پرسش امروز

در میانه دشت‏‏‌های لبریز

بیش از ۷۰‌درصد دشت‌‌‌های کشور از نظر برداشت از آبخوان، جزو دشت‌‌‌های ممنوعه محسوب می‌‌شوند؛ حال آنکه اغلب صنایع سنگین و نیمه‌‌‌سنگین کشور در این دشت‌‌‌ها استقرار یافته‌‌‌اند. همچنین با توجه به مساله آلودگی هوا، ازدحام ترافیک، تمرکز فراتر از توان محیطی جمعیت در شهرهای بزرگ و در مرکز کشور، ضرورت دارد که برخی از صنایع به‌ویژه صنایع سنگین و نیمه‌‌‌سنگین که عمدتا آب‌‌‌بر و انرژی‌‌‌بر هستند، از دشت‌‌‌های مرکزی به سواحل جنوب کشور انتقال یابند.

استقرار صنایع آب‌‌‌بر و انرژی‌‌‌بر در سواحل جنوب علاوه بر «ضرورت مدیریت تقاضای آب در دشت‌‌‌های ممنوعه»، از مزایایی نظیر «عرضه نامحدود آب» به دلیل قابلیت شیرین‌‌‌کردن آب دریا، دسترسی به انرژی ارزان و کاهش هزینه حمل‌ونقل برای صادرات به دلیل نزدیکی به بنادر برخوردار است که باعث ایجاد «مزیت رقابتی» برای این صنایع خواهد شد. بنا به این دلایل است که «طرح‌‌‌های توسعه ملی» نظیر «طرح آمایش سرزمین» و «طرح توسعه کالبدی» نیز جهات توسعه صنعتی کشور را به سمت سواحل جنوب تعیین کرده‌‌‌اند؛ ضمن آنکه توسعه در سواحل جنوب، موجب تمرکززدایی از پهنه‌‌‌های مرکزی و ایجاد توازن و اعتدال فضایی در کشور نیز خواهد شد. طبیعتا برترین روش انتقال صنایع پهنه مرکزی کشور به سواحل جنوب، در نظر گرفتن مشوق‌‌‌ها و راهکارهای انگیزشی است؛ به ‌‌‌نحوی که این امر نیازمند کمترین مداخله و تصدی‌‌‌گری از سوی دولت باشد و با میل و اراده صاحبان صنایع صورت پذیرد. 

از این‌رو «طرح تشویق انتقال صنایع آب‌‌‌بر و انرژی‌‌‌بر به سواحل جنوبی با هدف مقابله با بحران کم‌‌‌آبی» درصدد است تا با در نظر گرفتن مشوق‌‌‌هایی نظیر معافیت مالیاتی، زمین ارزان‌‌‌‌قیمت و وام با نرخ سود ترجیحی و دارای تنفس، مسیر انتقال صنایع به سواحل جنوب کشور را هموار سازد. لیکن این انتقال مشروط به در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی و داشتن پیوست ارزیابی زیست‌محیطی، استفاده از فناوری‌‌‌های نوین و همچنین استفاده از آب شیرین‌‌‌‌‌‌شده دریا (عدم‌تحمیل تقاضا به منابع آب سرزمین جنوب) و تدابیری برای تحقق‌‌‌پذیر کردن امر انتقال خواهد بود.