آرشیو روزنامه شماره ۴۵۸۵ دنیای اقتصاد

اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۴۵۸۵

بازار مسکن ۹۸

بخش مسکن را می‌توان یکی از مهم‌ترین بخش‌های توسعه در هر جامعه دانست. در اهمیت بخش مسکن همین بس که بخش قابل‌توجهی از ثروت و درآمد ملی را به خود اختصاص داده است. این بخش با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی، اثرات گسترده‌ای در ارائه ویژگی‌ها و سیمای جامعه به مفهوم عام دارد. با عنایت به سهم‌بری بخش مسکن از اقتصاد خانوار و اقتصاد ملی و برای حفظ تعادل بازار، اتخاذ سیاست‌های مناسب در هر دو سوی عرضه و تقاضا و تدوین برنامه‌ای جامع در این بخش حائز اهمیت فراوان است. دستیابی به این مهم، مستلزم شناسایی کامل و تجزیه و تحلیل عمیق ابعاد و عوامل موثر بر آن است. در این میان شاید بتوان پرداختن به شاخص‌های بخش، برآورد صحیح تغییرات هر یک از شاخص‌ها و پیش‌بینی آن و شناخت صحیح وضعیت موجود بازار را کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در این بخش دانست.
ردپای سیاست‌های پولی
فخرالدین زاوه/ اقتصاددان
برای اظهارنظر در مورد وضعیت بازار مسکن در سالی که در ابتدای آن قرار داریم، شایسته است مروری مختصر بر رفتار و وضعیت عمومی این بخش در دوره‌های پیشین داشته باشیم. بخش ساختمان و بازار مسکن در دهه‌های پیشین شاهد فراز و فرودهای بسیار شدیدی بود و جهش‌های قیمتی، رشد‌های چشمگیر ارزش افزوده و سرمایه‌گذاری‌های گسترده به دفعات در این بازار رخ داد. البته بازار مسکن به علت خصوصیات خاص خود، یکی از متلاطم‌ترین بخش‌ها در کلیه اقتصادها به‌شمار می‌رود، اما می‌توان ادعا کرد بخش مسکن در ایران در دهه‌های گذشته، بسیار متلاطم‌تر از اغلب اقتصادهای جهان است. هرچند اظهار نظر دقیق درخصوص علت اصلی این میزان از تلاطم نیازمند داده‌ها و پژوهش‌های باکیفیت است، اما می‌توان حدس زد سیاست پولی نامناسب و نفتی (رانتی) بودن اقتصاد ایران دو عامل اصلی تشدیدکننده رفتار پرنوسان این بخش مهم از اقتصاد ایران باشند.
محتمل‌ترین سناریوی ممکن
مسعود سعادتمند/ کارشناس مسکن و ساختمان
به یاد دارم اوایل سال ۹۷، روزنامه «دنیای اقتصاد» از ۴۰ فعال و صاحب‌نظر بازار مسکن درخصوص آینده بازار در سال ۹۷ نظرسنجی کرده بود که ۳۲ نفر نرخ تورم مسکن در این سال را کمتر از نرخ تورم عمومی کشور یا حداکثر به اندازه نرخ تورم عمومی (در آن نظرسنجی معادل ۱۵ درصد) دانسته بودند و تنها ۸ نفر پیش‌بینی افزایش بیش از نرخ تورم (تا سقف ۲۵ درصد) را کرده بودند.
رفتار شناسی تقاضای سرمایه‌ای
محمد امیر کرامت /کارشناس بخش مسکن
در بررسی و تحلیل روند بازار مسکن ابتدا باید به ویژگی ساختاری این بازار توجه کرد. بازار مسکن برخلاف بسیاری از بازارهای سرمایه‌ای، خاصیتی دوگانه دارد و همین موضوع مسیر حرکت این بازار را متفاوت می‌کند. به این معنا که مسکن از یکسو به دلیل آنکه سرپناه است یک کالای مصرفی به حساب می‌آید و از سوی دیگر کالایی بادوام است که استهلاک آن مدت‌ها طول می‌کشد. این خاصیت نیز جنبه سرمایه‌ای بازار مسکن را تقویت می‌کند. از یک جهت امکان دارد با افزایش نرخ ارز، ورود تقاضا به تاخیر بیفتد؛ یعنی تقاضا صبر کند تا بازار آرام شود، اما از جهت دیگر می‌تواند سیگنالی تسریع‌کننده باشد و تقاضای مصرفی که با فرض کاهش قیمت و چانه‌زنی دچار تعویق خودخواسته بود، سریع‌تر اقدام به خرید کند. در این حالت البته موضع فروشنده نیز تعیین‌کننده است. اگر فروشنده حاضر به معامله در سطوح فعلی باشد، امکان رونق خرید و فروش وجود دارد؛ اما اگر او هم مانند خریدار این سیگنال را دریافت کند، امکان دارد با تغییر سطح قیمت اسمی به حالت انتظار دامن زند.