آثار میزبانی بر رشد و تورم
اقتصاددان‌های موسسه رتبه‌سنجی مودیز معتقدند این مسابقات بر اقتصاد روسیه تاثیرات کوتاه‌مدت خواهد داشت و این در حالی است که مسکو امیدوار است میلیاردها دلاری که صرف آماده‌سازی برگزاری مسابقات شده تاثیر بزرگ و پایدار بر اقتصاد روسیه داشته باشد. از سال ۲۰۱۰ که روسیه به‌عنوان میزبان جام جهانی امسال فوتبال انتخاب شد، مسکو تلاش کرده روسیه را به‌عنوان یک ابرقدرت جهانی معرفی کند و بخش‌های دچار رکود اقتصاد این کشور را با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و گردشگران به رونق برساند. اکنون اقتصاددان‌ها می‌گویند رونق حاصل از برگزاری مسابقات، کوتاه‌مدت است البته توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که برای جذب گردشگران ورزشی انجام شده ظرفیت رشد اقتصاد این کشور را بالا می‌برد. واقعیت این است که مدت کوتاه برگزاری مسابقات و بزرگ بودن اقتصاد روسیه سبب می‌شود تاثیر میزبانی این مسابقات در سطح ملی اندک باشد.
روسیه در سال‌های اخیر میلیاردها دلار صرف ساخت ساختمان‌ها و ورزشگاه‌های جدید و نیز نوسازی زیرساخت‌ها جهت آماده شدن کشور برای برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال کرده است. ماه گذشته یکی از نهادهای تحقیقاتی روسیه پیش‌بینی کرد ۵۷۰ هزار هوادار خارجی فوتبال و ۷۰۰ هزار نفر از مردم این کشور به ورزشگاه‌ها خواهند آمد تا شاهد برگزاری مسابقات باشند. انتظار می‌رود رونق بخش گردشگری روسیه بر درآمدهای دولت بیفزاید اما دولت روسیه نباید انتظار داشته باشد برای سال‌های متمادی از برگزاری این مسابقات رونق اقتصاد مشاهده شود.
دولت روسیه در چند شهر این کشور ورزشگاه‌های جدید و بزرگ احداث کرده و در حال استفاده از جام جهانی فوتبال به‌عنوان عاملی برای سرعت بخشیدن به تغییرات فراگیرتر اقتصادی و اجتماعی است. ایجاد شغل و نصب تعداد بیشتری دوربین‌های نظارتی و... جزو این تغییرات هستند. اکثر مقامات دولت روسیه تمایل نداشتند دیدگاه خود را درباره اثرات اقتصادی میزبانی جام جهانی فوتبال بیان کنند اما معاون پیشین نخست‌وزیر روسیه ماه پیش به روشنی اعلام کرد اگر فعالیت‌های مربوط به آماده‌سازی روسیه برای جام جهانی فوتبال نبود رشد اقتصادی در این کشور مشاهده نمی‌شد.
البته این دیدگاه تا اندازه زیادی بدبینانه است. اقتصاددان‌ها معتقدند سرمایه‌گذاری‌های انجام شده برای این رویداد بزرگ ورزشی به رشد اقتصاد روسیه در سال‌های قبل کمک کرده اما عامل رشد ۵/ ۱ تا ۲ درصدی اقتصاد این کشور در سال جاری میلادی نیست. یکی از کارشناسان می‌گوید سرمایه‌گذاری‌های عظیم برای توسعه زیرساخت‌ها در شهرهایی که مسابقات در آنها برگزار خواهد شد حداکثر تاثیر را بر اقتصاد روسیه در دو سال گذشته داشته است. حال که مرحله ساخت و ساز و توسعه زیرساخت‌ها پایان یافته پیش‌بینی می‌شود در سه ماه سوم و چهارم سال جاری میلادی بر مصرف شهروندان و نیز تعداد گردشگران خارجی که به این کشور سفر می‌کنند، افزوده شود.
به این ترتیب منطقی نیست که گفته شود اگر جام جهانی فوتبال برگزار نمی‌شد رشد اقتصادی روسیه صفر بود. تحلیلگران موسسه رتبه‌سنجی مودیز معتقدند صنایع غذایی، مخابرات، هتل‌ها و حمل و نقل برای مدتی کوتاه درآمد بالاتری کسب خواهند کرد اما نمی‌توان گفت کل بخش‌های اقتصادی روسیه از برگزاری مسابقات تاثیری بزرگ خواهند پذیرفت. شرکت‌های ساختمانی جزو بزرگ‌ترین سودبرندگان از جام جهانی فوتبال هستند اما رونق فعالیت آنها در اثر مسابقات، اکنون پایان یافته زیرا آنها در سال‌های اخیر در این بخش فعالیت‌های گسترده‌ای داشتند.
از سوی دیگر در اکثر کشورهای میزبان جام جهانی فوتبال، بخش‌هایی که از افزایش تعداد گردشگران خارجی سود می‌برند نقش بزرگی در نرخ رشد اقتصاد ندارند. اکنون مهم‌ترین پرسش این است که روسیه تا چه حد می‌تواند با فرصت‌های پدید آمده در اثر میزبانی جام جهانی فوتبال ظرفیت رشد اقتصادی را از طریق زیرساخت‌های بهتر و سیاست‌های مناسب سیاسی و اقتصادی بالا ببرد؟ در حقیقت میزان تاثیر‌گذاری جام جهانی بر اقتصاد روسیه به نحوه مدیریت ظرفیت‌های پدید آمده در اثر میزبانی این مسابقات بستگی دارد. اما مقامات روسیه نباید امید بیش از حد و غیرمنطقی به تاثیرات مثبت این رویداد ورزشی داشته باشند.
رئیس بانک مرکزی روسیه اوایل سال جاری میلادی اعلام کرد میزبانی مسابقات فوتبال تاثیرات کوتاه‌مدت بر اقتصاد این کشور خواهد داشت اما سبب رشد نرخ تورم خواهد شد. برخی نهادهای تحقیقاتی معتقدند میزبانی مسابقات ۲/ ۰ درصد بر رشد اقتصاد روسیه در سه ماه دوم و سوم سال جاری میلادی خواهد افزود. این در حالی است که بانک مرکزی روسیه که تلاش کرده نرخ تورم را از وضعیت دورقمی پایین آورد نسبت به رشد مصرف داخلی و افزایش نرخ تورم هشدار داده است.
به باور کارشناسان این نهاد، رشد قیمت در کالاهای مصرفی نظیر مواد غذایی و نیز هزینه هتل مشاهده خواهد شد البته این رشد پایدار نخواهد بود. مقامات روسیه از پیش تلاش کرده‌اند با افزایش غیر قانونی هزینه هتل در آستانه برگزاری جام جهانی فوتبال مقابله کنند. بانک مرکزی پیش‌بینی کرده امسال نرخ تورم روسیه زیر نرخ هدف ۴ درصد خواهد بود. از دید موسسه مودیز، میزان افزایش تولید ناخالص داخلی روسیه در اثر برگزاری مسابقات طی ۱۰ سال یعنی از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ حدود ۲۶ میلیارد دلار تا ۳۱ میلیارد دلار خواهد بود. میزان هزینه دولت روسیه حدود ۱۱ میلیارد دلار بوده است. البته این رقم شامل هزینه پروژه‌های بزرگ زیرساختی و ساخت ورزشگاه‌ها نمی‌شود. در سال‌های اخیر ۲۲۰ هزار شغل در اثر میزبانی مسابقات ایجاد شده است.
نکته مهم، میزان بهره‌برداری مسکو از این مسابقات در جهت بالا بردن شهرت جهانی روسیه و ایجاد اطمینان در سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور بلندمدت در این کشور است. در ماه‌های اخیر تحریم‌های جدید علیه روسیه اعمال شده و اقتصاد روسیه به تازگی از رکود خارج شده است. صرف نظر از سود کوتاه‌مدت اقتصادی میزبانی جام جهانی فوتبال، مسکو باید از فرصت‌های پدید آمده برای رفع بدبینی‌ها نسبت به وضعیت اقتصادی و ثبات سیاسی روسیه بهره ببرد. اگر این اتفاق روی دهد سود میزبانی جام جهانی فوتبال برای روسیه بلندمدت خواهد بود.
ارسال نظر