تاریخ جنگ اقتصادی

۱۸۹۴-۱۸۹۲

در طول برگزاری یک سلسله جلسات، صلح طلبان اروپایی درباره چگونگی اعمال تصمیمات خود در نظام حاکمیت بین‌المللی به مباحثه می‌پرداختند. در همین مقطع بود که هانری لا فونتین استاد حقوق بین‌الملل بلژیکی، هیات‌های نمایندگی را قانع کرد تا با بهره‌گیری از برخی تعابیر حقوقی قدیمی، تحریم‌های مسالمت آمیز را تایید و پشتیبانی کنند.

۱۹۱۸

پس از پایان جنگ جهانی اول، دو دولتمرد فرانسوی، لئون بورژوا و پل هانری، خواهان ایجاد «انجمن ملت‌ها» به منظور منزوی کردن یک «ملت یاغی» از طریق تحریم و اقدامات گام به گام برای مطیع کردن شدند.

۱۹۱۹

با برپایی جامعه ملل، پرزیدنت ویلسون رئیس‌جمهوری آمریکا از ایجاد ممنوعیت کامل تجاری که حتی شامل شهروندان یک کشور متجاوز با سایر کشورهای عضو می‌شد حمایت کرد.

۱۹۳۶-۱۹۳۵

ایده پرزیدنت ویلسون در نخستین آزمون مهمش علیه ایتالیا شکست خورد. جامعه ملل نتوانست موسیلینی را به عقب نشینی سربازانش از حبشه (اتیوپی امروز) وادارد. ناگفته نماند که برخی کشورها نظیر فرانسه و انگلیس در این شکست نقش مهمی داشتند.

۱۹۴۱-۱۹۴۰

تحریم‌های تجاری آمریکا علیه ژاپن به تصمیم توکیو به ورود در جنگ جهانی دوم بسیار کمک کرد. تیجیرو تویودا، وزیر امور خارجه ژاپن چند ماه قبل تر از ورود به این منازعه بزرگ به شدت این تحریم‌ها را محکوم کرده بود.

۱۹۴۵

در این سال سازمان ملل متحد تحریم‌ها را در منشور خود وارد کرد ولی تصمیم‌گیری در این خصوص را در چارچوب شورای امنیت متمرکز کرد. با این حال در طول دوران جنگ سرد، تحریم‌های اجباری تنها دوبار اعمال شد، یک بار علیه دولت سفید پوست رودزیا و دومی علیه آفریقای جنوبی. ابر قدرت‌ها سعی داشتند که با الهام از تحریم‌های چند جانبه آمریکا علیه کوبا تاثیرگذاری خود را در این دو کشور داشته باشند.

۱۹۶۷

یوهان گالتونگ جامعه شناس نروژی به شیوه در حال رواجی که بیان می‌کرد تحریم‌ها باید حداکثر ضرر را به اقتصاد یک کشور تحمیل کند به شدت انتقاد کرد، با این استدلال که بالاخره مردم با این شرایط سازگاری پیدا می‌کنند و ممکن است که حتی به رهبران‌شان بپیوندند.

۱۹۹۰-۱۹۸۰

تحریم‌های بین‌المللی علیه نظام آپارتاید با همکاری گروه‌هایی از جامعه جهانی منجر به خروج حدودا 20 میلیارد دلاری بسیاری از شرکت‌هایی شد که با آفریقای جنوبی تجارت داشتند و این موضوع فشار غیرقابل پیش بینی را بر دوش دولت قرار داد.

۱۹۹۰

به دنبال حمله عراق به کویت، شورای امنیت تحریم‌های فراگیری را علیه بغداد اعمال کرد. قوی ترین تحریم‌ها در تاریخ که با هدف فلج کردن رژیم صدام و جلوگیری از توسعه تسلیحات کشتار جمعی اجرا شد و با تکیه بر الگوی تحریم‌های یوگسلاوی سابق و هائیتی برنامه‌ریزی شده بود.

۱۹۹۴-۱۹۹۳

شورای امنیت به رهبری واشنگتن تحریم‌های مالی شدیدی علیه گروه شبه نظامی هائیتی اعمال کرد که در وهله اول رهبران گروه را هدف قرار داده بود. اما این تحریم‌ها با بی میلی سازمان ملل همراه بود و گاف‌های چندین باره مقامات ایالات متحده نتوانست خیلی موفق عمل کند، به‌عنوان نمونه در یکی از موارد یک کشیش معروف ولی همنام با یک افسر نظامی اشتباها در لیست سیاه تحریم‌ها قرار گرفت.

۱۹۹۵

در یک پژوهش انجام شده از سوی سازمان ملل تخمین زده شده است که بیشتر از نیم میلیون کودک عراقی در نتیجه تحریم‌ها جان داده‌اند. در یکی از نخستین هشدارها دیوید هانری سفیر بریتانیا به سازمان ملل گوشزد کرد که فریفته تاثیر شعار تحریم‌های هوشمند نشوند، زیرا مجموعه این تحریم‌ها در واقعیت بسیار شدید و به شدت بی ملاحظه اعمال می‌شوند. در همین مقطع شورای امنیت برای اولین بار برنامه «نفت در برابر غذا» را اجرا کردکه به بغداد اجازه می‌داد نفت خود را در ازای کالاهای انسانی به فروش برساند.

۱۹۹۹-۱۹۹۷

سازمان ملل چارچوبی برای تحریم‌های هدفمند با محوریت ممنوعیت مسافرت، توقیف دارایی‌ها و ممنوعیت تجارت الماس علیه گروه شورشی یونیتا در آنگولا و همچنین تشکیل کمیته‌ای از کارشناسان برای کنترل تخلفات ایجاد کرد. سرگئی لاوروف، نماینده روسیه در سازمان ملل خواستار اعمال تحریم‌هایی بدون هیچ‌گونه عواقب بشر دوستانه شده بود.

۲۰۰۱

چند هفته پس از حمله 11 سپتامبر سازمان ملل تمهیدات ضدتروریستی شدیدی را به 189 عضو خود ابلاغ کرد که شامل مواردی نظیر توقیف دارایی‌ها و محدود کردن جنبش‌های تروریستی و هوادارانشان می‌شد. جورج بوش بانک‌های خارجی را تهدید کرد که در صورت عدم توقیف دارایی‌های تروریست‌ها حق هیچ‌گونه کار و تجارتی در آمریکا را نخواهند داشت.

۲۰۰۳

دو ماه بعد از تهاجم آمریکا به عراق، شورای امنیت رسما تحریم‌های گسترده علیه بغداد را پایان داد. تحریم‌هایی که به گفته دانیل درزنر، استاد علوم سیاسی همچون سنگی عظیم‌الجثه در دنیای سیاست بین‌الملل رها شده بود. هرچند که این تحریم‌ها نتوانسته بود برنامه تسلیحات کشتار جمعی صدام را آنقدر که دولت بوش متمایل بود محدود کند.

۲۰۰۴-۲۰۰۳

سازمان ملل و ایالات متحده تحریم‌های هدفمند تحمیلی به لیبی که برای دفع خطر برنامه تسلیحات کشتار جمعی و اقدامات تروریستی در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ اعمال شده بود را بعد از سرنگونی معمر قذافی پایان دادند. تحریم‌هایی که به گفته کارشناسان تنها به‌عنوان یکی از   عوامل موثر برهم خوردن تعادل قذافی بر طناب سیاست شناخته می‌شود.

۲۰۰۴

سازمان ملل نگرانی‌هایی درخصوص مسائل حقوق بشری در ارتباط با افرادی مطرح کرد که به واسطه تحریم‌های هوشمند تحت فشار قرار می‌گیرند. وضعیت این افراد به‌عنوان چالشی محسوب می‌شود که در بسیاری موارد نقض غرض محسوب می‌شود و تحریم‌کنندگان را به چالش می‌کشد. تلاش برای ایجاد سازوکار مناسب، تبدیل به دغدغه بسیاری از اعضا شد.

۲۰۰۶

در پاسخ به آزمایش هسته‌ای کره شمالی، شورای امنیت از تحریم‌های گسترده‌ای علیه اجناس لوکس مورد علاقه کیم جونگ ایل از قبیل کنیاک هنسی و ساعت‌های رولکس رونمایی کرد، اولین نمونه از تحریم‌هایی که مشخصا رئیس یک دولت را هدف قرار می‌داد.

۲۰۰۹-۲۰۰۶

استوارت لوی وزیر خزانه‌داری آمریکا با ده‌ها تن از مقامات بانک‌های خارجی دیدار کرد تا آنها را برای همراهی با تحریم‌های گسترده علیه ایران قانع کند.

۲۰۱۱

تحریم‌های هدفمند علیه قذافی و دستیارانش طی شورش مردم لیبی مشکل توقیف دارایی‌ها را در قرن ۲۱ به‌رغم تکنولوژی و تکنیک‌های پیچیده فعلی نمایان کرد. نرم‌افزارهای بانکی تلاش می‌کردند تا نام قذافی را پیدا کنند در حالی که بودجه‌های دولتی با پول‌های کثیف درهم تنیده شده بودند و تشخیص صحت مالکیت پول را غیرقابل اعتماد کرده بودند. دولت جدید لیبی بعد از مرگ قذافی اقدام به بازپس‌گیری دارایی‌های او در سراسر جهان کرد که نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار بود.

۲۰۱۲-۲۰۱۱

ایالات متحده و اروپا سخت‌ترین تحریم‌ها را به ایران تحمیل کردند که شامل ممنوعیت فروش نفت و تحریم بانک مرکزی به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور بود، اما کشورهایی همچون چین در برابر اثربخشی این تلاش‌ها مقاومت کردند. در همین بازه زمانی و تقریبا یک سال بعد از تحریم‌های هدفمند علیه سوریه در حالی که سرکوب خونین مخالفان با شکست روبه‌رو شده بود بشار اسد اعلان کرد «آنها نمی‌توانند ما را منزوی کنند، اقتصاد ما متکی به نفت نیست، ما عراق نیستیم!»

این لیست تا کجا ادامه خواهد داشت؟