علیرضا حسینی

ما در روز‌هایی از این روزگار درحال تجربه زیستی خود هستیم که شاهد سریع‌ترین روند رشد، پیشرفت و توسعه در تکنولوژی و علوم مختلف در این دوره بوده‌ایم؛ از شبکه‌های اجتماعی گرفته تا هوش مصنوعی و فناوری‌های پوشیدنی عینک‌های هوشمند و ساعت و حتی فرایندهای اتوماسیون ادارات ما را بیش از پیش به اینترنت و شبکه‌های جهانی اطلاعات وابسته کرده؛ به طوری که بنا به گزارش datareportal تا سال ۲۰۲۳ حدود ۵.۳۵‌میلیارد کاربر در این کره خاکی به اینترنت دسترسی داشتند که حدود ۶۶درصد از کل جمعیت دنیا را به خود اختصاص می‌دهد که سهم ایران از آن ۷۰‌میلیون کاربر است.

جهان پیش روی ما با سطحی از پیچیدگی روبه‌رو شده که در چند دهه گذشته بی‌سابقه بوده است. عامل اصلی این دگرگونی‌ها، شتاب فزاینده پیشرفت‌های فناورانه، به‌ویژه در عرصه هوش مصنوعی است.

اوکراین، کشوری که در سال‌های اخیر با چالش‌های عظیم سیاسی و نظامی روبه‌رو بوده و ماشین جنگی روس پیکرش را زیر چنگال‌های سرد و پولادینش گرفتار ساخته، نه فقط میدان نبردی خونین بلکه صحنه‌ای برای آزمودن و تکامل فناوری‌های نوین مهیا شده. پهپادهایی که با هزینه‌ای ناچیز اما اثری مرگبار بر فراز آسمان پرواز می‌کنند، شبکه‌های ماهواره‌ای که حتی در دل خاموشی‌ها امکان فرماندهی و ارتباط را زنده نگاه می‌دارند، هوش مصنوعی‌ای که لحظه‌به‌لحظه مسیر حرکت ارتش دشمن را تحلیل و پیش‌بینی می‌کند و جنگ سایبری که همچون لشکری نامرئی بر اعصاب حیاتی کشورها ضربه می‌زند، همه و همه اوکراین را از یک میدان جنگ به آزمایشگاهی بی‌بدیل برای فناوری‌های قرن بیست‌ویکم بدل ساخته‌اند.

در دنیای معاصر، اقتصاد دارای محیطی داینامیک بوده و امری زیرساختی و بیسیک همچون ابعاد دیگر مثل ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی است و این ابعاد تاثیر‌گذاری متقابل بر هم دارند. در یک کشور با اقتصادی مبتنی بر تکنولوژی، تاثیر فناوری بر ابعاد اقتصادی و اقتصاد سیاسی بین‌الملل چشم‌گیر و چندوجهی است. در چنین کشوری، تکنولوژی نه‌تنها به عنوان موتور محرک رشد اقتصادی داخلی عمل می‌کند، بلکه نقش مهمی در شکل‌‌‌‌دهی به روابط و جایگاه آن کشور در عرصه بین‌المللی دارد. یکی از تاثیرات اقتصاد مبتنی بر فناوری، افزایش بهره‌وری و توان رقابتی است. با استفاده از تکنولوژی‌‌‌های پیشرفته و نوآوری‌‌‌ها، شرکت‌های داخلی قادر به تولید محصولات و خدمات با کیفیت بالاتر، هزینه پایین‌‌‌‌تر و در زمان کوتاه‌‌‌‌تر هستند.