ویژه‌نامه سراسری رویداد جامع معدن و صنایع معدنی 1404

• رویداد جامع معدن و صنایع معدنی به ایستگاه پانزدهم رسید

  

  معدن و صنایع معدنی و در راس آنها صنایع فلزی همچون فولاد، سنگ آهن، مس، آلومینیوم، سرب و روی و طلا؛ همواره نقش بسیار مهمی در اقتصاد ملی کشور، صادرات؛ ارزآوری و تعاملات اقتصادی بین‌المللی داشته‌اند و در برهه‌های مهم همچون تحریم‌های بین‌المللی توانسته‌اند بخش مهمی از نیازهای ارزی و صادراتی کشور را تامین کنند.

• با شعار نمی ‌توان رشد ۸ درصدی ایجاد کرد

  

  ایران در میان اقتصادهای نوظهور قرار می‌گیرد، درواقع کشوری است که نفت، گاز و معادن(عمیق و روباز) اکتشاف نشده دارد. در حقیقت با ممزوج شدن معدن،انرژی و گازو نفت می‌توان یک جهشی در اقتصاد کشور ایجاد کرده و در زمره کشورهایی قرار گرفت که طی ۱۰ سال آینده می‌توانند به نرخ رشد ۸ درصد دست پیدا کنند. این هدف را می توان با جذب کافی سرمایه و مدیریت صحیح آن محقق کرد.

• زنجیره ارزش فولاد از سطح تا عمق

  

  ترکیب ظرفیت‌های معدنی و انرژی به توسعه صنایع معدنی در کشور منتهی شده است، با این ‌وجود زیرساخت‌های مورد نیاز صنعت و معدن متناسب با ظرفیت‌سازی برای تولید، توسعه نیافته است. این ناهمگامی به بروز چالش‌های جدی در عملکرد صنایع کشور منجر شده و شاهد اعمال محدودیت‌های جدی در روند تامین انرژی بخش تولید هستیم. «دنیای اقتصاد» برای بررسی توسعه کمی و کیفی عملکرد صنعت فولاد، فلزات غیرآهنی و حرکت در این بخش همگام با الزامات فناوری و نوآوری در دنیا با محمد آقاجانلو رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت‌وگو کرده است. آقاجانلو در این مصاحبه از مشکلات جدی استفاده از ظرفیت زنجیره فولاد کشور درصورت تداوم بحران انرژی برای صنایع هشدار داده است.

• گل گهر؛ از معدن تا محصول نهایی،در یک منطقه

  منطقه معدنی و صنعتی گل گهر با داشتن معادن غنی از سنگ آهن به عنوان یکی از مطرح ترین قطب های فعال معدنی، صنعتی در خاورمیانه است که قابلیت های بسیاری برای تبدیل شدن به یک منطقه بزرگ و رقابتی در سطح ایران و حتی جهان را داراست.

• آغازی نو از دل زمین

  شرکت معدنی و صنعتی چادرملو یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بازار بورس اوراق بهادار تهران، همواره با نگاه توسعه‌گرا و متوازن، توانسته ضمن تکمیل زنجیره تولید محصولات فولادی، در تأمین زیر ساخت‌های ضروری توسعه، از جمله آب، برق، جاده و حمل‌ونقل نیز اقدامات بسیار مؤثری به عمل آورد.

• برنامه‌ریزی برای تولید ۵ میلیون تن کنسانتره در سال

  

  در حالی‌که بحران انرژی، مشکلات ارزی و نوسانات بازار جهانی، سایه سنگینی بر صنعت فولاد کشور انداخته، شرکت فولاد شرق کاوه با اتکا به موقعیت استراتژیک، توسعه زیرساختی و تمرکز بر بهره‌وری، مسیر خود را برای بقا و پیشرفت در این شرایط دشوار هموار کرده است.

• هامون نایزه؛ شریک مطمئن توسعه زیرساخت‌های ایران

  

  شرکت هامون نایزه با نزدیک به دو دهه تجربه، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تخصصی لوله و اتصالات چدن نشکن، پایه‌های روشنایی و پایه‌های برق در ایران است. این شرکت از سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را آغاز کرده و در فضایی به وسعت ۳۸ هکتار، با ظرفیت تولید سالانه ۱۲۰ هزار تن، محصولات خود را برای پروژه‌های عمرانی و صنعتی کشور عرضه می‌کند.

• شرکت «جهان فولاد سیرجان » چه می‌کند؟

  

  شرکت جهان فولاد سیرجان در سال ۱۳۸۸ تأسیس و در سال ۱۳۹۱ به ثبت رسید. چشم‌انداز این شرکت تبدیل شدن به یکی از ۱۰۰ شرکت برتر فولادی دنیا تا سال ۱۴۱۰ با دسترسی به دانش و تکنولوژی روز است. فعالیت تولیدی این شرکت از سال ۱۳۹۳ با بهره‌برداری از کارخانه احیای مستقیم شماره یک با ظرفیت ۹۶۰ هزار تن آهن اسفنجی آغاز شد. این شرکت در آبان‌ماه ۱۳۹۹ در فرابورس پذیرفته شد و از اردیبهشت ۱۴۰۰ با نماد «فجهان» وارد بازار سرمایه شد. در سال ۱۴۰۳، با بهره‌برداری از پروژه‌های توسعه‌ای، ظرفیت تولید آهن اسفنجی به ۳.۷۷ میلیون تن در سال افزایش یافت. ظرفیت فعلی شمش فولادی (بیلت) حدود یک میلیون تن و ظرفیت تولید میلگرد ۵۰۰ هزار تن در سال است.

• دستاوردهای شرکت توسعه آهن و فولاد گل گهر

  شرکت توسعه آهن و فولاد گل گهر همواره بر توسعه فردی ، مدیریتی، تحقیق و پژوهش تمرکز داشته و نتیجه آن دستاوردهای ارزشمندی در این حوزه ها نیز بوده که مهم‌ترین آنها به این شرح است:

• فولاد مبارکه؛ بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق‌های فولادی تخت

  

  فولاد مبارکه، بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق‌های فولادی تخت با سهم ۲۰ درصدی در غرب آسیا و شمال آفریقا (MENA) و بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی جهان با تولید ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن آهن اسفنجی است؛ ارزش فعلی بازار فولاد مبارکه ۸.۲ میلیارد یورو است، این مجموعه طی سال‌های گذشته همواره جایگاه اول تا سوم بازار بورس کشور را از آن خود کرده است.

• مدیریت جامع انرژی و هوشمندسازی معادن؛ دو ستون تحول پایدار در صنایع معدنی

  در سال‌های اخیر، ناترازی برق، افزایش هزینه‌های تامین انرژی، الزامات قانونی برای بهره‌گیری از منابع تجدیدپذیر و فشارهای جهانی برای کاهش ردپای کربنی، صنایع انرژی بر کشور از جمله صنایع معدن و حمل و نقل را با چالش‌های تازه‌ای روبه‌رو کرده است. در این بین رشد مصرف انرژی و پیچیدگی عملیات در واحدهای صنعتی، ضرورت گذار از شیوه‌های سنتی به مدیریت هوشمند انرژی را بیش از پیش آشکار ساخته است.

• پیشران تنوع‌بخشی به اقتصاد

  بخش معدن عربستان سعودی در سال‌های اخیر دستخوش تحولی عمیق و ساختاری شده است؛ تحولی که این بخش را به سومین ستون اقتصاد این کشور، پس از نفت و پتروشیمی، بدل کرده است. این دگرگونی بخشی اساسی از برنامه «چشم‌انداز ۲۰۳۰» عربستان به‌شمار می‌رود؛ برنامه‌ای که با هدف کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و تنوع‌بخشی به منابع اقتصادی، معدن را در کانون سیاست‌های توسعه‌ای قرار داده است. عربستان در حال حاضر بیش از ۵۳۰۰ محدوده معدنی شناسایی‌شده دارد و از منظر تنوع مواد معدنی، با برخورداری از بیش از ۴۸ نوع ماده مختلف، در جایگاه سیزدهم جهان قرار دارد. این کشور همچنین با داشتن ذخیره‌ای بالغ بر ۳۲۳ تن طلا (تا سال ۲۰۲۲)، بزرگ‌ترین دارنده ذخایر طلای خاورمیانه به شمار می‌رود. افزون بر طلا، ذخایر غنی فسفات، بوکسیت، تانتالم، مس، روی، نقره و کائولن، به‌ویژه در مناطق مرکزی و شمالی عربستان، ظرفیت‌هایی راهبردی برای توسعه پایدار بخش معدن این کشور فراهم کرده‌اند.

• همکاران سیستم؛ همراه تحول دیجیتال صنایع ایران

  

  همکاران سیستم با بیش از سه دهه سابقه در توسعه راهکارهای نرم‌افزاری برای مدیریت کسب‌وکار، امروز با بیش از ۱۰۰ هزار مشتری و ۲۲۰۰ نفر سرمایه انسانی، بزرگ‌ترین شرکت نرم‌افزاری بخش خصوصی ایران است.

• کلید قفل توسعه معادن

  

  سنگ‌آهن، به‌عنوان حلقه بالادست زنجیره فولاد، هم از مشکلات بالادست زنجیره آسیب می‌بیند و هم با معضلات پایین‌دست زنجیره مواجه است. در واقع این بخش همزمان با معضلات بخش معدن و صنایع معدنی، دست‌به‌گریبان است. سیاست‌گذار برای توسعه بخش معدن، باید زنجیره ارزش معدن و صنایع معدنی را حلقه به حلقه ترمیم کند تا بتوان ظرفیت‌های نقشه راهبردی را به‌دست آورد.

• صرافخانه پیشرو در خدمات ارزی و مالی

  

  صرافخانه با هدف ارائه خدمات نوین ارزی، مالی و سرمایه‌گذاری، فعالیت خود را با تمرکز بر دقت، شفافیت و سرعت آغاز کرده و در طول سالیان گذشته توانسته با اتکا به تیمی متخصص و زیرساختی به‌روز، جایگاهی معتبر در بازار ارز کشور کسب کند. صرافخانه به عنوان یک مجموعه پیشرو، همواره به دنبال ایجاد تجربه‌ای امن، آسان و حرفه‌ای برای مشتریان خود است.

• شرکت دانش‌بنیان مانا انرژی پاک بزرگ‌ترین تولیدکننده پنل خورشیدی

  

  شرکت دانش‌بنیان مانا انرژی پاک، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده پنل خورشیدی در ایران، از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را با تمرکز بر طراحی و ساخت انواع پنل‌های خورشیدی آغاز کرده است. کارخانه‌های این مجموعه با بهره‌گیری از دانش فنی بومی و فناوری‌های پیشرفته جهانی، مجهز به خطوط تولید پیشرفته و تکنولوژی نوین TOPCon است و در حال حاضر با ظرفیت سالانه بیش از ۱۸۰۰ مگاوات، انواع پنل‌های یک‌طرفه و دوطرفه با توان ۶۰۰ تا ۷۲۰ وات را مطابق با استانداردهای بین‌المللی IEC ۶۱۷۳۰ و IEC ۶۱۲۱۵ تولید می‌کنند.

• تاب‌آوری سایبری در معدن و صنایع معدنی؛ ضرورتی در عصر تحول دیجیتال

  مقدمه : ورود فناوری‌های نوین به عرصه معدن‌کاری، از پهپادها و حسگرهای هوشمند گرفته تا سیستم‌های مدیریت هوشمند تولید، چهره این صنعت سنتی را به‌سرعت دگرگون کرده است. مفاهیمی مانند معدن هوشمند، اتوماسیون عملیات حفاری، داده‌محوری در اکتشاف و مدیریت زنجیره تأمین دیجیتال، دیگر مفاهیمی لوکس یا آینده‌نگرانه نیستند، بلکه به بخشی از واقعیت روزمره شرکت‌های معدنی بزرگ و حتی متوسط تبدیل شده‌اند. اما این دگرگونی، علاوه بر مزایا، سطح ریسک دیجیتال را نیز به‌شکل چشمگیری افزایش داده است. در این زمینه، «تاب‌آوری سایبری» به‌عنوان مفهوم کلیدی، جای خود را در میان راهبردهای سازمانی باز کرده است.

• فرصتی برای تعامل بیشتر با دولت

  در سال‌ های اخیر، صنعت فولاد ایران با چالش‌ های متعددی در حوزه تأمین انرژی، توسعه زیرساخت‌ها، سیاست‌‌های ارزی، نوسانات بازار جهانی و همچنین تغییرات در زنجیره تأمین مواجه بوده است.

• فکور صنعت بورسی شد

  شرکت مهندسی فکور صنعت تهران (سهامی عام) در سی و دومین سال فعالیتش بورسی شد و عرضه اولیه سهامش در تابستان ۱۴۰۴ انجام می‌شود.

• کارنامه صنعت فولاد کشور در سال ۱۴۰۳

  

  تولید فولاد میانی کشور در سال ۱۴۰۳ با کاهش ۷/۵ درصدی به ۳/۳۰ میلیون تن رسید. این میزان بعد از کاهش در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ بیشترین رکود تولید فولاد میانی در کشور بوده که مشخص کننده ضریب بهره‌برداری ۵۸ درصدی واحدهای فولادسازی داخلی است. ظرفیت اسمی فولاد میانی در مجموع با ظرفیت اسمی واحدهای خارج از توازن فولاد میانی که ۹ درصد از ظرفیت اسمی فولاد میانی کشور را نشان میدهند از ۳۳/۴۹ میلیون تن در سال ۱۴۰۲، با افزایش ۵/۵ درصدی به ۰۵/۵۲ میلیون تن در سال ۱۴۰۳ رسیده است. نرخ بهره‌وری تولید در سال ۱۴۰۲ برابر ۶۵ درصد بوده است.

• نقدی بر حقوق دولتی معادن و سیاست‏های دولت در خصوص آن

  سال گذشته، وزارت صنعت، معدن و تجارت با استناد به نامه دیوان محاسبات کشور، فرآیند تقسیط پرداخت حقوق دولتی معادن را برای بهره‌برداران متوقف نمود. مطابق این ابلاغیه، کلیه بهره‌برداران معادن کشور موظف به پرداخت نقدی و یکجای کل مبلغ حقوق دولتی معادن تحت بهره‌برداری خود در ابتدای هر سال به دولت شدند. طی روزها و هفته‌‌های بعد از آن، به دنبال اعتراض‌‌های فراوان فعالان و دست‌اندرکاران حوزه معدن به خصوص بخش خصوصی، اجرای مصوبه فوق تا اطلاع ثانوی (و تا این زمان) از دستور کار خارج گردید.

• ضربه نا ترازی برق به سرمایه‌گذاری‌های معدنی

  علی پژوهان، مدیرعامل شرکت مانا انرژی، با اشاره به تداوم ناترازی برق در کشور، راهکار اصلی برای عبور از این بحران را توسعه انرژی‌های خورشیدی در مقیاس‌های متنوع دانست. وی همچنین مهم‌ترین مانع توسعه تجدیدپذیرها را ورشکستگی مدل اقتصادی صنعت برق، نبود مشوق‌های کافی برای سرمایه‌گذاران و پیچیدگی‌های فنی و اداری می‌داند. در ادامه مشروح گفت و گو با پژوهان را می خوانید:

• گذار استراتژیک صنعت معدن ایران به معدنکاری دیجیتال: فرصت تحول یا تهدید حذف از بازار جهانی؟

  تاریخ تحولات اقتصادی جهان با چهار انقلاب صنعتی بزرگ گره خورده است. انقلاب اول در قرن هجدهم با نیروی بخار، تولید را مکانیزه کرد، انقلاب دوم در ابتدای قرن بیستم با استفاده از برق، مفهوم تولید انبوه را به ارمغان آورد و انقلاب سوم در نیمه دوم قرن بیستم با ظهور کامپیوتر و الکترونیک، اتوماسیون را وارد خطوط تولید کرد. اکنون جهان در آستانه انقلاب صنعتی چهارم قرار دارد، تحولی که ماهیت آن نه صرفاً یک پیشرفت فناورانه، بلکه یک دگرگونی بنیادین در نحوه تولید، مدیریت و حکمرانی است. برخلاف انقلاب سوم که بر دیجیتالی کردن فرآیندها تمرکز داشت، انقلاب چهارم بر اتصال و هوشمندی استوار است. در این پارادایم جدید، مرز میان دنیای فیزیکی، دیجیتال و بیولوژیکی در حال محو شدن است و سیستم‌های فیزیکی-سایبری شکل می‌گیرند که در آن ماشین‌آلات و فرآیندهای فیزیکی به طور مستمر با شبکه‌های دیجیتال و الگوریتم‌های هوشمند در یک چرخه بازخوردی تعامل دارند. در قلب این تحول، بخش معدن به عنوان یکی از سنتی‌ترین و در عین حال بنیادی‌ترین صنایع اقتصاد جهانی، با یک دو راهی تاریخی مواجه است: یا انطباق با این پارادایم جدید و یا خطر حذف تدریجی از بازارهای رقابتی آینده.

• ضرورت اصلاح ساختار حکمرانی مالی در بخش معدن

  

  بخش معدن یکی از پیشران‌های مهم رشد اقتصادی کشور است؛ با این‌حال، همواره با چالش‌هایی در حوزه سرمایه‌گذاری و نقدینگی مواجه بوده است. در میان این چالش‌ها، تأمین مالی و کمبود سرمایه در گردش، یکی از ریشه‌دارترین و مؤثرترین عوامل محدودکننده توسعه معادن به شمار می‌رود. کمبود سرمایه در گردش، همزمان که فعالیت معادن کوچک و متوسط را با خطر توقف روبرو کرده، سبب شده اجرای پروژه‌های بزرگ و زنجیره‌ای نیز کند شود.

• ابزار معدنکاری در عصر داده

  اینترنت اشیاء (IoT) به‌عنوان یکی از فناوری‌های پیشرو در عصر دیجیتال، با اتصال دستگاه‌ها و اشیاء فیزیکی به شبکه‌ای هوشمند، تحولی عظیم در صنایع مختلف ایجاد کرده است. این فناوری با بهره‌گیری از حسگرها، نرم‌افزارها و اتصال اینترنت، امکان جمع‌آوری و تحلیل لحظه‌ای داده‌ها را فراهم می‌کند و به مدیریت هوشمند و خودکار فرآیندها کمک می‌کند. در بخش معدن، که یکی از قدیمی‌ترین فرآیندهای اقتصادی جهان به‌شمار می‌رود، اینترنت اشیاء نقشی کلیدی در افزایش بهره‌وری، ارتقای ایمنی و کاهش اثرات زیست‌محیطی ایفا کرده‌است. این گزارش به بررسی مفهوم اینترنت اشیاء، کاربردهای آن در صنایع معدنی، روند جهانی استفاده از این فناوری و نمونه‌های عملی موفق در این حوزه می‌پردازد و تصویری جامع از تأثیرات این فناوری در این صنعت ارائه می‌دهد.

• مس ایران در مسیر رشد پایدار

  چهار ماه نخست سال ۱۴۰۴ با نشانه‌هایی روشن از پویایی و حرکت روبه‌جلوی صنعت مس ایران همراه بود. در این بازه زمانی، شرکت ملی صنایع مس ایران با تکیه بر برنامه‌ریزی دقیق، توان فنی داخلی و رویکرد علمی توسعه‌محور، توانست گام‌های بلندی در زمینه افزایش ذخایر معدنی، رشد تولید و بهبود عملکرد مالی بردارد. کارنامه ملی مس در این مدت بازتابی از یک مسیر هدفمند، متعهد و آینده‌نگرانه است؛ مسیری که بر محور رشد پایدار، تقویت زنجیره ارزش و نقش‌آفرینی مؤثر در اقتصاد ملی بنا شده است.

• مطالعات پایش طرح جامع آلومینیوم کشور ۱۴۰۳

• اطلاعات حامیان رویداد جامع معدن و صنایع معدنی ۱۴۰۴ (به ترتیب حروف الفبا)

  

• اهمیت اقتصادی صنعت فولاد

  

  بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، در گفت‌وگویی تحلیلی با تأکید بر رشد شتابان صنعت فولاد در کشورهای همسایه، نسبت به از دست رفتن بازارهای صادراتی ایران هشدار داد و گفت: توسعه سریع فولاد در منطقه، همراه با موانع تعرفه‌ای و تحریم‌های داخلی، موقعیت رقابتی ایران را به‌خطر انداخته است. در ادامه مشروح این گفت‌و‌گو را می‌خوانید:

• برسو، با ۳۲ سال سابقه کار

  برسو، با ۳۲ سال سابقه کار، به عنوان یک شرکت پیشگام در ارائه خدمات مهندسی مشاور در ایران شناخته می‌شود. این شرکت تجربه موفق و با کیفیت اجرای پروژه‌های مختلف را دارد. حوزه گسترده تخصصی شرکت، ، فرآیندهای صنایع آهن و فولاد را شامل می‌شود.

• مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز تأمین‌کننده راهبردی مواد اولیه فولادسازان جنوب کشور

  مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز به‌عنوان یکی از پروژه‌های موفق فولادی جنوب کشور، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی، نیروی انسانی متخصص و رویکردی توسعه‌گرا، در زنجیره تأمین فولاد کشور نقش‌آفرینی می‌کند.

• فولاد خراسان چگونه «پرچمدار رشد در میان فولادسازان ایران» شد؟

  

  در دل خراسان رضوی و در کیلومتر پانزده جاده نیشابور–فیروزه، مجتمع فولاد خراسان از سال ۱۳۸۰ خورشیدی فعالیت خود را آغاز کرده و از آن زمان تاکنون به عنوان نخستین فولادساز شرق کشور، نقشی کلیدی در پویایی اقتصادی منطقه و صنعت فولاد ایران ایفا می‌کند. فولاد خراسان با ظرفیت اسمی ۱٫۳۵ میلیون تن فولاد خام در سال و اشتغال مستقیم بیش از پنج هزار نفر، به یکی از نمادهای توسعه صنعتی در کشور بدل شده است.

• تعامل چند سر بُرد فولاد نیشابور در کلیدی ترین پروژه مسئولیت اجتماعی

  مدیرعامل آب و فاضلاب نیشابور: مشارکت مجتمع فولاد در این پروژه‌ شاخص، کاری ارزنده و ماندگار برای نیشابور است.

• شرکت فولاد آلیاژی ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده انواع فولادهای آلیاژی

  شرکت فولاد آلیاژی ایران، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده انواع فولادهای آلیاژی و مخصوص در ایران و خاورمیانه، با بهره‌مندی از پیشرفته‌ترین تجهیزات و بالاترین سطح دانش فنی روز دنیا، نقش مهمی در تأمین نیازهای صنایع مختلف ایفا می‌کند.

• درس‌های تجربه جهانی برای بخش معدن ایران

  

  صنعت معدن و صنایع معدنی ایران به‌عنوان یکی از ستون‌های اقتصاد ملی، نقش کلیدی در تولید ناخالص داخلی، صادرات غیرنفتی و اشتغال‌زایی ایفا می‌کند. با این حال، این صنعت به شدت به زیرساخت‌های فنی، انرژی پایدار، سیاست‌گذاری دقیق و فناوری‌های پیشرفته وابسته است.