آیا هند میتواند تاج پادشاهی چین را برباید؟
شرکتهای سازنده هواپیما مثل بوئینگ سفارشهای بیسابقهای را دریافت میکنند؛ شرکت اپل در حال افزایش تولید آیفون است و تامینکنندگانی که مدتهاست در حوزه چین تمرکز داشتند امروز هند را گزینه مناسبی برای فعالیت تجاری در نظر میگیرند. با وجود همه خوشبینیها، اقتصاد ۳.۵تریلیون دلاری هند همچنان در برابر غول ۱۷.۸تریلیون دلاری چین، کوچک به نظر میرسد و به اعتقاد اقتصاددانان سالها زمان لازم است تا هند بتواند با کشوری مثل چین برابری کند. جادههای نامناسب، نظام آموزشی ناهمگون، تشریفات و موانع اداری و کمبود نیروی کار ماهر، تنها بخشی از فهرست بلندبالای نواقص و کاستیهای موجود در کشور است که شرکتهای غربی هنگام ورود به بازار هند با آن مواجه میشوند. در این میان اما یک معیار مهم وجود دارد که هند میتواند با سرعت بیشتری بهعنوان موتور رشد اقتصاد جهانی از همسایه شمالی خود پیشی بگیرد.
بانکهای سرمایهگذاری از جمله بارکلیز، بر این باورند که هند میتواند طی سالهای آتی و تحت رهبری مودی به بزرگترین مشارکتکننده رشد جهان تبدیل شود. بااینحال، تحلیل بلومبرگاکونومیکس نشان میدهد که هند میتواند تا سال ۲۰۲۸ براساس برابری قدرت خرید به نقطه عطف مورد پیشبینی برسد. برای رسیدن به آن جایگاه، مودی باید به اهداف بلندپروازانه در چهار زمینه توسعه حیاتی دست یابد که عبارتند از: ایجاد زیرساختهای مناسب، گسترش مهارتها و مشارکت نیروی کار، ساخت شهرهای بهتر برای اسکان نیروی کار مهاجر و فراهمکردن زمینه برای ورود آنها به بازار کار و صنعت. در این میان، میتوان از الگوی چینی تبعیت کرد.
پس از آنکه در اواخر دهه ۱۹۷۰، چین درهای اقتصاد خود را به روی جهان گشود، متوسط رشد اقتصادی این کشور برای سه دهه، ۱۰درصد بود که موجب شد این کشور به مقصدی جذاب برای سرمایهگذاری خارجی بدل شود و درنتیجه برای پکن نفوذ بیشتری برای نقشآفرینی در صحنه جهانی به ارمغان آورد. به دنبال این تحولات، هر شرکت بزرگ جهانی مجبور شد برای حضور در بازار چین راهبرد مخصوص خود را داشته باشد. اما امروز فاز موسوم به «معجزه» توسعه چین دیر زمانی است که سپری شده و همراه با بحران بزرگ مسکن در کنار نگرانیهای فزاینده غرب در مورد تسلط چین بر زنجیرههای تامین و پیشرفتهای این کشور در حوزه فناوریهای حساس، با هم تلاقی کرده است. اینجاست که هند وارد میشود.
دولت مودی به دنبال رقابتیتر کردن اقتصاد هند است؛ تغییری که برای کسبوکارهای غربی که به دنبال تنوعبخشی فعالیت در چین همراه با جستوجوی منبع نیروی کار ارزان هستند، جذاب است. از جمله وعدههای مودی برای پیروزی در انتخابات، رساندن هند به «جایگاه برتر جهان» بود. امروز دولت بودجه تخصیصدادهشده به حوزه زیرساختها را در مقایسه با پنجسال گذشته سهبرابر کرده و به رقم ۱۳۲میلیارد دلار برای سال مالی ۲۰۲۵ رسانده است. همچنین پیشبینی میشود دولت مودی چندبرابر این رقم را طی سالهای آینده در حوزه توسعه زیرساختها و بهبود شرایط خطوط آهن، جادهها، بنادر، آبراهها و سایر زیرساختهای حیاتی تا سال ۲۰۳۰ صرف کند. همزمان، دولت طرحها و برنامههای تشویقی را برای رونق کسبوکارها و صنایع در راستای بهبود شرایط تولید در کنار اعطای معافیتهای مالیاتی و همچنین کاهش نرخ زمین و سرمایه برای راهاندازی کارخانههای ایالتهای مختلف دنبال کرده است.
سناریوهای خوشبینانه
در سناریوی اصلی بلومبرگاکونومیکس، اقتصاد هند تا پایان دهه جاری به رشد ۹درصد خواهد رسید، در حالی که میزان رشد چین به ۳.۵درصد کاهش خواهد یافت. این امر هند را در مسیر پیشیگرفتن از چین بهعنوان بزرگترین محرک رشد جهان تا سال ۲۰۲۸ قرار میدهد. حتی در بدبینانهترین سناریو -مطابق با پیشبینیهای صندوق بینالمللی پول، برای پنجسال آینده حتی اگر رشد زیر ۶.۵درصد باقی میماند- هند از سهم چین در سال ۲۰۳۷ پیشی خواهد گرفت.
البته همه پیشبینیها بر تعاریف و معیارهای مبتنی بر اطلاعات ناقص استوار است. رویدادهای غیرقابلپیشبینی یا یک ضربه اقتصادی میتواند همه پیشبینیها را نقشبرآب کند. به همین دلیل، مقامات ارشد اقتصادی هند نسبت به مقایسههایی که بین این کشور با چین صورت میگیرد با توجه به اندازه اقتصاد دو کشور هشدار میدهند. اما این دسته همزمان به این واقعیتها معترف هستند که جمعیت جوان هند، زیرساختهای درحالتوسعه و پتانسیل رشد و بهبود و افزایش رفاه طبقه متوسط تا سقف ۸۰۰میلیون نفر را که در نوع خود برای سرمایهگذاران خارجی یک امتیاز محسوب میشود نمیتوان نادیده انگاشت. سال گذشته، این دی گو، بزرگترین شرکت هواپیمایی کشور و ایر ایندیا با مسوولیت محدود قراردادهای بیسابقهای را برای خرید تعداد ۹۷۰فروند هواپیما با شرکت ایرباس امضا کردند.
این در حالی است که جدیدترین خطهوایی هند با عنوان ایر آکاسا اوایل سالجاری قرارداد خرید ۱۵۰فروند هواپیما را با شرکت بوئینگ امضا کرد. در این میان، باید گفت، اختصاص بودجه برای توسعه سریع زیرساختهای حیاتی ضروری است؛ چرا که به ایجاد شغل و کاهش هزینههای لجستیک در کنار تسهیل تجارت و تشویق شرکتهای خارجی برای حضور و سرمایهگذاری در بازار هند منجر میشود. گسترش ظرفیت بخش تولید هند، برای تقویت رشد بسیار مهم است. بخش خدمات بهسادگی شغل کافی ایجاد نمیکند و عموما به نیروی کار تحصیلکرده نیازمند است. در حالی که بخش تولید بیشتر به تعداد زیادی از کارگران با مهارت کمتر متکی است؛ نیرویی کلیدی که به افزایش قدرت اقتصاد چین کمک کرد و چرخ عظیم بازار کار آن را به حرکت درآورد.