بورس کالا احتمال آرامش در بازار را در بر دارد. از سوی دیگر همه‌ساله اردیبهشت‌ماه زمانی برای التهاب قیمت‌ها در بازار آزاد بوده ولی نوساناتی که از داده‌های بنیادین قدرتمندی برخوردار نیست اما اثرگذاری خود را بر جای می‌گذارد. از سوی دیگر نوسان قیمت‌های جهانی هم به قدری به پیچیدگی‌های بازار افزوده که نمی‌توان انتظار تحلیل‌هایی قدرتمند و قابل اتکا را مطرح کرد. این وضعیت پیچیده در روزهای کرونازده فعلی وقتی با کاهش حجم معاملات همراه می‌شود خوش‌بینی چندانی را ترسیم نمی‌کند، گویی بازار از یک فاز رونق در حال عبور است ولی قدرتمند نیست. البته برای صحبت کردن از رکود هنوز زمان خوبی فرانرسیده است ولی بررسی دقیق‌تر رخدادهای معاملاتی هفته گذشته می‌تواند چهره دقیق‌تری از بازار را ترسیم کند.
افت حجم داد و ستد پلیمرها در بورس کالا
حجم معاملات پلیمرها در هفته گذشته در بورس کالا با 7/ 15 درصد افت به 69 هزار و 130 تن رسید که کمترین رقم از هفته سوم فروردین‌ماه تاکنون است. این رقم در حالی به ثبت رسید که متوسط حجم معاملات در شش‌ماه دوم سال گذشته به‌عنوان یک زمان برای رونق بازار نزدیک به 68 هزار تن بود که نشان می‌دهد بازار پلیمرها هنوز وارد فاز رکود نشده ولی انتظارات از این بازار بالاتر بود. البته کاهش 68/ 13 درصدی حجم عرضه پلیمرها و ثبت رقم عرضه 93 هزار و 420 تن هم یکی از داده‌های مهم این بازار به شمار می‌رود اگرچه همین رقم عرضه نیز از وضعیت خوب عرضه‌ها حکایت دارد. در هفته گذشته حجم تقاضای پلیمرها با 45/ 28 درصد افت به کمتر از 100 هزار تن رسید که اگرچه رقم جذابی برای این بازار به شمار نمی‌رود ولی بخش مهمی از همین تقاضا نیز از مسیر گریدهای جذاب به بازار تزریق شده و معرف کل بازار نیست. در هفته گذشته نزدیک به 74 درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفته که رقم متعادلی به شمار می‌رود ولی در نیمه دوم سال قبل این رقم 21/ 74 درصد بود یعنی بازار در هفته قبل یک عقبگرد زیرپوستی را تجربه کرده است.
تا اینجای کار آمار معاملات از تعادل نسبی در بازار حکایت دارد و گواهی ورود بازار به فاز رکود نیست. از سوی دیگر در اغلب کشورهای جهان ذهنیت رکود غالب شده است، اما افزایش فعالیت‌های اجتماعی با گذار از روزهای سخت کرونا موجب شده امیدواری‌های جدیدی به بازارها تزریق شود. البته بسته‌بودن مرزها را باید جدی گرفت و محموله‌های صادراتی بسیاری هنوز امکان خروج از کشور را پیدا نکرده‌اند. در کنار این موارد امیدواریم با کاهش نگرانی‌های اجتماعی و اقتصادی از شیوع ویروس کرونا و تا روزهای پایانی ماه رمضان بتوانیم شرایط بهتری را از مسیر تقاضا تجربه کنیم. در هر حال گذشت زمان می‌تواند نگرانی‌های شدید ابتدای سال جاری را تعدیل کرده و با تقویت معاملات در بازار محصولات نهایی چهره جذاب‌تری از داد و ستد پلیمرها را شاهد باشیم.
موارد فوق اغلب چهره‌ای شبیه به گمانه‌زنی دارند، آن‌هم در وضعیتی که نمی‌دانیم آینده دنیای کرونازده بهبود خواهد بود یا بازگشت این بیماری. نفت خام باز هم منفی می‌شود یا کاهش جدی حجم عرضه و رشد قیمت‌های اخیر می‌تواند روزهای بهتری را برای بازار نفت خام و سایر محصولات کالایی به همراه آورد. اینکه در مورد دنیای پساکرونا صحبت کنیم یا بگوییم که این بیماری شاید در فصل پاییز به همراه آنفلوآنزا توأمان به جوامع بشری حمله کند. این وضعیت بازارها همچون سایر اطلاعات بشر از دورنمای رخدادها به قدری ضعیف است که شاید آینده هیچ بازاری به صراحت قابل تحلیل نباشد. هنوز نمی‌دانیم که اثر کرونا بر آمارهای رسمی اشتغال، درآمدزایی یا تولیدات صنعتی در اقصی نقاط جهان چگونه بوده یا بحث کمرنگ‌تر شدن فاصله‌گذاری اجتماعی چه میزان به بهبود کسب و کارها منجر شده یا شاید به بازگشت دوباره شیوع این ویروس منجر شود. بهترین کار این است که امیدوار باشیم از پیک شیوع ویروس کرونا عبور کرده‌ایم و به مرور زمان شرایط به حال طبیعی بازمی‌گردد. پاسخ به این سوال تنها با گذشت زمان روشن خواهد شد، ولی امیدواریم بازار به رکود جدیدی وارد نشود اگرچه دوره‌های رکود بعد از رونق رخداد عجیبی نیست و بعد از ماه‌ها جذابیت تولید و معاملات در بورس کالا می‌توان انتظار داشت که بازار هم یک استراحت مقطعی به خود بدهد.
التهاب دائمی در بازار PVC
گویا قرار نیست بازار PVC رنگ و بوی آرامش قیمتی به خود ببیند. باز هم بیشترین رقابت برای خرید در هفته گذشته به بازار PVC تعلق گرفت و مجددا التهاب تقاضا را شاهد بودیم. ضعف عرضه‌ها به وضوح مشهود است و همچنین پایین بودن جدی تنوع عرضه نیز به مشکلات بازار افزوده شده که تداوم آن ضربه‌های مستمری به این صنعت خواهد بود. البته باز هم پلی‌پروپیلن‌های شیمیایی در مرحله دوم التهاب قرار داشتند و گریدهای برجسته این گروه کالایی با رقابت و رشد قیمت‌ها مورد داد‌و‌ستد قرار گرفتند.
