شماره روزنامه ۶۲۴۳
|
    سه‌شنبه، ۱۴ اسفند ۱۴۰۳
  • گذر به کتاب «رویاهای انقلابی» اثر ریچارد توماس استایتز

    روزنامه شماره ۶۲۴۲

    روستایی شدن شهرها در شوروی

    ریچارد توماس استایتز (۲دسامبر۱۹۳۱ - ۷مارس۲۰۱۰) مورخ فرهنگ روسیه و استاد تاریخ در دانشگاه جرج تاون بود. او در کتاب «رویاهای انقلابی» با بررسی تاریخ اجتماعی و فکری و فرهنگی روسیه در سال‌های پیش و پس از انقلاب اکتبر۱۹۱۷، بر این باور است که انقلاب روسیه فقط پیرامون آرمانشهرهای مارکسیستی شکل نگرفته، بلکه برخاسته از برخورد و تلاقی سنت‌های آرمان‌شهر‌باورانه تاریخ روسیه است که رویاها و کابوس‌های دهقانان و کارگران و روشنفکران و دولت و نظامیان و دیگر گروه‌ها را دربرمی‌گیرد. استایتز در این کتاب تصویر روشنی از زندگی انقلابی و عوامل فرهنگی، اسطوره‌ها، آیین‌ها، فرقه‌ها و نمادهایی که مبنای آن را تشکیل می‌دادند، ترسیم می‌کند. او با تحلیل شکل‌های اصلی تفکر آرمان‌شهری و انگیزه‌های تجربی و برخورد گریزناپذیر اقتدارگرایی بلشویکی و رفتار آزادی‌خواهانه و آرزوهای بخش‌های بزرگی از جمعیت روسیه و سپس نفی تمام‌عیار همه جریان‌های آرمان‌شهری و تجربه‌های انسان‌گرایانه در دوران استالین، سرنوشت تک‌تک این آرمان‌شهرها و منادیان آنها را به تصویر می‌کشد.
  • جنگ‌ها و نابودی تمدن‌ها

    جنگ و نظام طبقاتی از ابتدای ظهور نخستین تمدنی که از سطح زندگی انسان بدوی بالاتر بوده است، یعنی از حدود ۵ یا ۶هزار سال پیش، وجود داشته و همواره رنج‌های شدیدی را باعث شده است. از تقریبا بیست تمدنی که مورخان جدید غربی از آن مطلع بوده‌اند همه به جز تمدن خود ما ظاهرا مرده و از بین رفته‌اند.
  • اوضاع اقتصادی روسیه در جنگ جهانی اول

    روزنامه شماره ۶۲۴۲

    زندگی روی آتش‌فشان

    دنیای‌اقتصاد: اقتصاد روسیه در دوره جنگ جهانی اول - چهارسال مانده به انقلاب اکتبر- وضعیت نابسامان و وخیمی داشت. در نیمه سال۱۹۱۴، تعداد و شدت اعتصابات صنعتی به سطح‌ سال۱۹۰۵ نزدیک ‌شد. کارگران در میدان نفتی دورافتاده باکو در ماه ژوئن به‌دلیل دستمزدهای پایین و شرایط خطرناک کار، اعتصاب کردند.
    یکشنبه، ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
  • بازخوانی کتاب ویلیام آ.ادموندسن درباره جان رالز

    روزنامه شماره ۶۲۴۰

    لیبرالیست عدالت‌اندیش

    جان رالز یکی از فیلسوفان لیبرال برجسته قرن بیستم بود. اثر اصلی او، نظریه‌ای در باب عدالت (۱۹۷۱)، حوزه فلسفه سیاسی را از نو تعریف کرد و چندین نسل پیاپی از دانش‌پژوهی در باب سیاست، اخلاق و حقوق را پدید آورد. برای بسیاری از ستایشگران رالز، او بهترین نماینده سنت لیبرال است و نظریه عدالت او دفاعی جانانه از انسانی‌ترین امید لیبرالیسم به‌دست می‌‌دهد: دولت رفاه دموکراتیکی که سرمایه‌داری را حفظ می‌‌کند در عین حال که آن را تحت نظارت نیز نگه می‌‌دارد.
  • ایده‌های بنیادی جان رالز

    دنیای‌اقتصاد: جان رالز فیلسوف لیبرال، عمدتا به‌خاطر کارهایش در فلسفه سیاسی شناخته می‌شود، به‌ویژه کتاب تاثیرگذار او«نظریه‌ای در باب عدالت» که در سال۱۹۷۱ منتشر شد. در اینجا برخی از ایده‌های اصلی مرتبط با آثار رالز آورده شده است:
    سه‌شنبه، ۰۷ اسفند ۱۴۰۳
  • نقدی بر مقاله آقای شهرام اتفاق درباره ملی کردن صنعت نفت

    روزنامه شماره ۶۲۳۶

    تحلیل‌ها و نظرهای شاذ‌

    چند سالی است که کسانی بدون اینکه یافته‌ها، شواهد و مستندات جدیدی ارائه کنند، نظرهای شاذی را در ارتباط با فرازهایی از تاریخ معاصر ایران مطرح می‌کنند؛ ظاهرا با این فرض که اگر به سیاق «سنگ مفت گنجشک مفت» به عده اندکی هم اصابت کند، برنده‌اند. نقطه عزیمت این اشخاص مسائل سیاسی روز است. به این معنی که با هدف پیشبرد ذهنیات و ترجیحات خود در ارتباط با امور جاری سراغ ادوار تاریخی می‌روند و می‌کوشند قرائتی از این ادوار سپری‌شده ارائه کنند که مؤید و مقوم ذهنیات و ترجیحات روز آنها باشد. به عبارت دیگر، تاریخ را وارونه، یعنی از جلو به عقب، می‌خوانند و می‌کوشند با خالی کردن وقایع گذشته از ظرف زمانی خود و قلب و جعل واقعیت‌ها یا بار کردن برداشتی امروزی بر وقایع دیروزی و پراکندن آگاهانه یا ناآگاهانه دروغ‌های شاخ‌دار به هدف خود برسند. پیش‌فرض این اشخاص و نقطه قوتی که آنها برای خود تصور می‌کنند، سطح دانش نسل کنونی و نارضایتی‌های بر حق آنها از شرایط حاضر است. مقاله آقای شهرام اتفاق در روزنامه وزین «دنیای‌اقتصاد» (۲۱بهمن۱۴۰۳) نمونه‌ای از این تلاش‌ها است. ویژگی مقاله ایشان این است که مطالب، مفاهیم و گزاره‌های متعددی را به‌طور سرسری و بدون ذکر منبع و ماخذ و بدون بحثی مستند و مستدل مطرح و درباره هر یک از آنها حکمی صادر کرده است. من در زیر و در حدی که مقتضیات یک یادداشت اجازه می‌دهد، به برخی از مهم‌ترین آنها می‌پردازم:
  • پیروزی ماشین بر انسان

    دنیای‌اقتصاد: از آرتور ساموئل (۱۹۰۱-۱۹۹۰) به‌عنوان یکی از پیشگامان طراحی هوش مصنوعی یاد می‌شود. او در سال۱۹۶۰ گفته بود:«یک ماشین، جن نیست، با جادو کار نمی‌کند، اراده‌ای ندارد و... خروجی‌اش همان است که قبلا به او آموزش داده شده است. «نیت‌ها»ی (Intentions) آن از قبل مشخص شده‌اند یا نیت‌های فرعی هستند که از داده‌های پیشینی مشتق می‌شوند و بنا به خواست برنامه‌نویس عمل می‌کنند.
  • نخستین ماشین شطرنج‌باز

    دنیای‌اقتصاد: در سال۱۹۱۲، لئوناردو تور‌س کِوِدو، نخستین نمونه واقعی از یک کامپیوتر را ابداع کرد و ساخت که قادر به بازی با شطرنج بود. او نام دستگاه نوآورانه خود را ال آخدرکستا گذاشت. ال آخدرکستا می‌توانست در یک پایان بازی با مهره‌های سفید بازی کند؛ جایی که سفید یک شاه و یک رخ و سیاه تنها یک شاه دارد.
    یکشنبه، ۰۵ اسفند ۱۴۰۳
  • گزارش سرکنسول انگلیس از اوضاع جنوب ایران در دوران مشروطیت

    روزنامه شماره ۶۲۳۴

    نقشه حاکم بوشهرعلیه تنگستانی‌ها

    «مشروطیت جنوب ایران به گزارش بالیوز بریتانیا در بوشهر ۱۹۱۵-۱۹۰۵ م / ۱۳۳۳-۱۳۲۳ هـ ق» مجموعه گزارش‌های سرپرسی کاکس، کنسولگری بریتانیا در بوشهر و دستیارش ماژور تری‎وراست. این گزارش‌ها از مهم‌ترین منابع مطالعاتی تاریخ معاصر ایران در سال‌های آغازین انقلاب مشروطه محسوب می‌شود. کاکس در زمینه چگونگی روند شکل‌گیری مشروطیت در بوشهر و ایالت فارس و نقش شخصیت‌های عالم و برجسته‌ای چون آیت‌الله سیدعبدالحسین لاری و سیدمرتضی مجتهداهرمی برضد استبداد محمد علیشاهی و خودکامگی حکومت مرکزی اطلاعات ارزشمندی به‌دست می‌دهد.
  • سرگذشت مختصر هوش مصنوعی

    روزنامه شماره ۶۲۳۴

    برکلی و سایمون متفکر

    «مغزهای غول‌پیکر یا ماشین‌هایی که فکر می‌کنند» کتاب تاریخ‌ساز ادموند کالیس برکلی (۲۲ فوریه ۱۹۰۹ – ۷ مارس ۱۹۸۸) در سال۱۹۴۹ منتشر شد. برکلی در این کتاب، اصول ماشین‌های محاسباتی را برشمرده و نمونه‌های رایانه‌ای مهم در آن زمان، از جمله ماشین‌آلات مختلف در موسسات معتبر مانند موسسه فناوری ماساچوست، هاروارد، آزمایشگاه‌های بل و دیگر مراکز علمی را تشریح کرده است.
    یکشنبه، ۲۸ بهمن ۱۴۰۳
  • دزدان دریایی چگونه راه سرمایه‌داری را هموار کردند

    روزنامه شماره ۶۲۲۸

    غارتگران دوران مدرن

    دزدان دریایی‌ای که ما عمدتا در ذهن داریم دزدان خاصی هستند: دزدان دریایی انگلیسی‌زبان که از اواسط قرن هفدهم تا چند دهه اول قرن هجدهم در دریاها بودند. چه چیزی در این قانون‌شکنان دریایی دوران قدیم این‌قدر جذاب است که ما سه قرن بعد هنوز لباس آنها را تن می‌کنیم؟ پاسخ ساده این است که آنها شور وشوق ایجاد می‌کردند و برای نخستین‌بار در تاریخ ۱۷بهمن۱۴۰۳ در مقاله‌ای با عنوان «دزدان دریایی، دشمنان قسم‌خورده نظم مدرن بودند یا همدستان پنهان آن؟» با ترجمه محمد ابراهیم باسط این موضوع مطرح شد. ما از زندگی پرشور و وحشی آنها لذت می‌بریم؛ چون ما هم می‌خواهیم آزادانه زندگی کنیم. دزدان دریایی جذاب هستند؛ چون در سپیده‌دم دوران ما دریانوردی می‌کردند، درست در زمانی که امپراتوری بریتانیا در حال ظهور بود. از یک نظر، دزدان دریایی -بلای جان دریاسالاران و بازرگانان- آخرین سنگرها در برابر دنیایی بودند که تدریجا تحت سلطه دولت‌ها و شرکت‌ها قرار می‌گرفت.
  • تاریخچه مختصر هوش مصنوعی

    روزنامه شماره ۶۲۲۸

    گاکوتنسوکو ؛ ستایشگر طبیعت

    در سال۱۹۲۹، یک پروفسور ژاپنی به‌نام ماکوتو نیشیمورا (۱۸۸۳–۱۹۵۶)، اولین روبات ژاپنی با عنوان گاکوتنسوکو را طراحی و تولید کرد. گاکوتنسوکو در زبان ژاپنی به معنای «یادگیری از قوانین طبیعت» است.
    یکشنبه، ۲۱ بهمن ۱۴۰۳
  • درآمدهای نفتی چگونه خرج شد

    روزنامه شماره ۶۲۲۳

    نظامی‌گری ضد توسعه

    درآمد سرشار نفتی ایران در دهه۱۳۵۰ عمدتا صرف رشد اقتصاد حکومتی شد. نرخ تورم طی برنامه پنجم به ۱۵.۷درصد رسید که بخشی ناشی از تورم کشورهای توسعه‌‌یافته پس از شوک نفتی بود؛ اما علت اصلی دوبرابر کردن ناگهانی هزینه‌های حکومت بود. تورم سال۱۳۵۶ (سال آخر برنامه پنجم) به ۲۴.۹درصد رسید. نرخ رشد اقتصادی در برنامه ششم به ۷.۶درصد افت کرد که نصف رشد برنامه چهارم بود. شاخص هزینه زندگی از عدد۱۰۰ در سال۱۳۴۹ به عدد۱۲۶ در سال۱۳۵۳، ۱۶۰ در سال۱۳۵۴ و نهایتا ۱۹۰ در سال۱۳۵۵ رسید. به گزارش اکونومیست (سال۱۳۵۵)، هزینه مسکن یک خانوار طبقه متوسط طی دوره پنج ساله ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۵ حدود ۳۰۰درصد افزایش داشت و هزینه مسکن معادل ۵۰درصد درآمد یک خانوار بود. این وضعیت مهلک در دوره فوران پترودلار رخ داد. درآمدهای نفتی ایران از ۴۳۷میلیون دلار در سال۱۳۴۲ به ۲۰میلیارد دلار در سال۱۳۵۷ رسیده بود.
  • حصیرآباد شیراز و کودک افیونی

    کار درس و مشق مرتب بود؛ ولی من در ضمن، با بعضی از دانشجویانم در بارها و قهوه‌خانه‌ها می‌نشستیم و از این در و آن در سخن می‌گفتیم. گفت‌وگوها پیرامون شعر، مسائل روشنفکری و اوضاع سیاسی- اجتماعی دور می‌زد. من به یاد ندارم با دانشجویی آشنا شده باشم که هوادار رژیم موجود باشد.
  • انگلیس طرح مشترک مصدق - آمریکا را نپذیرفت

    روزنامه شماره ۶۲۲۳

    مذاکره و غرامت

    دکتر حاتم قادری اخیرا طی گفت‌وگویی با اندیشه پویا (شماره ۹۳) گفته‌اند: «من هم در جوانی متاثر از مصدق بودم، ولی هر چه گذشت احساس کردم مصدق اگرچه برای ایران آمال بزرگی داشت، ولی بیشتر درگیر خودش و اعتبار خودش بود. شخصیت‌هایی مثل مصدق که درگیر اعتبار خودشان می‌شوند، گاه منافع و مصلحت‌های ملی را قربانی اعتبار خودشان می‌کنند. مصدق وقتی در آمریکا بود می‌توانست برخی پیشنهادها را قبول کند، ولی نگران بود که وقتی به ایران برمی‌گردد متهم به سازش شود و اعتبارش زیر سوال رود.»
    سه‌شنبه، ۱۶ بهمن ۱۴۰۳
  • نگاهی به زندگی و دستاوردهای آلن تورینگ

    روزنامه شماره ۶۲۱۹

    پدر هوش مصنوعی

    آلن تورینگ، ریاضی‌دان انگلیسی به‌عنوان یکی از چهره‌های بنیان‌گذار دانش رایانه و هوش مصنوعی شناخته می‌شود. او ۲۳ژوئن۱۹۱۲ در لندن به دنیا آمد و ۷ژوئن۱۹۵۴ درگذشت؛ اما در همین فاصله کوتاه جهان علم را متحول کرد.
  • تاریخچه مختصرهوش مصنوعی

    روزنامه شماره ۶۲۱۹

    فقدان حس؛ کارگرانی که روبات می‌شوند

    الکساندر آندریفسکی از جمله هنرمندانی است که ظهور هوش مصنوعی و انسان روباتیک را پیش بینی کرده و در فیلم «فقدان حس» یا «روبات جیم ریپل» به این مقوله پرداخته است.
    یکشنبه، ۱۴ بهمن ۱۴۰۳
  • سه نقش کلیدی مصدق در دوران مشروطه

    روزنامه شماره ۶۲۱۷

    حقوقدان ترقی‌خواه

    سه نقش کلیدی در مشروطه برای مصدق برشمردند. نخست اینکه او به نمایندگی مجلس اول از اصفهان انتخاب و وارد مجلس شد. در این دوره اعتبارنامه مصدق رد شد. درباره اینکه چرا اعتبارنامه مصدق رد شد تاکنون حرفی گفته نشده است؛ اما بیان آن جالب است. یکی از شروط انتخاب وکلا در آن دوره این بود که نماینده مجلس باید ۳۰سال سن داشته باشد.
  • ظهور هوش مصنوعی در فیلم متروپولیس

    تاریخ و اقتصاد: در نیمه اول قرن بیستم، برخی کارگردانان و نویسندگان مفهوم هوش مصنوعی را از طریق آثار خود معرفی کردند. بنا به باور اکثر پژوهشگران، نخستین‌بار در فیلم متروپولیس (۱۹۲۷) اثر فریتس لانگ (۱۸۹۰ –۱۹۷۶) این مفهوم ابداع شد. لانگ کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس سرشناس اتریشی-آلمانی بود.او بیش از۵۰فیلم کوتاه و بلند سینمایی ساخت و از واضعان سبک سینمای اکسپرسیونیسی به شمار می‌رود.
    یکشنبه، ۰۷ بهمن ۱۴۰۳
  • بررسی روند تولید و تجارت انواع کاشی طی چند دهه اخیر در جهان

    روزنامه شماره ۶۲۱۲

    ضربه تحریم به صادرات ایران

    ایران جزو پنج صادرکننده بزرگ کاشی در جهان است؛ با قدمتی ۶ هزار ساله در تولید این کالا. با این حال طی سه دهه اخیر رقبای دیرین پا به میدان گذاشته و با استفاده از فناوری روز بازار جهانی این صنعت را در دست گرفته‌اند؛ چین، هند، ایتالیا و اسپانیا از جمله بازیگران اصلی تجارت این محصول پرتقاضا در جهان محسوب می‌شوند. در این میان تحریم‌های چندجانبه غرب نیز ضربه‌ای کاری به روند تولید و صادرات کاشی در ایران زده است. در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به پیشینه تولید و صادرات کاشی و چشم‌انداز آینده آن.
  • کاشی‌کاری و تزیینات حمام‌ها

    انواع تزیینات وابسته به معماری، در حمام‌ها به‌کار گرفته شده‌اند. نقوش گیاهی و جانوری اجراشده به شکل موزاییک کاری بر کف حمام «خربه‌المفجر» متعلق به دوره اموی را باید اولین نمونه استفاده از کاشی‌کاری در حمام‌های دوره اسلامی محسوب کرد.
    سه‌شنبه، ۰۲ بهمن ۱۴۰۳
  • چگونه نئولیبرالیسم جهان را تسخیر کرد؟

    روزنامه شماره ۶۲۰۸

    «مقررات‌زدایی» به نفع بانک‌ها و ثروتمندان

    نئولیبرالیسم نظامی است که در ربع آخر قرن بیستم در دو سوی اقیانوس اطلس شکل گرفت. «لیبرال» به‌ معنای «آزادبودن» است، در اینجا منظور آزادبودن از دخالت‌های دولتی است، از جمله آزادبودن از قوانین دولتی. منظور از «نئو» این بود که در این نوع لیبرالیسم چیز جدیدی وجود داشت. در واقعیت، این نوع لیبرالیسم با دکترین لیبرالیسم و لِسِه فر۲ در قرن نوزدهم که می‌گفت «کارها را به بازار بسپارید» تفاوت اندکی داشت. درواقع، این ایده‌ها چنان در قرن بیستم نیز نفوذ خود را حفظ کردند که چند دهه پیش اقتصاددانان مشهور در واکنش به رکود بزرگ اقتصادی گفتند «هیچ کاری نکنید» آنها باور داشتند اگر دولت مداخله نکند و اوضاع را بیشتر به هم نریزد، بازار تقریبا به سرعت خود را بازمی‌یابد.
  • لس آنجلس؛ بناها و آثار هنری سوخته

    روزنامه شماره ۶۲۰۸

    ضربه آتشین به دنیای هنر

    فاجعه سوختن و خاکستر شدن لس‌آنجلس چنان ابعاد گسترده‌ای دارد که میزان خسارات آن در صدر آتش‌سوزی‌های بزرگ تاریخ شهرها نشسته است.
    یکشنبه، ۳۰ دی ۱۴۰۳
  • جامعه‌شناسان پاسخ می‌دهند

    روزنامه شماره ۶۲۰۶

    دلایل اجتماعی و اقتصادی خودکشی

    نشست «خودکشی در جهان امروز؛ گفت‌وگویی جمعی درباره روایت‌هایی از مرگ» عنوان نشست مشترکی بود که هفته گذشته از سوی گروه‌های علمی‌تخصصی جامعه‌شناسی نظری و روان‌شناسی اجتماعی با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. یکی از اهداف این نشست، نگاهی میان‌رشته‌ای به پدیده‌ در حال افزایش خودکشی در ایران بود که با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد.
    سه‌شنبه، ۱۸ دی ۱۴۰۳
  • نقش کارتر در سقوط پهلوی

    روزنامه شماره ۶۱۹۷

    همه‌چیز فرو می‌ریزد

    درگذشت «جیمی کارتر» سی‌ونهمین رئیس‌جمهور آمریکا، واکنش‌های زیادی را در رسانه‌ها برانگیخت. بخش کلان‌ این واکنش‌ها، نظراتی است که توسط هواخواهان سامانه پهلوی ترویج می‌شود. با انتشار خبر درگذشت کارتر، «دونالد ترامپ» در یک چرخش ۱۸۰درجه‌ای، نقش او را در سکان هدایت سیاست آمریکا تاثیرگذار و آمریکا را مدیون و مرهون رهبری وی توصیف کرد! «گری سیک» عضو بلندپایه شورای امنیت ملی دولت آمریکا، تمام ریز و درشت مناسبات دولت کارتر با شاه را در کتاب مشهور «همه‌چیز فرو می‌ریزد» بیان می‌کند. او نشان می‌دهد که در مناسبات پنهان دولت آمریکا با شاه، چیزی که اهمیت نداشت حقوق‌ بشر بود.
    یکشنبه، ۱۶ دی ۱۴۰۳
  • نگاهی به روند پناهندگی و مهاجرت طی دوره ۲۰۲۴-۱۹۵۱

    روزنامه شماره ۶۱۹۵

    ۱۲۵میلیون آواره

    امروزه پناهندگی به یک بحران جهانی تبدیل شده است که خاورمیانه و آفریقا از جمله نقاط کانونی آن محسوب می‌شوند. از دهه۱۹۵۰، تعداد افرادی که مجبور به ترک خانه خود شده‌اند، به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است؛ از حدود ۲.۱میلیون پناهنده بین‌المللی در سال۱۹۵۱ به ۱۲۳میلیون نفر بی‌خانمان در سال۲۰۲۳. آمار رسمی سالانه که از طرف نهادهایی مانند کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل منتشر می‌شود منعکس‌کننده شمار واقعی افراد مجبور به ترک خانه در جهان نیست، بلکه نشانگر تعداد افرادی است که توسط سازمان ملل به‌عنوان مهاجر و پناهنده به رسمیت شناخته شده‌اند. آمار اولیه سال۲۰۲۴ نشان می‌دهد که این رقم ممکن است به ۱۲۵میلیون نفر رسیده باشد. بحران‌های جدید عمده در غزه، سوریه، سودان، فلسطین و اوکراین به افزایش شمار پناهندگان منجر شده است. سازمان ملل متحد برای پناهندگان (UNHCR) در سال۱۹۵۰ تاسیس شد. این سازمان در واقع برای سامان‌دهی وضعیت پناهندگان پس از جنگ جهانی دوم تشکیل شد. از آن زمان، مقیاس و دامنه جغرافیایی فعالیت‌های آن به‌طور قابل توجهی گسترش یافته است
  • زوبوف چگونه آینده فناوری را پیش‌بینی کرد؟

    روزنامه شماره ۶۱۹۵

    عصر سرمایه‌داری نظارتی

    دنیای‌اقتصاد: کتاب «عصر سرمایه‌داری نظارتی: مبارزه برای آینده انسانی در مرز جدید قدرت» نوشته شوشانا زوبوف در سال۲۰۱۹ منتشر شده است و به بررسی توسعه شرکت‌های دیجیتالی مانند گوگل و آمازون می‌پردازد. زوبوف در این کتاب استدلال می‌کند که مدل‌های کسب‌وکار این شرکت‌ها نمایانگر یک شکل جدید از انباشت سرمایه‌داری هستند که او آن را «سرمایه‌داری نظارتی» می‌نامد. درحالی‌که سرمایه‌داری صنعتی با پیامدهای ویرانگر، طبیعت را مورد بهره‌برداری و کنترل قرار داد، سرمایه‌داری نظارتی به بهره‌برداری و کنترل طبیعت انسانی با یک نظم توتالیتر به‌عنوان نقطه پایانی توسعه می‌پردازد.
    سه‌شنبه، ۱۱ دی ۱۴۰۳
  • گذری به تاریخ جنگ و صلح در خاورمیانه

    روزنامه شماره ۶۱۹۱

    لکه‌های ننگ امپراتوری‌ها

    تاریخ امپراتوری‌ها مبهم است. در ذهن بسیاری، این مفهوم با سلطه اروپایی‌ها بر بخش‌های گسترده‌ای از دنیای در حال توسعه قرین شده؛ دورانی که برای همیشه لکه‌ ننگی بر وجهه غرب ‌گذارده است. اما امپراتوری‌ها در اشکال غیرغربی بسیاری هم ظهور کرده‌اند؛ به‌ویژه در خاورمیانه. امپراتوری خاورمیانه، ابتدا با سلسله امویان در دمشق قرن هفتم میلادی آغاز شد و سلسله‌های متعددی از خلافت‌های اسلامی، حکومتی گسترده که در برخی موارد تا مدیترانه را هم دربرمی‌گرفت، تاسیس کردند. در قرن‌های بعدی عثمانی‌ها این مسیر را ادامه دادند که حکومتشان از یکسو تا بالکان گسترش یافت و همچنین به قلمروهای مسلمان‌نشین آفریقای شرقی گسترش یافت. تنها در مراحل بعدی تاریخ امپراتوری‌هاست که اروپایی‌ها بخش مهمی از این ماجرا را شکل می‌دهند.
  • جنگ‌های خاورمیانه به سود کیست؟

    خاورمیانه بزرگ در خلال نیم‌قرن گذشته، بیش از هر منطقه دیگری شاهد جنگ بوده است. کشورهای خاورمیانه یک سوم همه درگیری‌های مسلحانه در سراسر جهان را از آغاز قرن۲۱، به خود اختصاص داده‌اند.
    یکشنبه، ۰۹ دی ۱۴۰۳
  • داعش با سوریه چه کرد؟

    روزنامه شماره ۶۱۸۹

    غارت آثار باستانی

    سوریه دارای هزاران اثر باستانی در طول تاریخ و تمدن‌های متوالی است که تخمین زده می‌شود بیش از ۵هزار سال قدمت داشته باشند. دولت سابق سوریه ۲۵موزه فرهنگی را ۱۰سال قبل از انقلاب سال۲۰۱۱ در سراسر کشور برای رونق گردشگری ساخته بود. یونسکو ۶اثر باستانی از جمله محله‌های دمشق قدیم و حلب قدیم را قدیمی‌ترین سکونتگاه بشر تا به امروز و یکی از بزرگ‌ترین مراکز مذهبی جهان معرفی کرده و شهر تدمر و روستاهای تاریخی غرب سوریه را در فهرست میراث جهانی قرار داده است؛ آنها در شمال تپه‌های آهکی قرار دارند که شامل صدها صومعه و کلیسا است.