دنیای اقتصاد-سعیده نبی‌زاده: پس از انتخاب دکتر پزشکیان به عنوان رئیس دولت چهاردهم، گمانه‌‌‌زنی‌‌‌ها و اظهارنظرهای مختلفی از سوی فعالان حوزه‌‌‌های مختلف درباره اولویت‌‌‌های دولت جدید و نقشه راه کابینه او مطرح شده است. نظراتی که با توجه به پیشینه رئیس‌‌‌جمهور در دولت و مجلس، تنیدگی‌‌‌های خاصی با اقتصاد و سلامت دارد. در ادامه نگاهی اجمالی به برخی موضوعات مطرح‌شده از سوی صاحب‌‌‌نظران حوزه اقتصاد و سلامت درباره دولت چهاردهم می‌‌‌اندازیم.

دنیای‌اقتصاد: چند سال پیش امیر ساکی، مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت درباره وضعیت فرسودگی بیمارستان‌‌‌ها اعلام کرد: در دهه ۸۰ ارزیابی لرزه‌‌‌ای بیمارستان‌‌‌های کشور در دستورکار قرار گرفت و نتایج آن نشان دادکه حدود۷۰درصد ساختمان‌‌‌های درمانی یا همان بیمارستان فرسوده است. این میزان در تهران به‌‌‌دلیل قدمت بیمارستان‌‌‌ها بیش از ۸۰درصد بوده است. نتایج همچنین نشان داد بیش از ۹۰‌درصد بیمارستان‌‌‌های فرسوده امکان مقاوم‌‌‌سازی نداشته و به عبارتی مقاوم‌‌‌سازی آنها توجیه‌‌‌پذیر نیست.

دنیای‌اقتصاد: رئیس و اعضای هیات‌مدیره انجمن علمی مغز و اعصاب، بر اهمیت اطلاع‌رسانی نسبت به بیماری‌‌‌های مغز و اعصاب تاکید کردند. محمود معتمدی رئیس انجمن علمی مغز و اعصاب، شنبه ۳۰ تیر سال‌جاری در نشست خبری روز جهانی مغز گفت: برای پیشگیری از بیماری‌‌‌های مغز و اعصاب، باید کارهای بیشتری صورت بگیرد و از همین رو، با همکاری سازمان نظام پزشکی و اداره سلامت شهرداری تهران، تلاش می‌‌‌کنیم در این مسیر گام برداریم. وی افزود: بیماری‌‌‌های مغز و اعصاب خیلی زیاد هستند اما می‌توانیم بر روی برخی از بیماری‌‌‌ها بیشتر کار کنیم. معتمدی ادامه داد: سردردها، میگرن، صرع، زوال عقل و...، از جمله بیماری‌‌‌های مغز و اعصاب هستند که باید برای مردم بیشتر اطلاع‌رسانی شود.

دنیای‌اقتصاد:جلسه هم‌اندیشی نظام پزشکی کشور با معاون سیاسی رئیس قوه قضائیه برگزار شد. در این جلسه محمود فاضل رئیس شورای‌عالی نظام پزشکی ایران اظهار کرد‌: از تمامی دستگاه‌ها بخواهید وظایف و تعهدات‌شان را نسبت به سلامتی مردم انجام دهند. به گزارش سازمان نظام پزشکی، وی افزود: برای رسیدن به عدالت قضایی، پیشگیری نقش اساسی دارد. اگر سیاست‌های پیشگیری در مدیریت‌ها و نظارت قوه قضائیه بر آن به درستی صورت گیرد بسیاری از خودکشی‌های دستیاران و پزشکان اتفاق نمی‌افتد.

دنیای‌اقتصاد: تدوین و انتشار داشبورد الکترونیکی فهرست اولویت‌‌‌های تولید و تدوین و رونمایی از «کتابچه اولویت‌‌‌های تولید» در سال‌های اخیر محقق و در دسترس ذی‌نفعان قرار گرفت. به گزارش روابط عمومی سازمان غذا و دارو سعیدرضا شاهمرادی مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو با اعلام این خبر گفت: باتوجه به گستردگی حوزه تجهیزات پزشکی در کشور، این حوزه دارای ارزش ۲.۵ میلیارد دلاری بوده که حدودا ۶۰‌درصد این ارزش، از طریق واردات و ۴۰‌درصد از طریق تولید تامین می‌شود که در سال‌های اخیر با اعمال سیاست‌‌‌های حمایت از تولید این نسبت تقریبا به هم نزدیک شده و به حدود ۵۰‌درصد رسیده است. وی با اشاره به انتشار دستورالعمل حمایت از تولید تجهیزات پزشکی افزود: بسته حمایتی تولید در راستای حمایت از رشد تولید داخل و تسریع و تسهیل در صدور پروانه‌‌‌‌های تولید نیز در این دوره تدوین و ابلاغ شد. مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو تصریح کرد: ابعاد مختلف رشد تولید از نظر رشد کمی، رشد کیفی، رشد به لحاظ نوع فناوری و رشد به لحاظ سطح پیچیدگی تبیین شده است. وی تولید و انتشار داشبورد الکترونیکی فهرست اولویت‌‌‌های تولید و تدوین و رونمایی از «کتابچه اولویت‌‌‌های تولید» را یکی دیگر از اقدامات مثبت در راستای تحقق شفافیت و حمایت از تولید عنوان کرد.

دنیای اقتصاد-سعیده نبی‌زاده: چندی پیش وزیر بهداشت در مراسم افتتاح پارک علم و فناوری سلامت شهید بهشتی با بیان اینکه در دولت سیزدهم تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از ۷۰۰ شرکت به حدود ۱۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان افزایش یافته با اشاره به اینکه ۱۵‌درصد شرکت‌های دانش‌بنیان مربوط به حوزه سلامت هستند، گفت: سهم شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه اقتصادی ۲۳‌درصد است، و محصولات تولید‌شده توسط این شرکت‌ها سبب کاهش واردات شده است و این نشان می‌دهد شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلامت بهره‌وری بسیاری دارند.

بعضا مباحثی درخصوص تداخل سلیقه‌ای وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در بخش تامین و واردات تجهیزات پزشکی مطرح می‌شود. برای شفاف‌سازی در این زمینه باید بگویم؛ سازمان غذا و دارو زیرمجموعه وزارت بهداشت و عملا یکی از معاونت‌های این وزارتخانه است. در وزارت بهداشت «معاونت درمان» متولی درمان است و نظرات خاص خود را دارد. در سازمان غذا و دارو هم «اداره کل تجهیزات» وجود دارد که این نهاد هم نظرات خود را دارد. بدیهی است که باید در بین این دو بخش هماهنگی بیشتری باشد و سیاستگذاری‌ها برای رشته‌های مختلف عملا باید توسط بخش معاونت درمان انجام شود.

دنیای‌اقتصاد: به گفته کارشناسان حوزه سلامت در چند سال گذشته برخی مسوولان درک عمیق، درست و شفافی از حوزه سلامت نداشتند و حوزه سلامت را تهدید می‌‌‌دانستند. در حالی که حوزه سلامت یک فرصت بی‌نظیر است، هم برای حفظ و ارتقای سلامت مردم و هم برای افتخار و پیشرفت در عرصه جهانی. به اعتقاد این کارشناسان، دولت آینده به جای تهدید دانستن حوزه سلامت و مهار جامعه پزشکی، حوزه سلامت را یک فرصت بی‌نظیر برای اقتصاد کشور جهت جلوگیری از هدررفت منابع کشور و تولید سرمایه و ارزآوری در نظر بگیرد. در همین زمینه رئیس هیات‌مدیره نظام پزشکی سبزوار می‌گوید: گاهی در جهت فهم و درک موضوع سلامت، در بخشی از اعضای دولت‌ها مقاومتی وجود دارد. این‌‌‌ عده گاهی گمان می‌کنند که سلامت یک هزینه است نه سرمایه‌گذاری، به همین خاطر باید سلامت و مفاهیم مرتبط با آن را به یک ادراک و فهم مشترک در حوزه هیات‌‌‌دولت تبدیل کنیم. به گفته محمود فاضل سلامت یک مفهوم جامع و کامل است که این به نوبه خود اقتضا می‌کند آن را به عنوان یک جزیره و موضوع انتزاعی و منتزع از سایر امور در نظر نگیریم. برای پیگیری وضعیت و ارائه راهکارهایی برای نظام سلامت در دولت جدید، محمود فاضل، رئیس هیات‌مدیره نظام پزشکی سبزوار پاسخگوی سوالات ما بوده است.

دنیای اقتصاد-سعیده نبی‌زاده: در طول سال‌‌‌های بعد از انقلاب، صنعت داروی کشور توانسته از پله‌‌‌های رشد و توسعه بالا برود و امروز در جایگاهی قرار دارد که اگر شرایط مورد نیاز مهیا باشد، ظرفیت و قابلیت این را دارد که سهم قابل‌توجهی از بازارهای دارویی منطقه را در اختیار بگیرد. با وجود اینکه صنعت داروی کشورمان از وجود دانشمندان و متخصصان برجسته‌ای در بخش‌‌‌های مختلف بهره می‌‌‌برد، اما متاسفانه به دلیل عدم‌حمایت کافی از این صنعت، شاهد هستیم که داروسازی با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌‌‌کند و همین موانع باعث شده تا از مسیر توسعه عقب بماند. این در حالی است که صنعت دارو می‌تواند موجب ارزآوری و رشد اقتصادی کشور شود. به عقیده کارشناسان، صنعت داروی ایران توانایی این را دارد که در خارج از مرزهای جغرافیایی، نیز توانمندی خود را به منصه ظهور برساند و بتواند ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور به ارمغان بیاورد؛ به شرطی که مسیر حرکت صنعت به سمت پیشرفت، هموار شود و موانع موجود از پیش پای صنعتگران این بخش برداشته شود. با این حال شواهد موجود حاکی از آن است که موانعی وجود دارد که موجب شده تا حرکت فعالان صنعت در این مسیر با کندی مواجه شود.

دنیای اقتصاد: به عقیده فعالان صنعت سلامت، نظام سلامت تحت‌تاثیر مشکلات مختلف اقتصادی و اجتماعی با چالش‌‌‌های جدیدی مواجه شده که از جمله آنها می‌توان به بحث مهاجرت پزشکان و پرستاران، کمبود منابع مالی، چالش‌‌‌های واردات و تولید دارو، مشکلات تامین اجتماعی و... اشاره کرد. به هر حال دولت آینده (چهاردهم) در بزنگاهی سخت روی کار خواهد آمد و مشخص نیست تغییرات در سطوح مختلف تا چه حد خواهد بود و نظام سلامت چه رویکرد تازه‌‌‌ای را دنبال خواهد کرد. اما به طور قطع می‌توان گفت با مشخص شدن رئیس جمهور منتخب و سکانداری دولت چهاردهم الزامی است برنامه منسجمی برای این حوزه ارائه شود چرا که حوزه سلامت و بهداشت طی سال‌های اخیر با چالش‌‌‌های جدی روبه‌‌‌رو بوده است.

دنیای اقتصاد-سعیده نبی‌زاده: در روزگاری نه چندان دور، از آندوسکوپی و کولونوسکوپی به عنوان ابزارهای تشخیصی و برای درمان‌‌‌های محدود استفاده می‌‌‌شد؛ اما در حال حاضر با توجه به پیشرفت علم و دستگاه‌‌‌ها این امکان فراهم شده که پزشکان و متخصصان گوارش، می‌توانند یک‌سری از بیماری‌‌‌هایی را که قبلا توسط جراحی درمان می‌‌‌شد، به وسیله آندوسکوپی درمان کنند، بدون اینکه نیاز به جراحی داشته باشد. این دستاورد موجب شده تا ضمن پیشگیری از عوارض جراحی برای بیمار، بارمالی کمتری نیز به بیماران و همچنین به سیستم درمانی وارد شود.

به گفته فعالان حوزه سلامت در حال حاضر آمارهای مرتبط با بیماری‌‌‌های کبدی و گوارشی در جامعه بالاست. به این معنا که ما در کشور با بیماری‌‌‌های کبدی و گوارشی چه به صورت بیماری‌‌‌های خوش‌خیم و چه به صورت بیماری‌‌‌های بدخیم روبه‌رو هستیم. به عقیده این عده وظیفه نظام سلامت و در بخش دیگر، یعنی وظیفه نظام آموزشی و دانشگاهی و انجمن‌‌‌هاست که به این موضوع بپردازند.

دنیای اقتصاد-سعیده نبی‌زاده: از سوی مسوولان دخیل در تامین دارو در جهت بهبود در پرداخت، یارانه دارو داده می‌شود، اما تخصیص یارانه دارو به خوبی انجام نمی‌شود. گذشته از فقر منابع مالی موردنیاز برای پرداخت یارانه به صنعت دارو، شرکت‌های داروسازی و زنجیره توزیع دارو نیز عنوان می‌کنند که طلب سنگینی از دولت دارند و همین مساله باعث کمبود نقدینگی و گرفتاری در تولید کافی دارو شده است.

دنیای‌اقتصاد: کمپانی‌‌‌ها و شرکت‌های بزرگ دارویی در دنیا و آنهایی که انحصار برخی داروهای خاص را در اختیار دارند؛ توانسته‌‌‌اند در تهیه مولکول‌‌‌ها و ماده موثره دارو گام بردارند و موفق باشند. اصولا این قبیل کمپانی‌‌‌های بزرگ که تولیدکننده انحصاری یک یا چند قلم دارو هستند، برای موفقیت، ابتدا توانسته‌‌‌اند در تولید ماده موثره و اولیه دارو تلاش کنند و سپس به تولید محصول نهایی رسیده‌‌‌اند. بنابراین، صنعت دارو بدون توجه به تولید مواد اولیه دارویی، هرگز نخواهد توانست در مسیر رشد و توسعه گام بردارد. داروسازی ایران در یک دهه اخیر، در این مسیر بسیار موفق عمل کرده و توانسته تا حدودی از یک صنعت وابسته به واردات مواد اولیه دارویی، به صنعت داروسازی متکی به تولیدات مواد دارویی تبدیل شود؛ به طوری که امروزه سهم زیادی در این بخش دارد.

دنیای‌اقتصاد: بنابر گزارش وزارت دادگستری، برخی نرخ‌های تخلفات دخانی افزایش یافته است. بررسی نرخ جریمه‌‌‌های ابلاغی با نرخ‌های مدنظر وزارت بهداشت تطابق دارد. در حال‌‌‌حاضر، در انتظار صدور مصوبه هیات‌‌‌وزیران هستیم و انتظار داریم هیات‌‌‌وزیران نرخ جرایم تخلفات دخانی را در سریع‌‌‌ترین زمان ممکن ابلاغ کند. بهزاد ولی‌‌‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درباره آخرین وضعیت افزایش نرخ تخلفات تبلیغات محصولات دخانی با بیان مطالب فوق گفت: نرخ جرایم محصولات دخانی برای آخرین بار در سال ۹۸ افزایش یافت. بر اساس نرخ جرایم سال ۹۸، متخلفان در صورت تکرار تخلف در حوزه تبلیغات باید مبلغ ۴۴ میلیون تومان پرداخت می‌‌‌کردند. نرخ جرایم تخلفات با افزایش نرخ تورم محاسبه می‌شود؛ بر این اساس، نرخ جریمه تخلفات تبلیغات در صورت تکرار باید به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان در سال‌جاری برسد. وی در خصوص مزایای افزایش نرخ جریمه تخلفات تبلیغات محصولات دخانی افزود: پرداخت جریمه ۱۰۰ میلیون تومانی برای واحدهای صنفی یک عامل بازدارنده به حساب می‌‌‌آید؛ به‌‌‌همین دلیل از تبلیغ محصولات دخانی امتناع می‌کنند. به‌‌‌طور قطع، نرخ جریمه ۱۰۰ میلیون تومانی برای واحدهای صنفی حکم بازدارنده دارد.