خیز چین بهسوی ثروت معدنی افغانستان
به گزارش «ایسنا» در برآوردی که سازمان زمینشناسی آمریکا سالها قبل انجام داده بود، ثروت منابع معدنی بهرهبرداری نشده افغانستان یک تریلیون دلار تخمین زده شده بود. بعضی از مقامات افغان میگویند رقم واقعی سهبرابر بالاتر است. کوههای افغانستان منابع معدنی مهمی نظیر مس، طلا، نفت، گازطبیعی، اورانیوم، بوکسیت، زغالسنگ، سنگآهن، عناصر خاکی نادر، لیتیوم، کرومیوم، سرب، روی، سنگهای قیمتی، تالک، سولفور، تراورتن، گچ و سنگ مرمر دارند. با این حال حتی پیش از اینکه آمریکا ۲۰ سال قبل وارد افغانستان شود، این کشور برای بهرهبرداری از ذخایر مذکور با مشکل روبهرو بود. با گذشت دو دهه، این وضعیت تغییر چندانی نکرده است. آمریکا در دوران حضورش در افغانستان بهدلیل ریسک بالا، بهمعدنکاری فلزات و مواد معدنی نپرداخت.
اکنون که طالبان قدرت را بهدست گرفته است، باید دید چگونه از این منابع بهرهبرداری خواهد کرد. آنچه که بهاین منابع برای کشورهایی مانند چین و روسیه جذابیت ویژهای میبخشد، این حقیقت است که بعضی از این مواد معدنی میتوانند بهگذار بهانرژیهای تجدیدپذیر در آینده کمک کنند.
بهعنوان مثال لیتیوم یک عنصر مهم برای ساخت باتریهای خودروهای برقی، پنلهای خورشیدی و مزارع بادی است. آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی کرده که تقاضای جهانی برای لیتیوم تا سال ۲۰۴۰ بیش از ۴۰ برابر خواهد شد. باتریهای لیتیومی در حالحاضر بهشکل گسترده برای دستگاههای برقی استفاده میشوند. با این حال هنوز مشخص نشده چه میزان لیتیوم برای باتریهای خودروهای برقی و گذار بهآلایندگی کمتر در صنایع مختلف نیاز است. آمارها نشان میدهد که افغانستان ۴/ ۱میلیون تن عناصر خاکی نادر دارد که گروهی متشکل از ۱۷ عنصر مورداستفاده در ساخت محصولات الکترونیکی مصرفی و تجهیزات نظامی هستند.
مس کالای دیگری است که افغانستان دارد. با وجود افت اخیر قیمت مس که اوایل سال میلادی جاری از مرز ۱۰هزار دلار در هر تن عبور کرده بود، پیشنهاد جذاب دیگری برای حاکمان جدید افغانستان وجود دارد. شرکتهای چینی حدود ۱۰سال پیش قراردادهایی را برای استخراج یکی از بزرگترین پهنههای مس بکر دنیا در افغانستان امضا کرده بودند که در ولایت لوگار در حدود ۴۰ کیلومتری جنوبشرقی کابل قرار داشت. شرکت گروه متالورژیکی چین در سال ۲۰۰۷ معدن مس آیناک را بهمدت ۳۰ سال اجاره کرد و ۵/ ۱۱میلیون تن سنگ مس از آن استخراج کرد. اگرچه بهدست گرفتن کنترل افغانستان از سوی طالبان ممکن است مانع سرمایهگذاری خارجی شود اما چین و روسیه تمایل دارند با این گروه همکاری تجاری داشته باشند. پس از ورود طالبان بهکابل، چین اعلام کرد آماده است با افغانستان روابط دوستانه و همکاری داشته باشد. در راستای تلاشها برای سیطره در تولید انرژی پاک، چین بهخریدار بزرگ موادمعدنی تبدیل شده است. همچنین در جداسازی و پالایش آنها برای قابل استفاده کردن آنها برای باتریها و فناوریهای دیگر پیشرو بهشمار میرود.