خرس سرکش
مسکو به گلولهباران شهرهای اوکراین و زیرساختهای حیاتی ادامه خواهد داد، اما این امر بر موازنه نظامی در زمین نبرد تاثیری نخواهد گذاشت. روسیه همچنین میتواند در بهار امسال با نیروهای تازه بسیجشده خود به اوکراین حمله کند، اما فقدان آموزش این نیروها و دفاع قوی اوکراینیها، کارآیی آنها را محدود میکند. روسیه همچنین اهرم فشار ناچیزی بر ایالاتمتحده یا اروپا دارد. در حالی که مسکو تهدید کرده است بیشتر جریان گاز باقیمانده به اروپا را قطع میکند و حمایت افکار عمومی اروپا از مذاکرات با روسیه بر سر گاز در حال افزایش است، این امر موجب عقبنشینی تحریمها (با ۹دور مورد تایید همه ۲۷کشور عضو اتحادیه اروپا) یا تضعیف حمایت نظامی از اوکراین از سوی غرب نخواهد شد. حتی احتمالا این فشارها از سمت ایالاتمتحده، بریتانیا و سرسختترین کشورهای اتحادیه اروپا ضدروسیه تقویت میشود. در سال جدید، روسیه از جنگ با اوکراین عقبنشینی نمیکند. پوتین با بسیج صدها هزار نیروی روسی و الحاق چهار منطقه اوکراینی، خطرات جنگ را افزایش داده است. اما اوکراینیها تنها خروج کامل روسیه از تمام خاک خود، از جمله کریمه را میپذیرند. علاوه بر این فشارها، توانمندیهای نظامی قدرتمند اوکراین میتواند توانایی روسیه برای دفاع از کریمه را که خط قرمز کرملین است، تهدید کند.
روسیه تقریبا بهطور کامل از دموکراسیهای صنعتی پیشرفته از نظر اقتصادی، دیپلماتیک، فرهنگی و تکنولوژیک جدا شده است. همچنین ایالاتمتحده و اروپا، در حال حاضر، برخی از پیشرفتهترین سیستمهای نظامی خود را به اوکراین دادهاند. استقرار سیستم موشکی پاتریوت، این نکته را برای کرملین بهطور کامل روشن میکند. تنها عامل بازدارنده باقیمانده برای غرب، جنگ مستقیم علیه بزرگترین قدرت هستهای جهان است؛ چیزی که پوتین میداند غرب روی آن قمار نخواهد کرد. روسیه در میدان نبرد در اوکراین شکست خورده و بهطور فزایندهای تحتتاثیر تحریمها قرار گرفته است. از سوی دیگر مسکو اهرم فشار بر اتحادیه اروپا و ایالاتمتحده را از دست داده است. بنابراین روسیه برای نشاندادن قدرت خود و همچنین برای گریز از انزوای بیشتر و اقدامات تلافیجویانه غرب، به جنگ نامتقارن روی خواهد آورد. مسکو به جای استفاده از تهاجم آشکار که وابسته به قدرت نظامی یا اقتصادی است که روسیه دیگر فاقد آن است، تلاش خواهد کرد وحدت ناتو را تضعیف کند.بهاین ترتیب، روسیه تلاشهای خود را برای بیثبات کردن ایالاتمتحده و اروپا تشدید خواهد کرد؛ اما با قابلیتهای امنیتی نامتقارن و با داشتن بزرگترین زرادخانه هستهای جهان بهعنوان پوشش نهایی برای جلوگیری از انتقامجویی غرب.
شمشیربازی اتمی مسکو نیز در سال جدید میلادی تشدید و تهدیدهای پوتین واضحتر خواهد شد. او به احتمال زیاد، تسلیحات هستهای تاکتیکی را به اوکراین نزدیکتر و حضور آن را عمومیتر خواهد کرد. در نتیجه میتوانیم شاهد افزایش ابعاد هشدار زرادخانه هستهای روسیه باشیم. روسیه تهدیدهای هستهای خود را کالیبره خواهد کرد و استفاده مستقیم از تسلیحات هستهای بعید به نظر میرسد. روسیه از آرماگدون سیاسی بیزار است. اما خطر واضح است: سخن گفتن از سیگنالهای هستهای آسانتر از انجام آن است و احتمال نابودی متقابل به دلیل تصادفات و محاسبات اشتباه در سال ۲۰۲۳ بیشتر از هر زمان دیگری از زمان بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ خواهد بود. در چنین جنگی، پوتین راهی برای بازگشت به وضعیت قبل از جنگ ندارد. از سوی دیگر، هکرهای وابسته به کرملین، حملات سایبری را علیه شرکتها و دولتهای غربی افزایش خواهند داد. خطوط لوله و همچنین پایانههای LNG، اهداف جذابی برای خرابکاری روسیه خواهند بود. مقامات روسیه تهدید کردهاند که علیه ماهوارههای آمریکایی و اروپایی که در جنگ نقش دارند، اقدامات تلافیجویانه انجام خواهد داد. فیبر نوری نیز مساله آسیبپذیر دیگر غرب است. بنابراین بعید نیست کابلها در اروپا و زیر اقیانوس اطلس، مانند حمله به خط لوله نورداستریم در سپتامبر مورد هدف قرار گیرند.
روسیه همچنین با حمایت مالی از فیکنیوزها و افراطگرایان، تهاجم خود را علیه انتخابات غربی تشدید خواهد کرد. مبارزات انتخاباتی ریاستجمهوری ایالاتمتحده بهسرعت در سالجاری شروع خواهد شد و ترامپ با تابلوی ضدجنگ که دلخواه پوتین است، نقش بزرگی ایفا خواهد کرد. دلیل این موضوع، اثر اطلاعات نادرست و فیکنیوزها بر رقابت میان ترامپ جمهوریخواه و نامزدهای احتمالی دموکرات، از جمله جو بایدن است. مسکو همچنین بهعنوان ترفندی برای منحرف کردن ناتو از اوکراین، مشکلاتی را در بالکان ایجاد خواهد کرد. اوکراین نیز با خطرات جدیدی روبهرو خواهد شد. روسیه نمیتواند بسیاری از اراضی اوکراین را بگیرد، اما میتواند رنج بسیار بیشتری را بر مردم اوکراین تحمیل کند. این کشور به حمله به زیرساختهای حیاتی اوکراین، بهخصوص با موشکهای بالستیک تازه ادامه خواهد داد. روسیه همچنین ممکن است بیشتر تلاش کند تا احتمالا با سوءقصد علیه ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین و دیگر مقامات ارشد، سر دولت اوکراین را زیر آب ببرد. در نهایت، مسکو تلاش خواهد کرد در زمانی که کییف برای تامین بودجه بازسازی کشور با چالشی سخت مواجه است، اوکراین را از نظر اقتصادی غیرقابل دوام جلوه دهد. این امر به احتمال زیاد شامل توقفهای جدید صادرات غلات و تلاشهایی برای سرزنش اوکراین و غرب در خصوص ناامنی غذایی جهانی است که اصطکاک بین غرب و کشورهای در حال توسعه را تشدید میکند. این تحرکات به نوبه خود موجب افزایش درخواست اروپا برای توقیف داراییهای مسدود روسیه و استفاده از آنها برای بازسازی اوکراین میشود. البته هنوز هم برخی از اقدامات از جمله حملات نظامی برای روسیه سرکش، ممنوع است.
حملات بزرگ به زیرساختهای حیاتی غرب که میتوان آنها را بهسرعت و بهوضوح به دولت روسیه منتسب کرد، بعید به نظر میرسد. ترورهای هدفمند رهبران غربی و حملات موشکی یا هواپیماهای بدون سرنشین به خاک ناتو نیز همینطور است. مسکو تاکنون از ایجاد درگیری سایبری بزرگ با ایالاتمتحده اجتناب کرده است؛ زیرا میترسد در آن جنگ نیز شکست بخورد. به احتمال زیاد این روند در سال ۲۰۲۳ هم باقی خواهد ماند. رفتار روسیه درست مانند رفتار ایران است که صفبندی جدیدی را در میان کشورهای حاشیه خلیجفارس، ایالاتمتحده و اسرائیل ایجاد کرده است، اما سرکشی روسیه فرصتهای مستمری را برای سران G۷ ایجاد خواهد کرد تا با تقویت همکاری میان دموکراسیهای صنعتی پیشرفته، بازسازی نهادها بهمنظور ایجاد نظم امنیتی قوی برای جهان را در دستور کار خود قرار دهد. البته سرکشی روسیه نشاندهنده بحران ژئوپلیتیکی در بالاترین حد است. این امر تهدیدی برای امنیت جهانی، سیستمهای سیاسی غربی، حوزه سایبری، فضا و امنیت غذایی است که موضوعی جدی است.