جمعآوری برخی آنتیبیوتیکهای هندی کودکان از بازار
نایبرئیس انجمن داروسازان ایران با اعلام این خبر گفت: وضعیت سرم در کشور تفاوتی نکرده و کماکان به صورت سهمیهای عرضه میشود. سرم اکنون مثل گذشته نایاب نیست و در داروخانههای خصوصی وضعیت کمیاب دارد. برخی سرمها تا چند هفته قبل نایاب بودند که اکنون وضعیت به مراتب نسبت به گذشته بهتر شده است. اسپری سالبوتامول برای آسم وضعیت بهتری دارد، اما اسپریهای کورتونی مثل بودزوناید و مومنتازول همچنان کمیاب بوده و به صورت سهمیهای عرضه میشود. ما اکنون با یک وضعیت سینوسی در بازار دارو مواجه هستیم؛ به این معنا که گاه برخی داروها از حالت کمیابی و نایابی درمیآیند و چندی بعد ممکن است کمیاب شوند، اما اگر در کل وضعیت را نگاه کنیم، نسبت به هفتههای گذشته وضعیت بهتری داریم.
ریشه مشکلات کمبود دارو
علی فاطمی در رابطه با ریشه مشکلات کنونی بازار دارو اظهار کرد: مساله اصلی مشکل کمبود تولید دارو است. علت کاهش تولید این است که کارخانهها ناگهان نقدینگی زیادی را نیاز داشتند تا کالاها و ملزومات خود را از گمرکات ترخیص کنند. قیمت ارزی که با آن دارو وارد میکردند، ناگهان حدود ۷ برابر شد. مالیات ارزش افزوده نیز ناگهان برای کارخانهها افزایش یافت. این مسائل باعث شد که هم مالیات ارزش افزوده با رای مجلس یک درصد کاهش پیدا کند و هم تسهیلاتی نیز به کارخانهها درنظر گرفته شود تا واحدهای تولیدی دارو بتوانند واردات خود را انجام دهند. البته قیمتهای نهایی دارو نیز در بازار مشکل داشت و اصلاحی که وزارت بهداشت درباره قیمت دارو در تیرماه انجام داد مورد قبول بسیاری از تولیدکنندگان قرار نگرفت، زیرا موجب زیانده شدن آنان میشد، به همین دلیل تولید برخی داروها در ماه مرداد و شهریور بسیار کم شد و اثرات آن را در ماههای مهر و آبان مشاهده کردیم.
نایبرئیس انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه اکنون خوشبختانه بازار دارو تدریجا در حال بهبود است، اظهار کرد: با توجه به اینکه اعلام شده که برخی کارخانههای تولیدی دارو دارای مواد اولیه و سوسپانسیونها بودند، اما تولید نکردند، باید بگویم که بسیاری از کارخانهها از قبل هشدار داده بودند که ما در ماههای خرداد و تیر نتوانستیم مواد اولیه تهیه کنیم و باید فکری کرد. کارخانههای تولیدی داروی ما نیز عمدتا سهامی عام بوده و سهامدار دارند. نمیتوان کارخانه دارو را با ۳۰ تا ۴۰ درصد زیان وارد بازار کرد و این باعث میشود که کارخانه سریعتر از حالت عادی ورشکست شده و ما مجبور خواهیم بود که از خارج دارو وارد کنیم. برای کشوری که نزدیک به ۹۷ درصد از داروهای مصرفی خود را خودش تولید میکند، چنین وارداتی بیمعنا و غیرمنطقی است.
فاطمی بیان کرد: نمیتوان گفت چرا کارخانهها تولید نکردند، زیرا کارخانهها درباره قیمتگذاری دولتی و افزایش هزینههای واردات کالا و سایر هزینهها هشدار داده بودند؛ وزارت بهداشت باید در تیرماه قیمتگذاری خود را اصلاح میکرد. باید توافقی که مهرماه بر سر قیمت با کارخانهها از سوی وزارت بهداشت انجام شد، در همان تیرماه انجام میشد. پرسش ما از مسوولان ذیربط این است که اگر میخواستید توافق با تولیدکنندگان دارو صورت بگیرد، چرا زودتر این اقدام را انجام ندادید؟ و اگر نمیخواستید توافق کنید، چرا واردات دارو را برای جبران کمبودها انجام ندادید؟ وی افزود: البته داروهایی در این مدت وارد شد؛ برای مثال آنتیبیوتیکهایی هندی برای کودکان وارد شد که حجم آنها برخلاف مدلهای ایرانی که ۱۰۰ سی.سی بود، تنها ۸۰ سی.سی بود که باعث میشد پزشکان برای تجویز دو یا سه سری بیشتر تجویز کنند.
داروهای آنتی بیوتیک هندی هم طبق گزارشی که وزارت بهداشت درباره چند مورد خاص تهیه کرده بود، مشکل کیفی داشتند. برخی از آنها هماکنون توسط خود وزارت بهداشت از بازار جمعآوری میشوند. به این ترتیب وارد کردن دارو نیز به این آسانی نیست، زیرا هم باید هزینه بیشتری پرداخت و هم درباره شربتهای هندی حجم آنها گاهی یکسوم تولید ایرانی (اما با قیمت بیشتر) است. این نشان میدهد که بار مالی با وجود کیفیت پایینتر دارو سه برابر بیش از تولید داخل بوده است. نایبرئیس انجمن داروسازان ایران با تاکید بر اینکه هرچه تولید دارو در داخل بیشتر و به موقع حمایت شود و بر سر قیمت زودتر توافق شود، امکان کاهش تولید در کارخانهها نیز کم میشود، گفت: کارخانههای تولید داروی ما ۶۰ درصد دولتی هستند و رسیدگی به وضعیت آنها مصداق از این جیب به آن جیب کردن بوده و ضرری به دولت نمیزند. به هرحال اهمالی در سیاستگذاری دارو به وجود آمد که شامل عدم قیمتگذاری صحیح و عدم رفع موانع تولید مثل مالیات ارزش افزوده و بحث ارز و نقدینگی بود.
اولویت توزیع داروهای کمیاب با داروخانههای دولتی است
فاطمی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا هنوز محدودیت توزیع داروهای کمیاب بین داروخانههای منتخب و سایر داروخانهها وجود دارد؟ گفت: در حال حاضر اولویت توزیع داروهای کمیاب با داروخانههای دولتی مانند ۱۳ آبان، ۲۹ فروردین، هلال احمر، داروخانههای منتخب، سپس داروخانههای شبانهروزی و در نهایت این داروها در اختیار داروخانههای روزانه قرار میگیرد. تا زمانی که موضوع کمبود دارو حل نشود مسائلی مانند داروی منتخب بر سر جای خود باقی است. امیدواریم کمبود دارو حل شود و دارو به اندازه کافی در تمامی داروخانهها موجود باشد.