جهت تقاضا در «نفت تا ۲۰۴۵»
افزایش اشتهای بازار نفت در دهه پیش رو
اوپک پیش‌بینی کرده است تقاضای روزانه نفت تا سال ۲۰۴۵ به ۱۰۹ میلیون بشکه می‌رسد
اوپک پیش‌بینی خود از بازار جهانی را اعلام کرد. براساس گزارش کشورهای صادرکننده نفت، میزان تقاضا تا سال ۲۰۴۵ به بیش از ۱۰۹میلیون بشکه در روز خواهد رسید. دبیرکل این سازمان ضمن یادآوری کاهش تقاضا در اوج پاندمی کرونا و دیگر پیش‌بینی‌ها مبنی بر کاهش تقاضای سوخت‌های فسیلی، گفت دقیقا در «همین زمان چشم‌انداز و پیش‌بینی ما برای ۱۰ سال آینده افزایش تقاضای نفت بود و خودمان را برای عرضه سوخت مقرون‌به‌صرفه و قابل‌اعتماد آماده کردیم.» البته آژانس بین‌المللی انرژی هم گزارشی با محوریت افزایش تقاضای نفت در دهه پیش رو تهیه کرده است. باوجود اینکه پیش‌بینی‌ها از «توقف افزایش تقاضا» در میانه دهه پیش رو خبر می‌داد، تحلیل‌های تازه از روند صعودی و رو به بالای نمودار بهای نفت خبر می‌دهند.
تقاضای روزانه ۱۰۹ میلیون بشکه‌ای تا ۲۰۴۵
به گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بازار در بازه‌های میانمدت و بلندمدت شاهد افزایش تقاضا خواهد بود. به گفته این سازمان، با وجود شرایط کنونی میزان تولید و صادرات نفت، ۱/ ۱۲تریلیون دلار سرمایه‌گذاری برای پاسخگویی به تقاضای پیش‌بینی‌‌شده لازم است. به گزارش رویترز، چشم‌انداز پیش‌بینی اوپک با دیگر پیش‌بینی‌ها در تضاد است. بسیاری از نهادهای تحقیقاتی آینده بازار نفت را «صاف مثل یک فلات و بدون نوسان به‌واسطه عرضه‌وتقاضا» پیش‌بینی کرده بودند، زیرا سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر و خودروهای الکتریکی افزایش یافته بود. به گفته اوپک، بازار شاهد افزایش تقاضای نفت در دهه پیش رو خواهد بود، امری که بنیه اقتصادی ۱۳ کشور عضو این سازمان را که عمده درآمدشان از نفت است افزایش قابل‌توجهی می‌دهد.
به گفته هیثم الغیس، دبیرکل اوپک، سقف سرمایه‌گذاری برای تامین تقاضا «تا سال ۲۰۴۵ نزدیک به ۱/ ۱۲تریلیون دلار است» درحالیکه تمرکز سرمایه‌گذاران بر مسائل اجتماعی و سیاسی باعث شده سرمایه‌گذاری صنعت نفت آسیب ببیند. دبیرکل اوپک عواملی را که بر سرمایه‌گذاری صنعت انرژی در سال‌های اخیر تاثیر گذاشت نام برد: «پاندمی کووید ۱۹ و تمرکز برنامه‌های اقتصادی و سیاسی برای فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی از عمده نگرانی‌هایی است که سرمایه‌گذاران را از صنعت انرژی دور کرده است.» این سازمان با اشاره به سال ۲۰۲۰ و شیوع کرونا که باعث سرکوب تقاضا شد، گفت: «در سال ۲۰۲۰ تقاضای نفت که سال‌ها صعودی بود سرکوب شد و عملا قیمت نفت سقوط کرد.» با وجود گزارش‌های متعددی که از پیش‌بینی بازار نفت وجود دارد، اوپک از پیش‌بینی خود که ایست تقاضا بعد از سال ۲۰۳۵ است دفاع کرد. سازمان‌های سرمایه‌گذاری و بانک‌های دیگری نیز افزایش تقاضای نفت را پیش‌بینی کرده بودند.
آژانس بین‌المللی انرژی برای اولین‌بار در تاریخ اعلام کرد تقاضای انواع سوخت‌های فسیلی افزایش قابل‌توجهی خواهد یافت «البته در میانه دهه آینده شاهد ایست این تقاضا خواهیم بود». همچنین سازمان تقویت امنیت انرژی گزارش داده «میزان تقاضای روزانه در سال ۲۰۲۳ به ۱۰۳میلیون بشکه خواهد رسید»، یعنی ۷/ ۲میلیون بیشتر از میانگین ۲۰۲۲. نکته قابل‌توجه این است که پیش‌بینی کنونی اوپک، ۴/ ۱میلیون بشکه کمتر از پیش‌بینی سال گذشته است. اوپک در پیش‌بینی میانمدت خود که تا سال ۲۰۲۷ تعریف شده، پیش‌بینی کرده است تقاضای روزانه ۲میلیون بشکه بیشتر از ۲۰۲۱ خواهد بود. براساس گزارش این سازمان، صعود نمودار بهای نفت منعکس‌کننده ریکاوری ساختار انرژی در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ است زیرا تمرکز کشورها بر «اهمیت امنیت انرژی» بیشتر شده است. امری که سرعت جایگزینی سوخت‌های فسیلی دیگر به جای نفت را، حتی در بحبوحه جنگ اوکراین، کاهش داد.
اوپک پیش‌بینی کرده تقاضای روزانه نفت در سال ۲۰۳۰ به ۳/ ۱۰۸میلیون بشکه خواهد رسید و این عدد تا سال ۲۰۴۵ به میانگین ۸/ ۱۰۹میلیون‌بشکه‌ای می‌رسد. اوپک و متحدانش موسوم به اوپک‌پلاس برای حمایت از قیمت‌ها اقدام به کاهش تولید کردند. گزارش‌ها نشان می‌دهد میزان عرضه کشورهای عضو در میانمدت اوپک تا سال ۲۰۲۷ کمتر از میزان عرضه کشورهای غیرعضو در سال ۲۰۲۲ خواهد بود. گزارش‌ها می‌گویند نفت همچنان در «ترکیب اولیه انرژی جهان، رتبه اول را دارد».
افزایش بیش از ۳۰درصدی درآمد آرامکو
در همین حین، شرکت دولتی عربستان آرامکو، در آخرین گزارش خود از افزایش درآمد ۳۹درصدی خود در سه‌ماهه سوم سال خبر داد؛ افزایش درآمدی که به واسطه افزایش قیمت نفت در ماه‌های اخیر به دست آمده است. این شرکت اعلام کرد در سه ماه منتهی به سپتامبر (سه‌ماهه سوم سال) درآمدی نزدیک به ۴/ ۴۲میلیارد دلار داشته درحالیکه این عدد در مدت مشابه سال گذشته ۷/ ۴۱میلیارد دلار بوده است. امین ناصر، مدیر اجرایی آرامکو، در این‌باره گفت: «رکوردی که آرامکو در گردش مالی خود به دست آورده ثابت‌کننده توانایی در کاهش هزینه‌ها، تولید با کمترین آلایندگی و کربن ممکن و یک‌دستی استراتژی توسعه در بالادست و پایین‌دست این شرکت است.»
میزان سرمایه در گردش آرامکو در سه‌ماهه سوم سال از ۷/ ۲۸میلیارد دلار در سال گذشته به ۴۵میلیارد دلار رسید. این شرکت سود خود در این سه ماه را ۸/ ۱۸میلیارد دلار اعلام کرد. به گفته ناصر، زمانی که قیمت جهانی نفت بر اقتصاد جهان تاثیر گذاشته بود «چشم‌انداز بلندمدت ما مبنی بر افزایش تقاضای نفت تا پایان دهه پیش رو بنا شده بود تا انرژی قابل‌اعتماد و مقرون‌به‌صرفه را در اختیار بازار جهانی بگذاریم.» آمریکا در پاسخ به کاهش تولید اوپک‌پلاس اقدام به برداشت از ذخایر استراتژیک کرد؛ امری که میزان این ذخایر را به ۳۳درصد یعنی کمترین میزان از سال ۱۹۸۴ رساند.
تضاد منافع آمریکا و عربستان
کشورهای عضو و غیرعضو اوپک موسوم به اوپک‌پلاس در وین برای اجرای کاهش تولید ۲میلیون‌بشکه‌ای در روز که ابتدای ماه میلادی جاری اجرا شد گرد هم آمدند. رابرت رپیر، کارشناس انرژی در اویل پرایس، واکنش و بیانیه کاخ سفید را صرفا حرکتی برای حفظ اعتبار تعبیر کرد. در این بیانیه رئیس‌جمهور آمریکا اقدام اوپک‌پلاس را حرکتی کوته‌بینانه خواند. در این بیانیه آمده است: «رئیس‌جمهور از تصمیم کوته‌بینانه اوپک‌پلاس برای کاهش سهمیه‌های تولید ناامید است. درحالیکه اقتصاد جهانی با تداوم تاثیر منفی تهاجم پوتین به اوکراین دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و در زمانی که حفظ عرضه جهانی انرژی از اهمیت بالایی برخوردار است.» این تحلیلگر درباره واکنش آمریکا به اقدام اوپک‌پلاس نوشت: «جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، کاشف به عمل آورد که اوپک متحد ما نیست.
در صورتی که در سال‌های گذشته حداقل عربستان سعودی یکی از متحدان آمریکا بوده که ظاهرا با جمهوری‌خواهان بهتر به توافق می‌رسد. بنابراین اوپک تصور می‌کند با این کاهش تولید که از ابتدای نوامبر جاری صورت گرفته می‌تواند به بایدن در انتخابات میان‌دوره‌ای نوامبر ضربه بزند.» به گفته این تحلیلگر، موضوعی که از نظر رئیس‌جمهور ایالات متحده کوتاه‌بینانه به نظر می‌رسد ممکن است برای همتایان سعودی امر مهمی باشد: «علاقه آن‌ها با علاقه ما هم‌راستا نیست. آن‌ها به دنبال افزایش درآمد خود از ذخایر نفتی هستند بدون اینکه قصد سوق دنیا به سمت رکود اقتصادی و قیمت‌های نجومی داشته باشند. این به نفع مصرف‌کنندگان آمریکایی نیست اما راه‌هایی برای مبارزه با اوپک وجود دارد.» او معتقد است کاخ سفید صرفا برای حفظ اعتبار، بیانیه داده است: «یادآور این موضوع است که چرا فاصله‌گیری آمریکا از منابع خارجی سوخت‌های فسیلی این‌قدر حیاتی است. درسی که دولت بایدن به سخت‌ترین روش در حال یاد گرفتن آن است و سخت‌ترین آزمون فراروی این دولت خواهد بود.»
از بازار چه خبر؟
هر بشکه نفت سبک آمریکا در روز گذشته تا لحظه نگارش این گزارش،۱۲/ ۸۹دلار فروخته شد و هر بشکه نفت برنت ۲۶/ ۹۵دلار قیمت خورد. اطلاعات بازار نشان می‌دهد روند روزانه و هفتگی این دو شاخص مثبت است. هر گالن بنزین هم در بازار جهانی ۵۷/ ۲دلار فروخته شد که در هفته ۱۴درصد رشد کرد. درحالیکه گاز طبیعی با کاهش ۰۶/ ۰درصدی در هفته به ۱۷/ ۶دلار به ازای هر Mmbtu رسید.
