شرکت‌های بزرگ با استفاده از تحقیق و توسعه می‌توانند با برنامه‌ریزی بلندمدت خود و طراحی محصولات جدید یا بالابردن کیفیت محصولات قبلی‌شان، قدرت خود را در بازارها ارتقا دهند. شواهد گویای آن است که موسساتی که بدون برنامه و تحقیق به فعالیت ادامه می‌دهند، در مدت کوتاهی مجبور می‌‌‌شوند برای ادامه حیات به مشارکت یا ادغام با دیگر شرکت‌ها تن دهند. ذکر این نکته ضروری است که شرکت‌های بزرگی همچون اپل، مایکروسافت، آمازون، اینتل، تسلا و... با استفاده از برگ برنده تحقیق و توسعه توانسته‌اند ایده‌های جدید و خلاقانه ایجاد کنند، تولید و بهره‌وری را افزایش دهند، محصولات و خدمات فعلی خود را بهبود بخشند و با درک نیازهای بازار، محصولات و خدمات جدیدی را طراحی و عرضه کنند.

اما تحقیق و توسعه در کدام حوزه‌‌‌ها انجام می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که تحقیق و توسعه در دو حوزه ایفای نقش می‌کند. در وهله اول تحقیق و توسعه به‌منظور ابداع روشی نوین در راستای پیشرفت محصولات تولیدی و خدماتی جدید و توسط مهندسان به کار گرفته می‌شود. از سوی دیگر، تحقیق و توسعه به معنای ابداع روش‌های تازه در راستای پیشرفت شرکت‌ها و موسسات است که دانشمندان در این زمینه نقش مهمی ایفا می‌کنند. به گفته کارشناسان، بودجه‌ای که برای این اقدامات تخصیص داده می‌شود، با تولید ناخالص داخلی مناطق ارتباط مستقیم دارد. بودجه مورد نظر، همه هزینه‌‌‌ها از جمله نیروی کار و مواد مصرفی مرتبط با کشف دانش جدید و تبدیل یافته‌‌‌های تحقیقاتی به طرح‌‌‌ها یا طرح‌‌‌های محصولات جدید را پوشش می‌دهد.

یافته‌ها نشان می‌دهد که توسعه نرم‌افزارها در جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و حدود ۲۰‌درصد از بودجه تحقیق و توسعه جهانی در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که بخش بهداشت با نزدیک به ۱۷‌درصد در رتبه دوم قرار گرفت و صنعت تولید سخت‌افزار سومین سهم از هزینه‌ها را به خود اختصاص داد. در مجموع، هزینه تحقیق و توسعه جهانی در سال ۲۰۲۱ به ۳/ ۲تریلیون دلار آمریکا رسید. همچنین کارشناسان این حوزه اعلام کردند که هزینه‌های تحقیق و توسعه در سال ۲۰۲۲،  در سطح جهان به ۴۷/ ۲تریلیون دلار رسیده که نسبت به سال ۲۰۲۱ رشد ۴/ ۵درصدی داشته است.

برآوردها حاکی از آن است که این بودجه در سال ۲۰۲۳ شاهد رشد ۱۲درصدی خواهد بود. در اینجا تلاش شده است تا با انعکاس گوشه‌ای از مخارج تحقیق و توسعه شرکت‌های بزرگ در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه، اهمیت این بخش نشان داده شود. در ادامه باید گفت که محصول تحقیق و توسعه فناورانه در اقتصادهای بزرگ به رشد اقتصادی و توسعه پایدار می‌انجامد. در این گزارش سعی کرده‌ایم علاوه بر موارد مذکور، توسعه و رشد را از دیدگاه تجارت بین‌الملل و از طریق فعالیت‌های تحقیق و توسعه صنعتی مورد بررسی قرار دهیم. براساس تئوری رشد، دو محرک اصلی رشد اقتصادی، نوآوری و پیشرفت فناوری هستند که این دو مشخصه از تحقیق و توسعه یا همان R&D نشات می‌گیرند.

این عملکرد خلاقانه به صورت سیستماتیک و با هدف توسعه دانش در برترین شرکت‌ها و موسسات جهان به کار گرفته می‌شود. در این میان هرچه کشورها از نظر درآمدی ثروتمندتر باشند، سهم تحقیق و توسعه در آنها نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه با سرمایه‌گذاری بیشتر در مناطق ثروتمندتر، محصولات جدیدتر، تولید کارآمدتر، فرصت‌های شغلی بیشتر و رشد صنعتی و اقتصادی بالاتری نیز حاصل می‌شود. با توجه به عوامل ذکرشده باید گفت که در چنین اقتصادی تجارت کالا در جهان و روابط تجاری با رفاه اقتصادی بیشتری نیز افزایش خواهد یافت. آمارها حاکی از آن است که در ۱۵سال اخیر رشد اقتصادی نیز تقریبا دوبرابر شده است؛ زیرا سرمایه‌گذاری در تولید و در نتیجه صادرات کالاها، رشد اقتصادی بالاتر و با مزیت بیشتری را به دنبال داشته است.

در نتیجه باید گفت مناطقی که درآمد بیشتری دارند می‌توانند بودجه تحقیق و توسعه خود را افزایش دهند. در پی این امر محصولات جدیدتر و متنوع‌تری در بازار عرضه می‌شود و این موضوع به افزایش تقاضا از سوی کشورهای خارجی و بزرگ‌شدن سبد صادرات می‌انجامد. اکنون می‌توان به این سوال که چرا کشورهایی مانند آمریکا، ژاپن و چین از بازیگران اصلی تجارت بین‌الملل به حساب می‌آیند، پاسخ داد. عده‌ای از تحلیلگران این بخش بر این باورند که توافق اخیر دولت و مجلس نمایندگان جمهوری‌خواه ایالات‌متحده بر سر تعلیق بدهی و کاهش هزینه‌های دولت می‌تواند بودجه R&D در این منطقه را کاهش دهد. پرونده امروز باشگاه اقتصاددانان در پی پاسخگویی به پرسش‌هایی پیرامون اهمیت سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه است.

اخبار مرتبط