افزایش مرگ و میر ناشی از سرخک
سرخک از طریق تنفس منتقل میشود و بهشدت واگیردار است. در واقع ۹۰درصد افراد فاقد ایمنی که با بیمار مبتلا به سرخک زندگی میکنند این بیماری را از او میگیرند. دوره نهفتگی آن بهطور میانگین ۱۴ روز است و چهار روز پس از بروز راشها قابلیت سرایت دارد. گزارش جدید سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) ایالات متحده نشان میدهد که موارد ابتلا به سرخک، مرگ و میر و شیوع این بیماری بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ به طرز چشمگیری افزایش یافته است.
این تحقیق که جمعه (۱۷ نوامبر) در گزارش هفتگی CDC منتشر شد، نشان داد که تعداد تخمینی موارد سرخک بین سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ افزایش ۱۸درصدی داشته است. این افزایش از حدود ۷.۸ میلیون مورد به ۹.۲ میلیون نفر رسیده است. همچنین مرگ و میر ناشی از سرخک در سراسر جهان ۴۳درصد افزایش یافته و از ۹۵هزار در سال ۲۰۲۱ به ۱۳۶۲۰۰ در سال ۲۰۲۲ رسیده است. تعداد کشورهایی که «شیوع بزرگ یا مخرب» سرخک را گزارش کردهاند از ۲۲ کشور در سال ۲۰۲۱ به ۳۷ کشور در سال ۲۰۲۲ افزایش یافتهاند که نشاندهنده رشد ۶۸ درصدی است.
جان ورتفوی، مدیر بخش جهانی ایمنسازی CDC، در بیانیهای اظهار کرد: افزایش شیوع سرخک و مرگ و میر ناشی از آن خیرهکننده است، اما متاسفانه، با توجه به کاهش نرخ واکسیناسیون که در چند سال گذشته شاهد آن بودهایم، غیرمنتظره نیست. او گفت: موارد سرخک در هر نقطهای برای همه کشورها و جوامعی که مردم آنها واکسینه نشدهاند، خطرآفرین است. تلاشهای فوری و هدفمند برای جلوگیری از ابتلا به بیماری سرخک و مرگ و میر بسیار مهم است.
سازمان جهانی بهداشت و یونیسف تعداد دزهای واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) را که هر ساله در سراسر جهان تجویز میشود، پیگیری میکنند و این تعداد را بر کل جمعیت کودکان در گروه سنی توصیهشده برای تزریق واکسن تقسیم میکنند. بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹، پوشش واکسن با اولین دز MMR از ۷۲درصد به ۸۶درصد در سراسر جهان افزایش یافت. یک دز واکسن MMR در حدود ۹۳درصد در برابر سرخک محافظت میکند، در حالی که دو دز آن بالغ بر ۹۷درصد قدرت محافظتی دارد. دز اول این واکسن معمولا حوالی ۹ تا ۱۵ ماهگی و دز دوم بین ۲۵ماهگی تا ۶سالگی تجویز میشود و میان تزریق این دو دز، باید دستکم یک ماه فاصله باشد. با دو نوبت واکسن، ۹۷درصد افراد علیه سرخک، ۸۸درصد علیه اوریون و ۹۷درصد علیه سرخجه مصونیت مییابند.
اما در سال ۲۰۲۰، با شیوع بیماری همهگیر کووید-۱۹، پوشش به ۸۳درصد و در سال ۲۰۲۱ به ۸۱درصد کاهش یافت. پوشش جهانی در سال ۲۰۲۲ به ۸۳درصد افزایش یافت، زیرا برخی از کشورها دوباره به جای اول بازگشتند، اما در کشورهای کمدرآمد، نرخ واکسیناسیون همچنان رو به کاهش است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری بیان میکند که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، پوشش در کشورهای کمدرآمد از ۷۱درصد به ۶۷درصد، سپس به ۶۶درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت. از ۲۲میلیون کودکی که اولین دز واکسن MMR خود را در سال ۲۰۲۲ تزریق نکردند، بیش از نیمی از آنها در ۱۰ کشور زندگی میکنند که این کشورها شامل آنگولا، برزیل، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی، هند، اندونزی، ماداگاسکار، نیجریه، پاکستان و فیلیپین هستند.
دکتر کیت اوبراین، مدیر ایمنسازی، واکسن و بیولوژیکی سازمان جهانی بهداشت در بیانیهای گفت: فقدان بهبود پوشش واکسن سرخک در کشورهای کمدرآمد پس از پاندمی کووید، زنگ خطری برای سلامت جهانی است. کودکان در همه جا حق دارند با واکسن نجات دهنده سرخک محافظت شوند، مهم نیست در کجا زندگی میکنند، بلکه مهم حفظ جان آنهاست. این در حالی است که در سراسر جهان، پوشش با دز دوم MMR در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۷۴درصد بود. طبق گزارش CDC، پوشش با دز اول و دوم باید به ۹۵درصد برسد تا از جوامع در برابر شیوع محافظت شود.
سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده که در کشورهای توسعهنیافتهای که سرخک بسیار شایع است، واکسن دو بار در سنین ۶ و ۹ماهگی تزریق شود. انجام واکسیناسیون سرخک در این سنین معمولا برای آن است که خدمات بهداشتی دیگر مانند پشهبند برای جلوگیری از مالاریا، داروهای ضد انگل و مکملهای ویتامین آ نیز به کودکان داده شود. سرخک در مبتلایانی که سن کمی داشته باشند، نوزادان، کودکان دچار سوءتغذیه، افرادی که سیستم ایمنی بدنشان خوب کار نمیکند، منجر به عوارض جدی از جمله کوری، التهاب مغز یا آنسفالیت، اسهال شدید، عفونت گوش و ذاتالریه میشود. مجموعه این عوارض میتواند منجر به مرگ شوند.