کاهش ۶۱۲ میلیون دلاری ارزش صادرات فولاد

آمار ۷ ماهه صادرات فولاد ایران

در ۷ ماهه سال‌جاری، ارزش صادرات زنجیره فولاد کشور، ۱۴‌درصد معادل تقریبی ۶۱۲ میلیون دلار با کاهش همراه بوده است. انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران آمار صادرات ۷ ماهه سال ۱۴۰۳ زنجیره فولاد کشور را منتشر کرد که بر این اساس ارزش صادرات زنجیره فولاد کشور، ۱۴‌درصد معادل تقریبی ۶۱۲ میلیون دلار کاهش یافته است. مطابق این آمار، بیشترین رشد حجم صادرات محصولات زنجیره نیز همچنان به مقاطع طویل فولادی تعلق دارد که برابر ۳۱‌درصد بوده است. این موضوع در حالی است که حجم مقاطع طویل صادرشده توسط کارخانه‌‌های نوردی کاهش قابل‌توجهی یافته است.

بر اساس این گزارش، حجم کل صادرات زنجیره آهن و فولاد به ۱۶ میلیون و ۵۱۹‌هزار تن رسیده است. ارزش صادرات کل زنجیره آهن و فولاد در این مدت به ۳ میلیارد و ۶۴۳ میلیون دلار رسیده که از نظر حجم صادرات با منفی ۰.۵‌درصد و از نظر ارزش صادرات با منفی ۱۴‌درصد همراه شده است. سهم کل محصولات فولادی با ۲ میلیون و ۲۴۷‌هزار تن و ارزش صادرات آن یک میلیارد و ۱۱۴ میلیون دلار است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ حجم و ارزش صادرات به ترتیب ۲۱ و ۱۲‌درصد رشد داشته است. سهم کل حجم صادرات فولاد میانی به ۳ میلیون و ۲۵۰‌هزار تن با ارزش یک میلیارد و ۵۲۶ میلیون دلار رسیده است. محصولات تیرآهن، میلگرد، نبشی، ناودانی و سایر مقاطع که در مجموع کل مقاطع طویل فولادی است، با حجم صادرات ۲ میلیون و ۳۹‌هزار تن و ارزش ۹۷۷ میلیون دلار نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ ارزش دلاری، صادرات رشد ۱۹ درصدی را به همراه داشت. بیشترین رشد حجم صادرات محصولات زنجیره نیز کماکان به مقاطع زیرمجموعه طویل فولادی تعلق دارد که شامل نبشی، ناودانی و سایر مقاطع بوده و ۳۱‌درصد شده است.

گندله سنگ‌‌آهن با ۶ میلیون و ۱۶۶‌هزار تن بیشترین حجم صادرات را در زنجیره آهن و فولاد به خود اختصاص داده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ حجم صادرات رشد ۱۳ درصدی را ثبت کرده است. کنسانتره سنگ‌‌آهن نیز با ۴ میلیون و ۲۲‌هزار تن حجم صادرات و ارزش ۲۹۲ میلیون دلاری بیشترین صادرات زنجیره این بخش را به خود اختصاص داده است. تیرآهن با ۱۲۸‌هزار تن صادرات به ارزش ۶۱ میلیون دلار و میلگرد با یک میلیون و ۷۵۸‌هزار تن حجم صادرات به ارزش ۸۴۴ میلیون دلار در ۷ ماه امسال به ثبت رسیده که میلگرد از لحاظ حجم و ارزش صادرات به ترتیب رشد ۳۰ و ۲۲ درصدی را تجربه کرده است. حجم صادرات ورق‌‌های پوشش‌دار ۳.۵درصد رشد کرده است. بیشترین میزان آمار کاهش صادرات در زنجیره فولاد را اسلب با افت ۴۷ درصدی به خود اختصاص داده که این امر می‌تواند نشات‌‌گرفته از کاهش تقاضا برای این محصول در بازارهای جهانی یا کاهش قیمت آن باشد که این امر نیز ناشی از افزایش تولید اسلب در کشورهای رقیب یا کاهش فعالیت صنایع پایین‌‌دستی در کشورهای هدف باشد که میزان مصرف اسلب را برای این کشورها کاهش داده است.

کاهش ۱۷ درصدی صادرات آهن ‌‌اسفنجی نیز نشان از این امر دارد که این محصول زنجیره فولاد با چالش‌‌های جدی در بازارهای جهانی روبه‌رو است. از سوی دیگر، افزایش ۳۱ درصدی حجم صادرات مقاطع طویل، نشان از تلاش تولیدکنندگان داخلی برای جبران کاهش درآمد از طریق افزایش حجم فروش صادراتی دارد. کاهش ارزش صادرات انواع ورق پوششدار در کنار افزایش حجم صادرات، حکایت از کاهش قیمت این محصول در بازارهای جهانی دارد که این امر نیز می‌تواند ناشی از افزایش عرضه، کاهش تقاضا یا رقابت شدید بین تولیدکنندگان مختلف باشد.

دلایل کاهش صادرات فولاد

کاهش صادرات فولاد ایران و ارزش آن می‌تواند نشات‌‌گرفته از عوامل مختلف داخلی و خارجی باشد. در زمینه عوامل خارجی می‌توان به رقابت شدید بین صادرکنندگان در کشورهای هدف، اعمال تعرفه کشورهای هدف برای تقویت صنایع داخلی خود و نوسان قیمت ارز اشاره کرد. در زمینه عوامل داخلی نیز قوانین خلق‌‌الساعه و دست و پاگیر دولتی بیش از عامل دیگری بر صادرات تاثیرگذار بوده است، به‌‌گونه‌‌ای که در ماه‌‌های ابتدایی سال، قانون بازگشت صد درصدی ارز صادرکنندگان فولادی به سامانه نیمایی، انگیزه بسیاری از تولیدکنندگان را برای صادرات فولاد گرفت؛ هرچند این قانون طی یک دو ماه گذشته تغییر یافت و قرار شد که صد‌درصد ارز صادرکنندگان به خود آنها اختصاص پیدا کند، اما کاهش صادرات در ماه‌‌های ابتدایی امسال به اندازه‌‌ای بالا بود که تاثیرگذاری آن کماکان در آمارهای چند ماهه خود را نشان می‌دهد.

تقویت صادرات فولاد، یک ضرورت

فولاد یکی از صنایع درآمدزای کشور به‌‌شمار می‌رود و پس از صنعت پتروشیمی در زمینه ارزآوری صنایع غیرنفتی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. سال گذشته (۱۴۰۲) بیش از ۱۲.۷ میلیون تن آهن و فولاد در این زنجیره از کشور صادر شد که ارزش صادراتی معادل ۷.۶ میلیارد دلاری برای کشور به همراه داشت.

لازم به یادآوری است که باید به این موضوع توجه داشت که برای چشم‌‌انداز ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در نظر گرفته شده که تاکنون ظرفیت فولاد کشور به ۴۸ میلیون تن رسیده، این درحالی است که ۳۲ میلیون تن فولاد تولید می‌شود که ۲۰ میلیون تن آن به مصرف داخلی می‌‌رسد؛ بنابراین برای راه‌‌اندازی و تولید ظرفیت‌‌های خالی‌‌مانده، ضروری است که به سمت صادرات بیشتر پیش برویم که این امر نیز به نوبه خود نیازمند ایجاد زیرساخت‌‌هایی است که بیش از گذشته صادرات کشور را تقویت کند؛ در این راستا رفع موانع صادراتی از جمله قوانین دست و پاگیر، بهبود زیرساخت‌‌های بندری و گمرکی، کاهش هزینه‌‌های حمل‌‌و‌‌نقل، ارائه تسهیلات مالی به صادرکنندگان فولاد و حضور در نمایشگاه‌‌های بین‌المللی می‌تواند به افزایش صادرات این محصول کمک کند. همچنین حضور دائمی در بازارهای هدف و شناسایی بازارهای جدید می‌تواند این بازار را تقویت کند.