آیا مرکز مبادله ارز و طلا، هیجان را کنترل می‌کند؟
دوئل دلاری در زمین سیاستگذاری
آغاز به‌کار مرکز مبادله ارز و طلا
صحبت از راه‌اندازی مرکزی که زیر نظر بانک مرکزی باشد و مبادلات ارزی در آن صورت بگیرد، از ماه‌های پیش آغاز شد. با این حال آغاز کار چنین سامانه‌ای تاکنون به تعویق افتاد. نوسانات نرخ ارزی در این ایام موجب شد تا نیاز به وجود چنین سامانه‌ای از سوی بانک مرکزی بیشتر احساس شود. بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار نیز قرار شد تا این مرکز در دوم اسفند راه‌اندازی شود. بانک مرکزی نیز اعلام کرده است، مرکز مبادله ارز و طلا از ساعت۱۱امروز آغاز به‌کار خواهد کرد. هدف راه‌اندازی این مرکز ایجاد مرجعیتی برای قیمت، افزایش حجم معاملات رسمی و سهولت در دسترسی متقاضیان بازار ارز اعلام شده است.
علاوه بر این قرار است که این مرکز در راستای فعالیت‌های خود، ابزارسازی و نهادسازی در بازارهای ارز و طلا و تقویت بهینه‌سازی حداکثری زیرساخت‌های فناوری اطلاعات را دنبال کند. فرزین نیز در سخنان روز گذشته خود به تامین نیازهای ارزی مردم از طریق این مرکز اشاره کرد و گفت: «قصد داریم در مرکز مبادله ارز و طلای ایران کلیه نیازهای واقعی مردم به ارز را تامین کنیم و نرخی که در این مرکز شکل می‌گیرد نرخ مرجع برای قیمت‌گذاری است.» او در این‌باره افزود: «تلاش کرده‌ایم مرکز مبادله ارز و طلا را راه‌اندازی کنیم که بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، فردا (سه‌شنبه)ساعت ۱۱ شاهد افتتاح این مرکز خواهیم بود؛ البته ساختمان جدیدی نیز برای آن خریداری شده است و قبل از عید به این مکان منتقل می‌شود لیکن اکنون به‌صورت موقت در بازار متشکل ارزی شروع به فعالیت خواهد کرد.»
نرخ بازار، مورد تایید بانک مرکزی نیست
با آغاز نوسانات ارزی، سیاستگذاران اقتصادی بارها با تاکید بر توانایی تامین ارز مورد نیاز مردم، اعلام کرده‌اند که نرخ اعلام‌شده در بازر را قبول ندارند. روز گذشته نیز رئیس کل بانک مرکزی در این‌باره گفت: « طی ماه‌های اخیر بانک مرکزی تلاش کرده است ارز لازم برای تمامی نیازهای واقعی کشور را به‌اندازه کافی تامین کند. بر این اساس در سال جاری ارزی که در سامانه نیما برای واردات تمام کالاهای مورد نیاز کشور تامین شده، به‌میزان ۴۸درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است. این در حالی است که نرخ آن در این مدت صرفا ۱۷درصد رشد داشته است.» او با بیان آنکه متاسفانه نرخ کنونی در بازار به‌دلیل مسائل انتظاراتی، نرخ مورد قبول ما در بانک مرکزی نیست، گفت: «نرخی که در مرکز مبادله ارز و طلا کشف و اعلام می‌شود، نرخ مبنا و مرجع قیمت‌گذاری در بازار خواهد شد.»
تخصیص ارز ۲۸ تومانی ادامه دارد
فرزین همزمان با آغاز کار خود به‌عنوان رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که کالاهای اساسی با ارز ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی تامین خواهد شد. او در سخنان روز گذشته خود نیز اعلام کرد: «ما همچنان تامین ارز کالاهای اساسی و تجهیزات پزشکی و سایر نیازهای قبلی را با نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومان ادامه خواهیم داد و ارز آنها را از محل فروش نفت و میعانات نفتی و گازی تامین می‌کنیم.» او همچنین درباره تامین ارز دانشجویان گفت: «همان‌طور که قبلا نیز تاکید کرده‌ایم باید روش تامین ارز سرفصل خدمات کمی متفاوت شود و در این مدت تلاش بسیار خوبی در بانک مرکزی انجام شد که ۶۸قلم نیاز خدماتی شناسایی شد که ارز مورد نیاز این دسته از جمله ارز مسافرتی، پزشکی، دانشجویی در این مرکز باید تامین شود.»
بر اساس اعلام بانک مرکزی قرار است که معاملات مربوط به ارز و طلا در تالارهای مختلفی مانند تالار حواله ارزی و تالار ارز خدماتی انجام شود. فرزین نیز در سخنان خود به راه‌اندازی تالار حواله گفت: «در مرکز مبادله ارز و طلا تالار حواله را راه‌اندازی خواهیم کرد.» او ادامه داد: «در تالار حواله، بخشی از فروش ارز صنایع مختلف از جمله پتروشیمی، فولاد، صنایع غذایی، در مرکز مبادله عرضه خواهد شد و به نیازهای مختلف اختصاص می‌یابد.» متقاضیان ارز خدماتی باید با مراجعه به مرکز مبادله ارز و طلای ایران، اقدام به دریافت نیاز واقعی ارزی خود در قالب اسکناس یا حواله ارز کنند. متقاضیان باید به تارنمای مربوطه مراجعه و نیاز واقعی ارزی خود را ثبت و همچنین اسناد و مدارک مرتبط با هر سرفصل را در سامانه طراحی‌شده برای بررسی دستگاه اجرایی ذی‌ربط بارگذاری کنند.
اسناد و مدارک مربوطه توسط دستگاه اجرایی ذی‌ربط ملاحظه و بررسی شده و متقاضی برای دریافت ارز مورد نیاز خود به بانک ملی ایران ارجاع داده می‌شود؛ متقاضیان پس از تایید پرداخت، برای دریافت حجم ارزی اسکناس یا حواله تاییدشده به شعب منتخب بانک ملی ایران مراجعه می‌کنند. فرزین نیز در توضیح این مساله گفت: « برای تامین ارز خدماتی، سامانه‌هایی طراحی شده است که مردم می‌توانند با مراجعه به آنها نیازهای ارزی خود را ثبت کنند که در ادامه مستندات آنها توسط نهادهای ذی‌ربط بررسی می‌شود، به‌عنوان مثال برای ارز دانشجویی توسط وزارت علوم و برای پزشکی، توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مدارک لازم بررسی می‌شود که در صورت تایید، ارز آنها توسط بانک مرکزی تامین خواهد شد و بانک مرکزی تمام نیازهای واقعی ارزی مردم را در این سامانه تامین خواهد کرد.»
