11

البته بخش زیادی از این بیت‌کوین‌ها توسط ماینرهای غیرقانونی استخراج شده‌اند. این موضوع را متولیان صنعت برق نیز تایید می‌کنند. چندی پیش سخنگوی صنعت برق میزان تولید رسمی رمزارز را حدود 20‌درصد اعلام کرده بود. حال با امکان‌پذیرشدن واردات با رمزارز مشخص نیست سیاستگذار مجوز تولید رمزارز را تسهیل خواهد کرد یا به دلیل محدودیت شبکه برق صرفا به گروهی خاص این مجوز را خواهد داد. در حال‌حاضر مسوول ارائه مجوز تولید رمزارز وزارت صمت و وزارت نیرو است که در این زمینه هیچ‌کدام به‌رغم پیگیری‌های «دنیای‌اقتصاد» به آن پاسخ ندادند. در حال‌حاضر حتی اطلاعات دقیقی در مورد نحوه معامله این رمزارزها، چگونگی استفاده از آنها در صادرات و واردات، تعامل با بانک مرکزی برای تعهدات ارزی و قوانین نظارتی بر این رویه وجود ندارد. این درحالی است که موضوع استفاده از رمزارز بیش از 10‌ماه می‌شود که مطرح است. اولین‌بار سال‌گذشته در روز ملی صادرات در نشست صادرکنندگان با رئیس‌جمهور موضوع تجارت با رمزارز مطرح شد. در آن جلسه علی صالح‌آبادی رئیس‌کل بانک مرکزی تحقق این موضوع را به نشستی با فعالان اقتصادی منوط کرد. در نهایت نیز اواخر سال‌گذشته تفاهم‌نامه‌ای بین بانک مرکزی و وزارت صمت امضا شد. برمبنای این تفاهم‌نامه مقرر شد؛ ثبت‌سفارش با رمزارز قطعی شود؛ درضمن رویه‌های اجرایی این کار توسط طرفین ترسیم شود. رویدادی که در روزهای اخیر رئیس‌کل بانک مرکزی آن را تایید کرد و گفت در حال‌حاضر رویه‌‌‌‌‌‌‌ واردات با رمزارز بین بانک مرکزی و وزارت صمت تفاهم شده است و الان در مرحله اجرا قرار دارد. این موضوع را رئیس سازمان توسعه تجارت در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: اکنون بستر سامانه‌ای استفاده از رمزارز با یکی از بانک‌های خصوصی فراهم شده است. در ضمن در حال انجام تست با یکی دو کشور هدف هستیم. علیرضا پیمان‌پاک افزود: در شرایط کنونی اسامی کشورها محرمانه است، اما پایان شهریور که پایلوت انجام شد، اعلام عمومی می‌شود و تجار می‌توانند از آن استفاده کنند. این در حالی است که پیمان‌پاک پیشتر در توییتی نوشته بود: «این هفته اولین ثبت‌سفارش رسمی واردات با رمزارز به ارزش 10‌میلیون دلار با موفقیت انجام شد. تا پایان شهریورماه، استفاده از رمزارزها و قراردادهای هوشمند در تجارت خارجی با کشورهای هدف عمومیت خواهد یافت.‌» گفته‌های مبهم رئیس سازمان توسعه تجارت درخصوص ثبت‌سفارش با رمزارز از یک‌سو و اجازه رسمی به تجار از شهریورماه از سوی دیگر، نشان از طفره‌رفتن سیاستگذاران از شفاف‌سازی درخصوص استفاده از ارز دیجیتال در تجارت خارجی دارد، چراکه هیچ دستورالعمل یا ابلاغیه‌ای نیز در این‌باره اعلام نشده است.

پیمان‌پاک با اشاره به تفاهم‌نامه بانک مرکزی و وزارت صمت درخصوص بهره‌گیری از رمزارز در تجارت گفت: در انتهای فصل تابستان کسانی که مجوز قانونی استخراج رمزارز دارند، می‌توانند رمزارز استخراجی خود را برای واردات استفاده کنند.

هرچند مشخص نیست چه کشورهایی حاضر به تجارت رمزارزی با ایران هستند، اما برخی از شرکت‌های ایرانی تجارت با رمزارز را از‌ ماه‌ها قبل شروع کرده‌اند، حال آنکه به گفته برخی از تجار بسیاری از کشورها هنوز تجارت با رمزارز را رسما نپذیرفته‌‌‌‌‌‌‌اند؛ از این‌رو پس از فراهم‌کردن مقدمات داخلی، باید مذاکره با طرف‌‌‌‌‌‌‌های خارجی نیز آغاز شود تا بدانیم که چه کشوری و تحت چه شرایطی از این طریق با ما معامله خواهد کرد و تا چه میزان می‌شود روی ظرفیت‌های آن حساب کرد.

تجارت با رمزارز

رئیس سازمان توسعه تجارت درخصوص تجارت با رمزارز در برنامه تلویزیونی نیز توضیحاتی داد. او گفت: تمام تلاش ما تسهیل تجارت خارجی است. یکی از ابزارهای توسعه تجارت خارجی، تسهیل مبادلات مالی است، در گذشته دولت بابت فروش نفت و تجارت بخش دولتی برای معاملات خود راه‌‌‌‌‌‌‌هایی در نظر گرفته بود اما در این بخش به بخش‌خصوصی کم‌توجهی شده بود. معاون وزیر صمت افزود: در دوره فعلی به دنبال نگاه ویژه به تجارت بخش‌خصوصی و بهره‌‌‌‌‌‌‌مندی آنها از مزایای تجارت خارجی هستیم. به همین علت راه‌‌‌‌‌‌‌هایی را دنبال می‌کنیم که تجارت غیرنفتی نیز بتواند رشد کند.  پیمان‌پاک همچنین درخصوص ثبت‌سفارش واردات به میزان ۱۰‌میلیون دلار از طریق رمزارز گفت: طبق موافقت‌نامه‌‌‌‌‌‌‌ای که میان آقایان صالح‌آبادی و فاطمی‌امین منعقد شد، استفاده از رمزارز‌ها به‌عنوان یک ابزار توسعه تجارت مطرح شد.

او با بیان اینکه بانک‌های مرکزی کشورها رمزارز را به رسمیت شناختند اما اعلام رسمی نمی‌کنند، گفت: مقاومت‌‌‌‌‌‌‌ها به‌زودی از بین می‌رود و به همین علت ما برنامه‌ریزی جهت استفاده از این ظرفیت را انجام دادیم.

رئیس سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: ما در دو حوزه، رمزارزها را به رسمیت شناختیم که یکی از آنها این است که واردات در ازای رمزارزهایی که در داخل به‌صورت قانونی استخراج شده‌‌‌‌‌‌‌اند آزاد است، به‌عبارتی هرکسی که رمزارز رسمی استخراج شده دارد، از پایان شهریور می‌تواند با رمزارز خود واردات انجام دهد و فعلا بحث صادرات را نداریم. بر اساس بلاکچین در خارج از مرزها بستری فراهم کردیم که تاجر ما می‌تواند رمزارز بگیرد و در ازای آن واردات انجام دهد.  از نگاه فعالان اقتصادی با وجود اینکه ظرفیت بسیار خوبی برای استفاده از رمزارزها در تجارت خارجی وجود دارد اما همچنان نمی‌توان از فعالیت همه‌جانبه در این حوزه سخن گفت.

عباس آرگون، عضو هیات‌نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این‌باره در گفت‌گو با «ایسنا» با اشاره به اینکه اولویت نخست ما باید فراهم‌کردن شرایطی باشد که در آن تحریم‌ها کنار بروند، از اهمیت طراحی شیوه‌‌‌‌‌‌‌های مختلف برای تسهیل تجارت سخن گفت. او افزود: تا زمانی‌که تحریم‌ها کنار بروند، استفاده از هر شیوه‌‌‌‌‌‌‌ای که می‌تواند فشار بر فعالان اقتصادی را کاهش دهد یا به بهبود وضعیت تجاری ما منجر شود اهمیت فراوانی خواهد داشت. اگر در این بستر رمزارزها می‌توانند سهمی داشته باشند نیز باید تلاش کرد که از ظرفیت آنها به‌طور کامل استفاده شود.

عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه برای استفاده از رمزارزها در فضای تجاری نیاز به فراهم‌کردن زیرساخت‌های مختلف خواهد بود، توضیح داد: در حال‌حاضر در این بازار تعداد زیادی رمزارز وجود دارد که هریک شرایط خاص خود را دارند. از سوی دیگر نوسان در این بازار نیز بسیار بالاست و هر روز قیمت‌ها تغییرات مختلفی را تجربه می‌کنند، از این‌رو اینکه مشخص کنیم که فعالیت با کدام رمزارزها مجاز است و به رسمیت شناخته می‌شود، نخستین مقدمه مهم در این حوزه خواهد بود.

آرگون ادامه داد: نحوه معامله این رمزارزها، چگونگی استفاده از آنها در صادرات و واردات، تعامل با بانک مرکزی برای تعهدات ارزی و قوانین نظارتی بر این رویه، دیگر مقدمات مهمی هستند که تا زمانی‌که از سوی دولت به شکل دقیق بررسی و اعلام نشوند، نمی‌توان انتظار داشت که استفاده از آنها به‌طور گسترده در تجارت در دستور کار قرار بگیرد.

او درخصوص اینکه در صورت فراهم‌شدن مقدمات در ایران، کشورهای خارجی آماده استفاده از رمزارزها هستند، تشریح کرد: با وجود آنکه در ‌ماه‌های گذشته بحث‌های گسترده‌‌‌‌‌‌‌ای درباره رمزارزها در کشورها و شرکت‌های مختلف مطرح‌شده و حتی برخی از شرکت‌ها کار رسمی با آن را آغاز کرده‌‌‌‌‌‌‌اند اما هنوز در ابتدای این مسیر قرار داریم، در واقع بسیاری از کشورها هنوز تجارت با رمزارز را رسما نپذیرفته‌‌‌‌‌‌‌اند و در بسیاری از حوزه‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی نیز تاکنون شاهد معامله با این شیوه نبوده‌‌‌‌‌‌‌ایم، از این‌رو پس از فراهم‌کردن مقدمات داخلی، باید مذاکره با طرف‌‌‌‌‌‌‌های خارجی نیز آغاز شود تا بدانیم که چه کشوری و تحت چه شرایطی از این طریق با ما معامله خواهد کرد و تا چه میزان می‌شود روی ظرفیت‌های آن حساب کرد.