مصرفکنندگان آمریکایی در روزهای پایانی سال ۲۰۲۴ خریدهای خود را در روز جمعه سیاه افزایش دادند. طبق گزارش تراکنشهای مسترکارت، در این روز، خردهفروشی به استثنای خودرو، ۳.۴ درصد رشد کرد. اقتصاددانان پیشبینی میکنند که رشد مصرف در آستانه کریسمس افزایش داشته باشد. با این حال، برخی هشدار دادند که با وجود سیاستهای اقتصادی ترامپ مبنی بر افزایش تعرفههای تجاری، این میتواند آخرین جمعه سیاه پررونق باشد.
دیوید رومر و کریستینا رومر، اقتصاددانان سرشناس آمریکایی در یک پژوهش به بررسی اهمیت تعهد سیاستگذاران در رابطه با کنترل تورم در کاهش این متغیر پرداختند. براساس یافتههای این دو اقتصاددان، زمانی که سیاستگذاران تعهد خود را در رابطه با هدف کنترل تورم نشان میدهند، نرخ تورم ۲.۵واحد درصد بیشتر از حالت عدم تعهد سیاستگذار کاهش مییابد.
نرخ دلار آزاد بار دیگر هسته سخت کانال ۷۰ هزار تومانی را تست کرد. در روزهای اخیر قیمت شاخصهای ارزی در راستای روند افزایشی جدید خود به قلههای قیمتی رسیدند. درهمین راستا قیمت دلار آزاد نیز در کانال ۷۰ هزار تومانی پیشروی کرد و به رقم ۷۰ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. اما بررسیها حاکی از آن است که دلار مجددا نتوانست از هسته سخت کانال ۷۰ عبور کند و با افت قیمت ۸۰۰ تومانی به مرز کانال پایینتر بازگشت.
بانک مرکزی: بانک مرکزی در راستای تسهیل و فراهم کردن مقدمات لازم برای برگزاری مراسم حج تمتع ۱۴۰۴ و تسریع در انتقال ارز به طرف سعودی، با امضای تفاهمنامهای با سازمان حج و زیارت نسبت به تامین ارز و صدور دستورپرداخت به مبلغ معادل ۳۳۰میلیون دلار با احتساب نرخ ثابت اقدام کرد. پیرو درخواست سازمان حج و زیارت و مصوبه مورخ ۲۷آبانماه۱۴۰۳ هیات وزیران درخصوص تامین ارز هزینههای برگزاری مراسم حج تمتع سال۱۴۰۴، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در راستای تسهیل و فراهم کردن مقدمات لازم برای برگزاری مراسم حج و تسریع در انتقال ارز به طرف سعودی، با امضای تفاهمنامهای با سازمان حج و زیارت نسبت به تامین ارز و صدور دستورپرداخت به مبلغ معادل ۳۳۰میلیون دلار اقدام کرد. برای همراهی حداکثری با حجاج، این بانک ارز مذکور را با احتساب نرخ ثابت تامین کرده است.
دنیایاقتصاد: ایرانیها میتوانند با کارتهای بانکی خود از خودپردازهای کشور روسیه استفاده کنند. به گزارش بانک مرکزی، اتصال شبکههای پرداخت کارتی شتاب ایران و میر روسیه (میرشتاب) گامی بزرگ در جهت ایجاد همکاری اقتصادی یکپارچه در منطقه است. فاز اول پروژه اتصال شبکههای پرداخت کارتی شتاب ایران و میر روسیه که در انتهای شهریورماه به بهرهبرداری رسید، امکان استفاده از کارتهای بانکی کشور ایران و عضو شبکه شتاب در دستگاههای خودپرداز کشور روسیه را برای گردشگران فراهم کرده است. هماکنون گردشگران ایرانی میتوانند به راحتی با استفاده از موجودی ریالی کارتهای شتابی خود اسکناس روبل از دستگاههای خودپرداز روسیه دریافت کنند. در حال حاضر ارز مسافری به میزان مشخصشده در مقررات ارزی بانک مرکزی از طریق این بستر عرضه میشود و در آینده سایر سرفصلهای ارز خدماتی برای کشور روسیه نیز در این بستر عرضه خواهد شد.
دنیایاقتصاد: دیوان محاسبات کشور اعلام کرد که پیشبینی منابع هدفمندی یارانهها در سال۱۴۰۲ مناسب نبوده است. بررسیهای دیوان محاسبات کشور بهعنوان یک نهاد نظارتی حکایت از عدم پیشبینی مناسب منابع هدفمندی یارانهها در سال ۱۴۰۲ دارد. یکی از دلایل این موضوع به منابع وصولی هدفمندی یارانهها در سال۱۴۰۱ برمیگردد که مبلغ ۴۵۲هزار میلیارد تومان بود. لذا پیشبینی ۶۹۷.۸هزار میلیارد تومان یعنی حتی با ۵۴درصد افزایش نسبت به عملکرد سال۱۴۰۱ مجددا منجر به عدم تحقق ۷۹هزار میلیارد تومانی منابع هدفمندی یارانهها در سال۱۴۰۲شد. عدم واریز ۶۵.۸ هزار میلیارد تومان از منابع وصولی ردیفهای مصوب جدول ۱۴ قانون بودجه به حساب هدفمندی یارانهها نزد خزانه داری کل کشور توسط شرکت های وصول کننده ذیربط از دیگر دلایل این مساله است.دیوان محاسبات کشور ضمن تاکید بر واقعی کردن پیش بینی منابع و مدیریت مصارف هدفمندی یارانهها در بودجه های سنواتی، لزوم توجه هر چه بیشتر به این مساله را یادآور شد.
شرکتهای مدیریت دارایی(AMCs) شرکتهای تخصصی هستند که داراییهای غیرجاری یا داراییهای معیوب (NPA) بانکها را خریداری میکنند، تا به بانکها کمک کنند ترازنامه خود را پاکسازی کرده و بر عملیات اصلی بانکداری تمرکز کنند. اساسنامه شرکتهای مدیریت دارایی عمدتا دولتی یا با حمایت دولت هستند و برای حل مسائل سیستماتیک در بخش بانکی (مانند رفع مشکلات داراییهای معیوب در بحرانهای مالی) ایجاد میشوند و هدفشان حل مشکلات مالی گسترده در بخش بانکی است. به عنوان مثال شرکتهای مدیریت داراییNAMA در ایرلند، Danaharta در مالزی و SAREB در اسپانیا. البته این شرکتها میتوانند خصوصی یا ترکیبی هم باشند مثلRTC درآمریکا.
مرکز مبادله ایران: ۹۶ کیلوگرم شمش طلا به ارزش بیش از نیم همت در حراج شماره ۷۲ مرکز مبادله ایران مورد معامله قرار گرفت. در هفتاد و دومین جلسه حراج شمش طلا که روز یکشنبه ۱۱ آذرماه ۱۴۰۳ در مرکز مبادله ایران برگزار شد، از مجموع ۹۹ کیلوگرم شمش طلای استاندارد عرضهشده در حراجهای عمده و خرد تالار معاملات طلای این مرکز، ۹۶ کیلوگرم آن، با میانگین قیمت ۵ میلیارد و ۹۹۲ میلیون تومان به ازای هر شمش طلای استاندارد معامله شد.
گروه اقتصاد بینالملل: به گزارش سیانان، دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب آمریکا، در اظهاراتی رسمی اعلام کرده است که کشورهای عضو گروه بریکس، متشکل از اقتصادهای نوظهور تحت حمایت چین و روسیه، باید از ایجاد هرگونه ارز جدید خودداری کنند. او تاکید کرده است که در صورت اقدام به این امر، این کشورها با اعمال تعرفههای صددرصدی از سوی دولت آمریکا مواجه خواهند شد.
این روزها همه منتظر یک اتفاق خاص، خبر خوب و گشایشی واقعی در رابطه با فیلترینگ فضای مجازی هستند. هر چه باشد، دولت تغییر وضعیت موجود را از پیش از اعلام نتایج انتخابات وعده داده و وزیر ارتباطات نیز این روزها به تواتر سخن از چالشها و اثرات مخرب فیلترشکنها برای امنیت داده کاربران، اکوسیستم اقتصاد دیجیتال کشور و مهاجرت متخصصان میگوید. گزارشهای تایید نشده درباره طرح «سه مرحلهای» دولت در این زمینه اما حکایت از تمرکز طرح بر رفع فیلتر چند وبسایت اینترنتی کمدردسر نظیر پینترست، دیسکورد، ساندکلاد و... در کوتاهمدت(مراحل اولیه) دارد.
سیتنا: بر اساس آمار جدید روزنامه ساوث چاینا مورنینگ پست، دستیاران خرید مجازی، تجربه مجازی محصولات و سپردن ماموریت به هوش مصنوعی از مهمترین روندهای پیشبینی شده برای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ هستند. این روزنامه در گزارشی به بررسی مهمترین ترندهای پیشبینیشده برای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ پرداخته است.
مهر: آنتونی آلبانز، نخستوزیر استرالیا اعلام کرد دلیل انتقادات ایلان ماسک درباره ممنوعیت شبکههای اجتماعی برای کودکان زیر ۱۶ سال آن است که این پلتفرم تحت فشار قرار میگیرد. به نقل از رویترز، از سوی دیگر این بیانات نشان داد او آماده مذاکره با میلیاردر آمریکایی درباره قانون وضع شده است.
ایسنا: مدیر شرکت مخابرات استان تهران گفت: با بررسی سایر کشورها ما ظرفیت اتصال هزار تار در روز را طی ۱۶ ماه در ۱۰۷ مرکز مخابرات برنامهریزی کردهایم که در آینده انجام شود و لازم است در این حوزه همه همکاری کنند. علی ملکجعفریان، مدیر شرکت مخابرات استان تهران در همایش رونمایی از طرح هزار تار (توسعه فیبرنوری) اظهار کرد: «با توجه به رویکرد مدیرعامل جدید که توجه به اتصال است و ظرفیتهای موجود اتصال خود را مبتنی بر فیبرنوری دنبال میکنیم. با بررسی سایر کشورها ظرفیت اتصال هزار تار در روز را طی ۱۶ماه در ۱۰۷ مرکز مخابرات برنامهریزی کردهایم که در آینده انجام شود و در این حوزه همه باید همکاری کنند.» ملکجعفریان گفت: «مسوولیت کنترل برنامهها برعهده حوزه برنامهریز است و نخستین همایش ماهانه هفته آخر دی ماه خواهد بود. نکته قابل توجه این است که فیبر نوری کیفیت و در کنارش وابستگی ایجاد میکند و در صورت اتصال نوعی ضدتبلیغ برای مخابرات خواهد بود. همچنین به ارسالکنندگان تصاویر از فیبرکشی و نصبهای غیراستاندارد از محل پاداشی ارائه میشود.»
سیتنا: چت جیپیتی یک هوش مصنوعی مولد - GAI است که قادر به تولید محتوای به ظاهر اورجینال بر اساس درخواستهای انسان است و اکنون دو سال از راهاندازی قابلیت چت جیپیتی - ChatGPT میگذرد. به نقل از یورونیوز، چت جیپیتی در حالی که باعث افزایش رقابت در حوزه هوش مصنوعی مولد شده است، اما پیشرفتی آهستهتر از حد انتظارات داشت و کارشناسان در مورد احتمال وقوع یک تحول انقلابی دیگر در این حوزه، آن هم در بازه زمانی کوتاهمدت تردید دارند.
ایسنا: سرپرست معاونت امور رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از الزام برندهای مختلف تلفن همراه به فعال کردن فناوری ۵G در ایران خبر داد. سیدمحمدحسن جوادزاده، سرپرست معاونت امور رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اشاره به عدم پشتیبانی برخی برندهای پرفروش و معتبر تلفن همراه از نسل پنجم تلفن همراه ۵G در کشور گفت: باوجود اینکه قابلیت ۵G روی برخی از گوشیهای تلفن همراه فراهم شده و هزینه آن نیز از مشتری دریافت شده است، اما این فناوری از نظر نرمافزاری روی گوشیهای وارد شده به کشور فعال نشده است. او همچنین ادامه داد: «بر همین اساس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی همزمان با آغاز راهاندازی نسل پنجم تلفن همراه ۵Gدر کشور، با تولیدکنندگان برندهای شناخته شده مذاکرات متعددی انجام داد که آنها متعهد شدهاند فناوری ۵G را تا اوایل سال نو میلادی (۲۰۲۵) روی گوشیهایی که وارد ایران میشوند، فعال کنند.»
سرپرست معاونت امور رادیویی سازمان تنظیم مقررات با اشاره به راهاندازی نسل پنجم ارتباطات در برخی از شهرهای کشور از سوی اپراتورهای تلفن همراه تاکید کرد: «درصورت عدم اجرای تعهدات هر یک از این برندهای تلفن همراه در بازه زمانی اعلام شده، از واردات و رجیستر شدن این دسته از گوشیهای تلفن همراه به کشور جلوگیری میشود.»
مهر: رئیس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی گفت: برخی اپراتورها به تعهدات خود در زمینه افزایش کیفیت ارتباطات و اینترنت عمل کرده، اما برخی دیگر هنوز اقدامی انجام ندادهاند. حمید فتاحی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی آخرین وضعیت کیفیت و سرعت اینترنت اپراتورها را تشریح و اعلام کرد: «سازمان تنظیم مقررات هر سه ماه یکبار گزارش فصلی از وضعیت اینترنت منتشر میکند.
مهر: ناظر حفاظت از داده ایتالیا به مجموعه رسانهای GEDI هشدار داد به دلیل نگرانیها درباره نقض احتمالی قوانین اتحادیه اروپا، آرشیوهای اطلاعات خصوصی خود را با اوپن ایآی به اشتراک نگذارد. به گزارش رویترز، GEDI که به هلدینگExor تعلق دارد، در سپتامبر ۲۰۲۴ از شراکت استراتژیک با اوپن ایآی خبر داد تا محتوای ایتالیایی زبان از پرتفوی این ناشر اخبار برای کاربران استارتآپ هوش مصنوعی فراهم شود. این مجموعه رسانهای ناشر روزنامههای
la Repubblicaو La Stampa است. براساس قرارداد با اوپن ایآی، کاربران چت جیپیتی میتوانند به نقلقولهای ارجاع شده، محتوا و لینکها به مطالب GEDIدسترسی یابند و از سوی دیگر GEDI نیز میتواند از محصولات اوپن ایآی برای بهبود دقت اطلاعات خود استفاده کند. رگولاتور حفاظت از داده ایتالیا در بیانیهای اعلام کرد: آرشیو دیجیتال روزنامه حاوی گزارشهایی درباره میلیونها نفر همراه اطلاعات، جزئیات و دادههای خصوصی است که نمیتوان بدون دقت کافی در اختیار طرفهای ثالث قرار داد تا هوش مصنوعی خود را آموزش دهند.
دنیای اقتصاد: برای خرید دلار، باید دلار سفید بخریم یا آبی؟ در کشور ما ریسک خرید کدام یک پایین تر است؟ اینها سوالاتی هستند که بسیاری از خریداران در بازار ارز آن را برای یک بار هم که شده، در ذهن خود مرور کرده اند.
آیا دیپلماسی اقتصادی میتواند ایران را از انزوا خارج کند؟
وزیر اقتصاد اخیرا در یک یادداشت تاکید کرده است: «حجم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ۲۰۲۳ معادل ۱.۳تریلیون دلار بوده که سهم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران، در سال یادشده، کمتر از یک در هزارم مبلغ جهانی بوده است.» باقی ماندن ایران زیر تل تحریمها و همچنین در لیست سیاه FATF باعث شده که تعاملات اقتصاد ایران با دنیا کاهش یافته و تنها به واردات و صادرات کالاها محدود شود. حتی کشورهای نظیر چین یا روسیه نیز در سالهای اخیر انگیزهای برای مشارکت اقتصادی در ایران ندارند و از سوی دیگر، کشورهای همسایه نیز عزمی برای مشارکت با شرکتهای ایرانی پیدا نکردند. به تازگی وزیر اقتصاد به عربستان رفته تا روزنههایی برای همکاری با این کشور همسایه ایجاد کند؛ هرچند که باقی ماندن محدودیتهای خارجی و داخلی کار را برای این همکاری سخت کرده است.
قیمت شاخص ارزی در معاملات روز گذشته بازار آزاد در قله تاریخی خود قرار گرفت. بهعقیده تحلیلگران، عامل اصلی رشد نرخهای اخیر ریسکهای سیاسی منطقهای است. مشاهدات حاکی از آن است که با وجود اعلام آتشبس در مرز لبنان، درگیریهای نظامی در سوریه افزایش یافته است. باتوجه به حضور نظامی ایران در این کشور، میتوان گفت که ریسک جدیدی به بازار ارز مخابره شده است.
به نظر میرسد که اراده خروج ایران از لیست سیاه FATF ایجاد و تعاملات ایران با سایر کشورها در این زمینه بیشتر شده است. در این خصوص مسوولان ایرانی از همکاری ژاپن برای خروج ایران از لیست سیاه خبر دادهاند. همزمان گروه منطقهای مبارزه با پولشویی اوراسیا در بیانیه اخیر خود از تلاشهای ایران تقدیر کرد.
ایبنا: بانکهای مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهم امضا کردند. به گزارش آناتول، بانک مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهمی برای تقویت همکاری بین آنها امضا کردند. بانک مرکزی ترکیه در بیانیهای اعلام کرد که امضای تفاهمنامه با بانک مرکزی عمان توسعه همکاریها در مسائل بانک مرکزی است. این بیانیه میافزاید: قرار است همکاری بین بانکهای مرکزی دو کشور تقویت شود و مطالعات فنی در حوزه بانکهای مرکزی انجام شود. پیش از این رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، از هیثم بن طارق، سلطان عمان در آنکارا، پایتخت این کشور استقبال کرد.
بانک مرکزی: با توجه به سیاست جدید بانک مرکزى مبنى بر عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه، از روز چهارشنبه ۱۴آذرماه سال جاری عرضه سکه تمام بهار آزادى با تاریخ درج ۱۴۰۳ در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. با تمهیدات بانک مرکزی و در راستای برنامه عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه و به دنبال عرضه ربع سکه بهار آزادى به تاریخ درج۱۴۰۳ و استقبال متقاضیان، عرضه سکه تمام بهار آزادى نیز با تاریخ درج۱۴۰۳، از روز چهارشنبه مورخ ۱۴آذرماه در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. یادآور میشود متقاضیان برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به اطلاعیه عرضه منتشرشده در تارنماى مرکز مبادله ارز و طلاى ایران مراجعه کنند.
ایلنا: همه واردکنندگانی که از ارز نیمایی استفاده نمیکنند از سوم دی باید ارز خود را از سامانه ارز توافقی دریافت کنند. طبق سیاست جدید ریاست کل بانک مرکزی حرکت به سمت بازار ارز توافقی است. به گفته مسوولان، سامانه ارز توافقی به کشف قیمت واقعی ارز و از بین رفتن مرجعیت بازار غیررسمی خواهد شد. پس از شروع به کار بازار ارز توافقی بهصورت آزمایشی، اکنون این بازار از سوم دیماه بهطور رسمی کار خود را آغار خواهد کرد و صادرکنندگان و واردکنندگان موظف هستند که در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران سفارشهای خود را ثبت کنند. این سامانه فقط برای اشخاص حقوقی دردسترس است و قیمت معامله میانگین قیمتی است که خریداران و فروشندگان پیشنهاد میکنند. شروع به کار رسمی سامانه ارز توافقی میتواند نویدبخش افزایش سودآوری شرکتهای صادراتمحور بورسی باشند که انحصاری نیستند و محصولات آنها با قیمتی پایینتر از بازار آزاد ارز، نرخ میخورند.
شاید رئیسجمهور سوداگر بخواهد اقتصاد ایالات متحده را به اوج برساند؛ اما زنجیرهای مشتمل بر کاهش استقلال بانک مرکزی، بدهیهای غیرقابل پیشبینی و بزرگ مالی، بازارهای آشفته و تورم ناشی از تعرفههای تجاری، میتواند اقتصاد این کشور را به سمت بیثباتی و بحران سوق دهد. باید دید که آیا بازارها خود را با خواسته ترامپ وفق خواهند داد یا خیر؟
بانک مرکزی: بانک مرکزی از اول فروردین ماه تا ۱۰ آذر ماه امسال، ۴۷ میلیارد و ۳۷۵ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. در این مدت برای کالاهای اساسی و دارو ۹ میلیارد و ۸۹۹ میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ ۲۶ میلیارد و ۱۱۶ میلیون دلار، برای خدمات ۹۸۱ میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات ۱۰ میلیارد و ۳۷۹ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است.
۲۷ نوامبر به یکی از پرتنشترین روزها برای بازار ارز و نهادهای مالی روسیه تبدیل شد. نرخ دلار با افزایشی بیسابقه به بالای ۱۱۳ روبل رسید، رقمی که از مارس ۲۰۲۲ تاکنون دیده نشده بود. یورو نیز شرایط مشابهی داشت و در لحظاتی نرخ آن به ۱۲۰.۷ روبل رسید که افزایشی۱۰ روبلی نسبت به ابتدای معاملات روز را نشان میدهد. این نوسانات تنها به این دو ارز محدود نبود و کاهش ارزش روبل در سایر جفتارزها نیز دیده شد. این بحران ارزی که بازتابی از فشارهای همزمان خارجی و داخلی بر اقتصاد روسیه است، پیامدهای گستردهای برای بازار داخلی و سیاستهای پولی کشور دارد. در ادامه، دلایل این بحران، پیامدهای آن بر اقتصاد و اقدامات بانک مرکزی برای مهار وضعیت بررسی میشود.
مرکز مبادله ایران: چهل و یکمین حراج سکه طلا با تخصیص ۷۴۱۸ قطعه انواع سکه طلا به پایان رسید. چهلویکمین حراج سکه طلا امروز شنبه ۱۰آذرماه۱۴۰۳ برگزار شد و از مجموع ۴۶۵۵ قطعه تمامسکه ثبت سفارششده، ۲۲۳۸ قطعه با میانگین قیمت ۵۰میلیون و ۹۹هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. همچنین، از مجموع ۲۳۷۶ قطعه نیمسکه ثبت سفارششده، ۱۰۲۰ قطعه با میانگین قیمت ۲۶میلیون و ۱۷۷هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. در حراج ربعسکه نیز ۱۰ هزار و ۱۲۴ قطعه ربع سکه ثبت سفارش شد که ۴۱۶۰قطعه با میانگین قیمت ۱۶میلیون و ۳۶۰هزار تومان تخصیص داده شد.