حجم معاملات در بازار پلیمرها روند رو به رشدی را تجربه کرد
هجمه پول به بازار پتروشیمی
در هفته گذشته شاهد رشد ۷۴/ ۳ درصدی عرضه پلیمرها در بورس‌کالا بودیم که موجب شد این رقم به برای عرضه‌های مرسوم در بازار فیزیکی پلیمرها به ۸۵ هزار و ۷۲۹ تن برسد که این رقم نیز بالاترین میزان ثبت شده در ۵ هفته اخیر است. این درحالی است که دی‌ماه حتی شاهد عرضه‌های بالای ۹۵ هزار تن در هفته نیز بودیم که نشان می‌دهد حجم عرضه‌های فعلی چندان هم رقم خارق‌العاده‌ای نیست. این درحالی است که در مدت مشابه سال قبل حجم عرضه هفتگی چیزی نزدیک به ۹۳ هزارتن بوده است آن‌هم در وضعیتی که واحدهای پتروشیمی جدیدی در یک‌سال اخیر یا آغاز به فعالیت داشته یا با رشد حجم تولید روبه‌رو بوده‌اند. در هر حال می‌توان گفت که از مسیر آمارها این رقم عرضه چندان هم برای بازار جذاب به شمار نمی‌رود آن هم در وضعیتی که بخشی از عرضه‌ها عرضه سلف بوده که در نهایت برای تغذیه فعلی بازار و کاهش التهاب اثرگذاری کمتر دارد ولی باز هم ثبت عرضه سلف بهتر از عدم عرضه است و می‌تواند بخشی از جذابیت خرید و سرمایه‌های وارد شده به این بازار را مدیریت کند.
در هفته گذشته شاهد رشد ۴/ ۱ درصدی تقاضا در مقایسه با هفته قبل از آن در بازار پلیمرهای بورس‌کالا بودیم که موجب شد این رقم به ۱۱۳ هزار و ۷۳۱ تن برسد. اینکه در زمان اوج تقاضای فصلی شاهد رشد محدود تقاضای خرید در بورس‌کالا هستیم که حتی از بازه زمانی مشابه در سال گذشته هم کمتر است نشان می‌دهد که این حجم از تقاضا گویا واقعی نیست و تقاضای بالقوه بالاتر از این ارقام است و البته ساده‌ترین دلیل آن را باید در کافی نبودن سهمیه‌های خرید از بورس‌کالا جست‌وجو کنیم. رخدادی که شاید تنها پاک‌کردن صورت مساله و انتقال تقاضای واقعی از بورس به بازار خواهد بود. در هر حال بازار نیاز به عرضه بالاتری دارد و اینکه تقاضا چه میزان است و چه‌میزان از آن در بورس‌کالا درحال خودنمایی است بحثی است که در آینده شفاف‌تر خواهد شد، ولی وقوع تقاضای فصلی را می‌توان به خوبی در بازارهای مختلف کالایی مورد بحث و بررسی قرار داد. ورود پول پرقدرت چیزی است که تقریبا تمامی بازارهای کالایی را دستخوش تغییر قرار داده و شاید در بازار پلیمرها اندکی دیرهنگام ایفای نقش کرده است. تنها مشاهده میزان تقاضا در سال گذشته نشان می‌دهد که هنوز باید منتظر رشد تقاضا در یکی، دو هفته پیش‌رو باشیم و مشخص نیست که چه سرنوشتی برای بازار رقم خواهد خورد. نوسان قیمت نیمایی ارز هم خود یک داده بسیار مهم برای بازار است که هم بر قیمت‌های پایه و هم جو روانی حاکم بر بازار اثرگذاری قطعی دارد که در کنار آن باید نوسان قیمت آزاد ارز را هم مدنظر قرار داد.
در هفته گذشته شاهد رشد ۴۹/ ۴ درصدی حجم معامله پلیمرها در بورس‌کالا بودیم که موجب شد حجم دادوستد در این گروه کالایی در هفته گذشته به ۷۸ هزار و ۶۸ تن برسد که بالاترین رقم در ۱۰ هفته اخیر است. این عدد معاملاتی به خوبی نشان می‌دهد که بازار از رشد ۷۴/ ۳ درصدی عرضه‌ها حداکثر استفاده را برده و در کنار آن با رشد(کمتر) تقاضا مسیر برای افزایش حجم معاملات فراهم‌تر از قبل شده است. این وضعیت نشان می‌دهد که بازار برای خرید آن‌هم برای اکثر گریدهای پلیمری سر از پا نمی‌شناسد و خرید حداکثری به‌عنوان یک اصل در نظر گرفته می‌شود.
از ویژگی‌های مهم معاملات در هفته گذشته دادوستد رقمی نزدیک به ۹۱ درصد از عرضه‌هاست که خود یک رقم معنی‌دار به شمار می‌رود که البته بالاترین رقم ثبت شده از هفته منتهی به ۱۴ آذرماه تاکنون به شمار می‌رود. این رقم به وضوح جذابیت حداکثری خرید از بورس‌کالا را به رخ کشیده و البته برای هفته‌های آینده حتی افزایش این رقم هم چندان عجیب نیست. التهاب خرید از بورس‌کالا به وضوح در آمارهای رسمی مشهود است و البته نگرانی از افزایش التهاب را نمی‌توان نادیده گرفت.
از دیگر ویژگی‌های جالب معاملات در هفته گذشته می‌توان به نسبت تقاضا در برابر عرضه‌ها اشاره کرد که نشان می‌دهد در روزهای پیچیده فعلی، پتانسیل خرید از بورس‌کالا حتی کاهش یافته است. نسبت تقاضا در برابر عرضه‌ها در هفته گذشته رقمی نزدیک به ۳۲۶/ ۱ واحد بوده که در مقایسه با هفته قبل از آن و رقم ۳۵۷/ ۱ واحد یک عقبگرد نسبی را نشان می‌دهد. این وضعیت به وضوح از کاهش سهمیه‌های خرید بهین‌یابی در هفته پایانی بهمن‌ماه حکایت دارد و ناخودآگاه به رشد پتانسیل خرید در هفته آینده منتهی خواهد شد. به‌صورت دقیق‌تر از هم‌اکنون باید منتظر یک هفته با پتانسیل رشد تقاضا باشیم که اثرگذاری خود را بر بازار و معاملات بورس‌کالا برجا خواهد گذاشت. این وضعیت البته با رشد عرضه‌های نقدی و سلف به سادگی امکان‌مدیریت شدن دارد به شرطی که عزم برای مدیریت بازار جدی‌تر باشد.
ذات عرضه‌های سلف در شرایط فعلی برای مدیریت بازار راه‌گشاست آن‌هم در شرایطی که غالب معاملات سلف از موعد تحویل یک ماه یا بیشتر (تا حداکثر ۳ ماه) برخوردار هستند، یعنی موعد معاملات پیش‌رو می‌تواند به بعد از پایان تعطیلات سال نو موکول شود که فضا برای تولید واحدهای پتروشیمی مهیا و همچنین بیم و امید تغذیه کافی بازار هم کمرنگ خواهد شد. از سوی دیگر بهتر است این احتمال را هم در نظر بگیریم که مسافرت‌های امسال نوروزی شاید به رونق سال‌های قبل نبوده و حجم مصرف محصولات نهایی هم به دلایل مختلف کاهش یابد. از سوی دیگر صادرات به کشورهای منطقه؛ بعید نیست که با اما و اگرهای جدیدی روبه‌رو شود که در نهایت رخدادهای جدیدتری را به همراه خواهد داشت که آینده‌ای شاید پیش‌بینی‌ناپذیر را رقم بزند. از سوی دیگر هم‌اکنون با یک رشد قیمت جدی در بازار مواد اولیه پلیمرها روبه‌رو هستیم که به مرور زمان به بازار محصولات نهایی هم سرایت خواهد کرد. تجربه هم بارها نشان داده که بعد از هر رشد قیمت یا چیزی شبیه به تورم، اغلب یک رکود هم در راه است و بهتر است فعالان بازار خود را برای یک رکود احتمالی برای سال آینده آماده کنند شاید خریدهای هیجانی فعلی چندان هم توجیه‌پذیر نباشد. حال اگر فرض کنیم که برخی از قیمت‌ها در بازار آزاد تا نزدیک به ۷۰ درصد بالاتر از قیمت‌های پایه مورد معامله قرار می‌گیرد چه سرنوشتی در پیش‌روی این معاملات قرار دارد آن‌هم در شرایطی که برخی فکر می‌کنند که این روند صعودی تا سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.
در هر حال بازار در روزهای گذشته رشد قیمت‌هایی جدی را پشت سر گذاشته و با توجه به داده‌های جانبی در بازار نمی‌توان در مورد دورنمای قیمت‌ها اظهارنظر خاصی داشت آن‌هم در شرایطی که از این پس شیوع بیماری کرونا را هم باید به محاسبات قیمتی بیفزاییم، شاید تغییر فازی جدی را در بازارها شاهد باشیم یا شاید روند افزایشی قیمت‌ها باز هم ادامه یابد. از هم‌اکنون به شرایطی وارد شده‌ایم که تاکنون شاید هیچ‌گاه در این بازار تجربه نشده باشد بنابراین ذهنیت و تجربه‌ای در این خصوص وجود نداشته و ندارد و اگر قرار باشد به تجربه چین نگاهی بیندازیم، خروجی آن افت جدی قیمت‌ها خواهد بود.
