«دنیای اقتصاد» تجارب کشورها در مبارزه با شیوع کرونا را بررسی کرد
مشوق‌های مالی برای قرنطینه خانگی
مرور عملکرد کشورها حاوی اقدامات مشترک و منحصر به‌فرد است، در اقدامات مشترک عموما رایگان کردن اینترنت در کنار افزایش سرعت و کیفیت بوده است. این اقدام با هدف کاهش مراجعه‌های حضوری و انجام کارها به‌صورت غیر حضوری بوده است. حوزه‌های غیر مشترک در بخش مشوق‌های مالی از تنوع بیشتری برخوردار است و از مرخصی‌های تشویقی، یارانه مستقیم نقدی و کالایی، معافیت مالیاتی و... را در برمی‌گیرد.
اگر تجربه موفقیت‌آمیز کشورهایی مانند سنگاپور، هنگکنگ و تایوان، برنده جایزه بهترین استراتژی مقابله با کرونا باشد، آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی از سایه این جایزه نیز بسیار دور هستند. استراتژی که دونالد ترامپ برای مقابله با اپیدمی اتخاذ کرده از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی و حتی ارگان‌های سلامت و بهداشت بسیاری از کشورها و نهادهای داخلی ایالات متحده فاصله زیادی دارد.
هنگ‌کنک، سنگاپور و تایوان جزو اولین مناطقی بودند که ویروس کرونا وارد کشورشان شد. با این حال هر سه کشور کمتر از ۳۰۰ مبتلای رسمی دارند. از سوی دیگر در فرانسه، آلمان و اسپانیا که با فاصله زمانی زیادی نسبت به هنگکنگ و سنگاپور اولین مبتلایان را در کشورهای خود شناسایی کردند، هم‌اکنون ده‌ها برابر این دو کشور بیماران مبتلا به ویروس کرونا دارند. کمتر از یک ماه قبل ایتالیا تنها سه مورد بیمار مبتلا به کرونا داشت؛ اما هم‌اکنون تعداد نفرات پنج رقمی شده است. آنچه باعث پیروزی برخی کشورها از جمله هنگکنگ، سنگاپور و تایوان در کنترل شیوع ویروس کرونا شده دقیقا عکس اقدامات کشورهایی است که این ویروس در حال گسترش افسارگسیخته در آن جا است.
هنگکنگ
یکی از نزدیک‌ترین مناطق به مرکز گسترش ویروس کرونا هنگکنگ است. زمانی که اولین بیمار مبتلا به این کشور شناسایی شد، اقدامات مدون دولت بلافاصله به اجرا در آمد. در اولین اقدام دانشمندان پژوهش‌های بسیاری برای شناخت بهتری نسبت به ویروس جدید انجام داده و با همکاری مستقیم با سازمان بهداشت جهانی کلیه داروهای ممکن برای مقابله با اثرات مخرب ویروس بر بدن را دسته‌بندی کرد. سپس آزمایش‌های بسیاری برای انتخاب بهترین نوع درمان انجام شد. هر چند درمان قطعی یا واکسن این ویروس تاکنون شناخته نشده؛ اما برخی از درمان‌ها اثرات مطلوبی بر درمان نشان دادند. اما مساله خود درمان نبود، بلکه کنترل شیوع پرشتاب این ویروس و در نهایت مهار آن در کشور بود. بنابراین آگاه‌سازی عمومی نسبت به عوامل انتقال ویروس، علائم بیماری، بیماری‌های مشابه، نحوه آمادگی برای عدم ابتلا، ارائه اطلاعات به روز از طریق رسانه‌ها، ایجاد مراکز مشاوره، درمان و روان‌درمانی به‌صورت مجازی به سرعت شبکه قدرتمندی برای کاهش اضطراب عمومی و کاهش احتمال ابتلا به ویروس در این کشور شکل گرفت. پس از آن برنامه قرنطینه‌سازی انفرادی به‌طور کامل آموزش داده شد و به اجرا در آمد. همزمان با این اقدام کلیه خطوط ارتباطی با چین و کشورهایی که احتمال ورود مجدد ویروس را به کشور ممکن می‌کرد، به‌طور کامل قطع شده کلیه مسافرانی که درکشورهای آلوده به ویروس حضور داشتند و به کشور بازگشته بودند نیز وارد قرنطینه شدند. شناسایی سریع این افراد مهم‌ترین عامل کنترل سایر راه‌های سرایت ویروس محسوب می‌شود. هنگکنگ در همان روزهای ابتدایی این اقدامات را به‌طور دقیق اجرا کرد و تبدیل به یکی از موفق‌ترین کشورها در زمینه مبارزه با ویروس کرونا شد.
مقامات اقتصادی هنگکنگ نزدیک به ۴/ ۱۵ میلیارد دلار برای کمک به اقتصاد رو به افول این کشور اختصاص دادند. از این حجم، به هر شهروند بالای ۱۸ سال ۱۰ هزار دلار هنگکنگ(۱۲۸۶ دلار آمریکا) داده می‌شود و وام‌های کم‌بهره‌ای نیز برای کسب و کارهای کوچک در نظر گرفته شده است.
سنگاپور
در سنگاپور علاوه بر اقداماتی که سازمان بهداشت جهانی به‌عنوان راهنما در راستای کنترل شیوع ویروس ارائه داده بود، شبکه قدرتمندی مانند هنگکنگ به راه انداخت. با افزایش سرعت آزمایش کرونا از افراد مشکوک، توانست با دقت بالا مبتلایان را از سایر افراد جامعه تفکیک کند. به این ترتیب احتمال ابتلای افراد جدید بسیار کم شد. دانشمندان سنگاپور همزمان با اقدامات پیشگیرانه کیت‌های آزمایشی با دقت بالایی تولید کردند که حتی چین نیز ناچار به خرید این دستاورد سنگاپور شد. در واقع مهم‌ترین رمز موفقیت سنگاپور دقت در شناسایی افراد مبتلا به ویروس بود. از این طریق قرنطینه‌سازی با حداقل هزینه انجام شده و افراد به دلیل شباهت علائم دو بیماری مختلف اشتباها وارد قرنطینه نمی‌شوند. از همین رو، شاید موفق‌ترین کشور در مقابله با بحران ویروس کرونا به شمار رود. این کشور نیز حدود ۳ میلیارد دلار بودجه برای آسیب‌زدایی از اقتصاد و مقابله با کرونا تخصیص داد. در کنار این بسته مالی، تخفیف‌های مالیاتی برای مشاغل آسیب‌دیده و شرکت‌های متضرر در نظر گرفته شده است.
تایوان
این کشور به‌عنوان یکی از نزدیک‌ترین مناطق به منبع گسترش ویروس با سرعت عمل خود توانست به یکی از تجربه‌های موفق کنترل پیشروی ویروس تبدیل شود. وزارت بهداشت تایوان ضمن همکاری نزدیک با ارگان‌های بین‌المللی از جمله سازمان بهداشت جهانی، تجربه نسبتا مشابهی با هنگکنگ و سنگاپور داشت. با این حال، یکی از اقدامات موفقیت‌آمیز این کشور قرنطینه‌سازی سریع و وضع مقررات فوری مانند تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و کلیه اماکن عمومی بود. همزمان، جدا کردن مناطق آلوده از مناطقی که ویروس در آنجا وجود نداشت، بستن برخی از جاده‌ها، وضع دستور دورکاری اجباری جز در موارد خاص، کاهش ساعات کاری در اداراتی که امکان تعطیلی آنها نبود و استفاده بهینه از رسانه‌ها برای انتقال اطلاعات، متقاعد‌سازی مردم برای ماندن در خانه و ارائه ضمانت تامین کلیه احتیاجات خانوار به اجرا درآمد. تمامی اقدامات و مقررات جدید با سرعت مناسبی طراحی و اجرا شد. به همین دلیل تایوان توانست با سرعت عمل خود جلوی سرعت گسترش ویروس کرونا را بگیرد. علاوه‌براین، مقامات این کشور در راستای موفقیت پروژه قرنطینه‌سازی و حمایت از صنایع آسیب‌دیده مانند توریسم، بودجه‌ای معادل با ۲ میلیارد دلار اختصاص داد.
استرالیا
استرالیا نیز یکی از تجربه‌های موفق در زمینه حمایت‌های روان‌درمانی و مددکاری محسوب می‌شود. در استرالیا مراکز تلفنی، مجازی، فوریتی و پزشکی بسیاری با فاصله کم در ساختار پزشکی خود طراحی کرده بود تا در چنین مواقعی به راحتی بتواند نقشه آماده شده را اجرا کند.
قرنطینه افراد در مراکز مخصوص یا در خانه عواقب روانی بسیار زیادی به وجود می‌آورد. از شایع‌ترین این اختلال‌ها می‌توان به حمله عصبی، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال دوقطبی و افسردگی اشاره کرد. با توجه به خدمات گسترده روان درمانی در استرالیا، این کشور از کمترین میزان تلفات روانی افراد ایزوله شده در دنیا برخوردار است. آمار خودکشی در چنین مواقعی در کشورهای زیادی رخ می‌دهد اما استرالیا در دهه‌های اخیر کمترین میزان خودکشی در میان کشورهای دنیا را داشته است. مقامات کانادایی در چند نوبت حدود ۷/ ۸ میلیارد دلار بودجه برای مبارزه با این بیماری اختصاص دادند که ممکن است در آینده افزایش یابد.
کانادا
پس از آنکه جاستین ترودو با آزمایش مثبت همسرش به ناچار برای بررسی‌های بیشتر درخصوص ابتلا یا عدم ابتلای وی به ویروس کرونا ایزوله شد، مقامات کانادا بودجه ابتدایی برای کنترل این بیماری را اعلام کردند. این بودجه در بخش‌های مختلفی از جمله تحقیقات علمی، رصد مبتلایان و ایزوله‌شده‌ها، کمک به افراد ناتوان، کمک به کسب و کارهایی که به ناچار تعطیل شدند و کارگران روزمزد، تهیه نیازهای فوریتی برای مراکز درمانی و تجهیز آنها، راه‌اندازی کمیته خدمات عمومی موقت و... صرف خواهد شد. این بودجه ۲۸ میلیارد دلاری که امکان افزایش آن در نوبت‌های بعدی وجود دارد، صرف هزینه‌های تعیین‌شده خواهد شد.
آمریکا
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده اقدام ابتدایی دولت فدرال برای مبارزه با گسترش کرونا در آمریکا را با منع پروازهای اروپایی (به استثنای بریتانیا) انتخاب کرد.
انتقادات فراوان از سوی دموکرات‌ها و برخی از سناتورهای جمهوری‌خواه باعث شد تمرکز بیشتری در برنامه مبارزه با اپیدمی کرونا در دستور کار قرار گیرد ازجمله حمایت از نیروی کاری که به اجبار به قرنطینه می‌رود. این اولین بار است که دولت فدرال حاضر به پرداخت حقوق کامل کارمندان و کارگران شده است. پیش از این تصمیم، در آمریکا بسیاری از کارگران و کارمندان از مرخصی با حقوق هنگام بیماری برخوردار نبودند. کارفرمایان ممکن بود به‌صورت اختیاری چنین مرخصی را برای کارگران خود در نظر بگیرند؛ اما قانون کار آمریکا کارفرمایان را وادار به چنین تصمیمی نمی‌کرد. در قوانین این کشور حتی مرخصی پس از زایمان برای مادران و پدران در نظر گرفته نشده است. در صورتی که قانون کار تغییر نمی‌کرد، از نظر فرانسوآ بولو به «احتمال قریب به یقین» بسیاری از کارگران آمریکایی با مخفی نگه داشتن بیماری خود سرکار می‌رفتند و همین موضوع به شیوع بیشتر ویروس کرونا می‌انجامید.
نبود نظام بیمه درمانی همگانی در آمریکا هم از نظر آقای بولو دیگر نقصان جامعه آمریکا است که به شدت گرفتن اپیدمی کرونا کمک خواهد کرد.
بیش از ۲۰ میلیون آمریکایی تحت هیچ پوشش بیمه درمانی قرار ندارند. برای این گروه هر بار رفتن به مطب دکتر ممکن است حدود ۱۰۰ دلار خرج بردارد. حتی بخش بزرگی از کسانی که در آمریکا بیمه درمانی خصوصی یا بیمه پزشکی گروهی از طریق کارفرما دارند باید بخشی از هزینه‌های درمانی خود را تقبل کنند. از نظر آقای بولو، همین عامل می‌تواند هزاران آمریکایی را از رفتن به دکتر بازدارد و علاوه بر بالا بردن احتمال مرگ و میر، به انتقال ویروس در میان آنها شتاب بخشد. البته در آخرین تصمیم دولت فدرال نکاتی مانند نبود خدمات اجتماعی و کمک به افرادی که قادر به تهیه مایحتاج خود نبودند نیز در لیست انتقادات از ترامپ به چشم می‌خورد. روز گذشته با تشکیل جلسه ویژه کنگره آمریکا در تصرف ویروس کرونا، طرح میان‌حزبی‌ها که شامل بسته کامل واکنش سریع به ویروس کرونا بود در ساعات ابتدایی روز شنبه پس از جدال میان نانسی پلوسی و اعضای کاخ سفید به تصویب رسید.
این لایحه که با حمایت گسترده میان‌حزبی همراه بود با ۳۶۳ رای موافق در برابر ۴۰ رای مخالف (جمهوری‌خواهان) تصویب شد. بالاخره دونالد ترامپ پس از تصویب این لایحه بسته حمایتی آزمایش رایگان و تخفیف‌های اورژانسی را پذیرفت. به این ترتیب علاوه بر مزایای بهداشتی فراوان، کارگران و کارمندان مبتلا به کرونا یا مشکوک به ابتلا حقوق و مزایای خود را دریافت خواهند کرد. دونالد ترامپ در نهایت پس از انتقادات گسترده دموکرات‌ها، میان‌حزبی‌ها و برخی از جمهوری‌خواهان تصمیم به تخصیص ۵۰ میلیارد دلار برای مبارزه با ویروس کرونا گرفت.
مخرج مشترک
استقرار کانکس‌های پلیس، اورژانس و خدمات اولیه پزشکی با فواصل کم در مناطق قرنطینه‌شده یکی از اقدامات موثر در پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس در کشورهایی مانند اندونزی، مالزی، تایوان و هنگکنگ بود. در کنار این کانکس‌ها انبارهایی شامل اقلام بهداشتی موردنیاز تعبیه شده بود تا بیماران یا کسانی که مشکوک به ابتلا به ویروس بودند، بتوانند به راحتی از این امکانات استفاده کنند. با استفاده از خدمات مجازی گسترده برای رصد وضعیت روحی جامعه به وسیله شبکه‌های مجازی که در دسترس عموم قرار داشت با افزایش سرعت اینترنت در راستای سهولت برقراری ارتباط، جامعه امکان دسترسی اطلاعات به روز و راهنمایی‌های لازم برای شرایط مختلف را پیدا می‌کرد.
همچنین در راستای تقویت دسترسی افراد به اینترنت مطمئن و رایگان (در راستای کاهش صدمات روحی محتمل)، در نقاط زیادی از مناطق قرنطینه‌شده آنتن‌های اینترنت پرسرعت مستقر شد. یکی دیگر از اقدامات کشورهای شرق آسیا، مانیتورینگ افراد قرنطینه شده بود که به مقامات بهداشتی مسوول این اجازه را می‌داد که وضعیت سلامت افراد را از نزدیک بررسی کنند یا در صورت نیاز تیم پزشکی به آن محل اعزام کنند یا در بعضی مواقع که بیمار قرنطینه شده از فضای مشخص خود خارج شود، بتوانند به سرعت او را به محل ایزوله بازگردانند.
تخصیص منابع مالی لازم با توجه به ویژگی‌های منطقه تعیین و پرداخت می‌شود.
تجربه‌های ناموفق
ایتالیا: استراتژی اشتباه دولت ایتالیا پس از آمار شوکه‌کننده تعداد مبتلایان ظرف تنها چند روز، برنامه‌ریزی شتاب‌زده‌ای را برای مقابله با کرونا کلید زد. ایتالیا با اینکه از تاکتیک قرنطینه‌سازی که در برخی کشورها موفقیت‌آمیز گزارش شده بود، بهره گرفت اما گام‌های ابتدایی را بی‌توجه کنار گذاشت و به‌جای اینکه به پژوهش گسترده و ردیابی منشأهای شیوع بپردازد، اقدام به تهیه ادوات بهداشتی لازم برای ضدعفونی و پیشگیری از انتقال تماسی کرد و بعد از آن نیز قرنطینه را با سرعتی بیش از آنچه نیاز بود ادامه داد و توجهی به افرادی که ریسک ابتلا نداشتند و در این حین مبتلا شدند، نداشت. آنها تا جایی پیش رفتند که کل کشور را قرنطینه کردند. فردی به نام ماتیا کرونا گرفته و پزشکان ۶ روز بعد از وی آزمایش می‌گیرند. در این مدت وی ۱۳ نفر را مبتلا کرده که یکی از این افراد پیرزن ۷۷ ساله‌ای بود که جان خود را از دست می‌دهد. تاکنون ۱۷۷۶۰ مورد ابتلا به کرونا در ایتالیا ثبت شده و ۱۲۶۶ تن نیز جان خود را از دست داده‌اند.
