آشنایی با مراحل اصلی تاریخ ارز اروپا

تاریخ تاسیس: یورو (EURO) واحد پول رسمی ۱۹ کشور از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا و همچنین واحد پول رسمی ۶ کشور غیر اتحادیه اروپا است. این گروه از کشور‌‌ها به عنوان منطقه یورو شناخته می‌شوند و طبق آمار اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱، حدود ۳۵۰ میلیون شهروند را شامل می‌شود. وظیفه تنظیم ارزش یورو و نرخ مبادله آن بر عهده بانک مرکزی اروپا است که مقر آن در فرانکفورت آلمان است.

ایده قدیمی: ایده واحد پول اروپایی به قدمت خود اتحادیه اروپا است، اما کاربرد عملی آن در سال ۱۹۷۰ از طریق «طرح ورنر» ارائه شده توسط «پیر ورنر» نخست وزیر لوکزامبورگ که هسته اصلی اتحادیه اقتصادی و پولی اروپا بود، آغاز شد. امید این طرح این بود که تا سال ۱۹۸۰ یک ارز واحد در اتحادیه اقتصادی اروپا وجود داشته باشد، اما این ایده به زودی از بین رفت و در سال ۱۹۷۲ توسط انجمن مبادلات ارز اروپا و بعدا توسط سیستم پولی اروپا در سال ۱۹۷۹ جایگزین شد. هدف سیستم پولی اروپا حفظ ثبات ارز‌‌های محلی بود و برای دستیابی به آن یک ارز اسمی برای حساب مبادله‌ای تحت نام «ECU» ایجاد شد؛ که می‌توان آن را واحد پول اروپایی قبل از یورو توصیف کرد. در سال ۱۹۸۸ کمیسیون اروپا به ریاست ژاک دلور گزارش موسوم به «گزارش دلور» را تصویب کرد و این گزارش مبنای اجرای واحد پول واحد اروپایی را از طریق اعمال ۳ مرحله قرار داد. مرحله اول در یکم ژوئیه ۱۹۹۰ از طریق توافق‌نامه‌‌ای انجام شد که اجازه انتقال سرمایه بین کشور‌‌های اتحادیه را می‌‌داد. در اول ژانویه ۱۹۹۴، مرحله دوم با تاسیس موسسه پولی اروپا آغاز شد که بعدها پیش‌درآمدی برای تاسیس بانک مرکزی اروپا بعدها بود. در ۷ فوریه ۱۹۹۲، پس از مذاکرات سخت، سران کشور‌‌ها و دولت‌های کشور‌‌های عضو اتحادیه اروپا «پیمان ماستریخت» را امضا کردند که در سال ۱۹۹۳ لازم الاجرا شد و پایه‌های اتحادیه اقتصادی و پولی اروپا را پایه‌گذاری کرد. با حمایت از این هدف، با ایجاد یک واحد پول مشترک اروپایی موافقت شد. معاهده ماستریخت اکثر کشور‌‌های عضو اتحادیه اروپا را موظف می‌‌کند که در صورت رعایت معیار‌‌های خاص مربوط به سازگاری پولی و بودجه، یورو را اتخاذ کنند. در ۱۵ دسامبر، سران کشور‌‌ها و دولت‌ها در شورای اروپا در مادرید در مورد نقشه راه برای معرفی ارز واحد حداکثر تا اول ژانویه ۱۹۹۹ به توافق رسیدند و در ۱۶ دسامبر با نام‌گذاری واحد پول جدید موافقت شد. یورو نام قدیمی را جایگزین کنید. نام‌‌های دیگری از جمله فرانک اروپایی، طلایی اروپا و کرون اروپایی پیشنهاد شده بود، اما همه این پیشنهاد‌‌ها با شکست مواجه شدند تا اینکه تئودور وایگل، وزیر دارایی آلمان نام «یورو» را پیشنهاد کرد.

طراحی و عرضه سکه: یک مسابقه اروپایی برای طراحی ارز آینده یورو راه‌اندازی شد و همه شرایط در سال ۱۹۹۳ توسط موسسه پولی اروپا (EMI) تعیین شد؛ و در ماه ژوئن، مدل طراح اتریشی، رابرت کالینا برنده این رقابت برای نخستین اسکناس یورو شد. طرح‌های کالینا روی ۵/ ۱۴ میلیارد اسکناس چاپ شده است که ارزش آنها بین ۵ تا ۵۰۰ یورو است. در یکم ژوئن ۱۹۹۸، بانک مرکزی اروپا رسما اعلام شد و جانشین موسسه پولی اروپا شد. بانک مرکزی اروپا جزو مرکزی سیستم یورو و سیستم بانک مرکزی اروپا و یکی از هفت نهاد اتحادیه اروپا است. ویم دویزنبرگ هلندی به عنوان نخستین رئیس بانک مرکزی اروپا انتخاب شد، پس از او، این بانک از نوامبر ۲۰۱۹ تا به امروز توسط کریستین لاگارد فرانسوی اداره می‌شود. در اول ژانویه ۱۹۹۹، کشور‌‌های عضو اتحادیه شاهد نخستین معاملات رسمی با یورو در سطح بانکی بودند و یورو با نسبت ۱/ ۱ (معادل ۱۷۴۳/ ۱ دلار آمریکا) به عنوان واحد پولی در بازار‌‌های مالی جهانی قرار گرفت. اسکناس‌‌های یورو از اول ژانویه ۲۰۰۲ وارد گردش شد و واحد پول روزانه ۱۲ کشور عضو اتحادیه پولی اروپا شد و تا مارس ۲۰۰۲ «یورو» به‌طور کامل جایگزین پول ملی این کشور‌‌ها شد.

سیاست توسعه: بر اساس سیاست توسعه رو به جلو که یک سال پیش توسط مقامات مرکزی اروپا اعلام شد، بانک مرکزی اروپا قرار است تا سال ۲۰۲۴ طرح‌هایی را برای اسکناس‌‌های جدید یورو اتخاذ کند. در همین زمینه، کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا فاش کرد که آنها قصد دارند طی چند سال یک ارز دیجیتال اروپایی ایجاد کنند که به‌طور اساسی بخش مالی منطقه یورو را تغییر خواهد داد.