به همت متخصصان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) در شرکت صدرا؛
همزمان با تحویل دومین نفتکش افراماکس ۱۱۳ هزار تنی، ساخت سومین فروند از این نوع کشتی آغاز شد
این در شرایطی بود که با تنگ شدن حلقه محاصره اقتصادی بر کشور، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی از جمله JGC، TOTAL، LG، ENI و HYUMDAI که فازهای ابتدایی پارس جنوبی با مشارکت آنها انجام شده بود به یکباره عرصه ساخت این فازها را خالی کردند و کشورمان را با انبوهی از کارهای برزمین‌مانده و کوهی از پروژه‌های ناتمام ترک نمودند؛ اما فرزندان انقلاب با نگاه به توان درون‌زای کشور و با همت مضاعف و مدیریت جهادی، قدم در مسیر اعتلای نام ایران نهادند و شانه خود را زیر بار سنگین اجرای این فازها قرار دادند تا به فتح قله‌های بلند دست یابند.
یکی از مجموعه‌های داخلی کشور که در این عرصه نقش ویژه‌ای داشت شرکت صنعتی دریایی ایران موسوم به «صدرا» بود که از ظرفیت‌های خاص و مهم برای تولید و اشتغال در سطح کشور به شمار می‌رود و از جایگاه منحصر به فردی در تقویت اقتصاد دریامحور برخوردار است. این شرکت سهامی عام در طول دهه نود دستخوش بی‌تدبیری‌ها و سوءمدیریت‌های فراوانی شد و تا مرز نابودی پیش رفت اما قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه با ورود به مدیریت این مجموعه صنعتی عظیم سعی کرد تا کشتی بر گِل نشسته این شرکت را بعد از سال‌ها، از ورطه مشکلات و سختی‌ها بیرون بکشد و دوباره نور امید را در دل کارگران و سهامداران این شرکت روشن کند تا این شرکت دوباره بتواند فعالیت‌های سکوسازی و کشتی‌سازی خود را در شمال و جنوب کشور از سر بگیرد و صدای تولید و صنعت، بار دیگر از گوشه‌گوشه کارخانه‌های این شرکت به گوش برسد. با توجه به اینکه شرکت صدرا یک شرکت دانش بنیان بوده عمده فعالیت آن در زمینه ساخت سکوهای گازی پارس جنوبی و کشتی‌سازی است. بدون شک حمایت دولت از چنین مجموعه‌هایی علاوه بر ایجاد اشتغال در کشور، می‌تواند خودکفایی و بلوغ صنعتی را در عرصه سازندگی کشور متبلور سازد.
در همین زمینه با مهندس علی زارعی مدیرعامل شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) گفت‌وگویی انجام شد و در خصوص سابقه و حوزه‌های کاری این مجموعه عظیم صحبت کردیم.
جناب آقای زارعی لطفاً در خصوص سابقه فعالیت شرکت صدرا و توانمندی این شرکت برای مخاطبان ما توضیح دهید؟
شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) با هدف ساخت و تعمیر کشتی در سال ۱۳۴۷ در بوشهر با تعمیر و ساخت انواع شناورهای دریایی فعالیت خود را آغاز کرد و در سال‌های پس از انقلاب بنابر نیاز روزافزون و تقاضای حاکم در بازار خلیج فارس و دریای خزر فعالیت خود را در صنایع فراساحل گسترش داد. این شرکت در حال حاضر مجهز به جامع‌ترین و کامل‌ترین امکانات جهت طراحی، مهندسی، ساخت، حمل و نصب انواع سازه‌ها و شناورها است و با کارخانه‌ها و تجهیزات دریایی در بوشهر و مازندران خدمات وسیعی را در زمینه طراحی پایه، مقدماتی و تفصیلی و همچنین خدمات مهندسی ساخت برای انواع کشتی‌ها، تأسیسات فـراساحلی نفت و گاز، بنـدرسازی و پروژه‌های زیربنایی انجام می‌دهد.
زمینه کاری صدرا و اهم فعالیت‌های این شرکت در حوزه ساحل و فراساحل کدام هستند؟
شرکت صدرا در حوزه فراساحل، حمل و نصب تأسیسات دریایی و حوزه خشکی و زیربنایی فعالیت‌های گوناگونی را در زمینه طراحی و ساخت (EPC) اجرا می‌کند که از مهمترین آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
ساخت و تعمیر انواع کشتی‌ها شامل کانتینربر، نفتکش، یدک‌کش، لوله‌گذار و...؛
ساخت سکوهای حفاری دریایی (نیمه‌شناور و خودبالابر)؛
ساخت و نصب انواع سکوهای ثابت دریایی نفت و گاز (فرآورش، سرچاهی، زیست و...)؛
لوله‌گذاری و کابل‌گذاری در دریا؛
احداث تأسیسات فرآورشی و پالایشگاهی نفت، گاز و پتروشیمی؛
احداث خطوط لوله نفت و گاز در خشکی؛
اجرای طرح‌های زیربنایی عظیم؛
اجرای سازه‌های فولادی مقیاس بزرگ؛
احداث انواع سازه‌های بتنی در دریا و زیر بستر دریا؛
احداث بندر و پایانه بارگیری فرآورده‌های نفتی؛
خدمات طراحی و مهندسی بابت تمام فعالیت‌های فوق.
با توجه به ظرفیت جغرافیایی کشور و حضور شرکت صدرا در جنوب و شمال کشور، لطفاً بفرمایید شرکت صدرا در هر کدام از این دو موقعیت چه فعالیتی‌هایی انجام می‌دهد؟
شرکت صدرا در دو موقعیت جنوب و شمال کشور حضور جدی دارد و یارد جنوب و شمال این شرکت، در خلیج فارس و دریای خزر مستقر است و توانسته تاکنون دستاوردهای فراوانی را در این دو منطقه برای کشور به ارمغان آورد.
کارخانه کشتی‌سازی و فراساحل جزیره صدرا در شهرستان بوشهر قرار دارد. این یارد بیش از ۱۶۰ هکتار مساحت دارد و دارای یک دیواره ساحلی (اسکله) به طول ۱۰۰۰ متر با عمق آب ۷ متر و ۳ اسکله بارگیری به روش لغزشی (Skidding) است. جزیره صدرا از طریق جاده و پل احداث شده به خشکی متصل شده است. شرکت صدرا، طرح توسعه کشتی‌سازی خود را در قالب ایجاد یک کارخانه کشتی‌سازی به منظور افزایش قابلیت‌ها و ظرفیت ساخت شناور، در این جزیره صنعتی اجرا نموده که شامل حوض خشک با ابعاد ۱۲×۵۰ ×۳۰۰ متر و با ظرفیت ساخت کشتی‌های تا ۱۵۰ هزار تن و کارگاه‌هایی کاملاً مجهز و مدرن مربوط به این امر می باشد. از جمله پروژه‌هایی که در این کارخانه انجام شده است می‌توان به ساخت شناور بارج FLB-۱۲۴ جهت حمل و نصب سکوهای دریایی و شناور لوله‌گذاری در دریا PLB-۱۳۲ و ساخت ۲ فروند نفتکش ۱۱۳ هزار تنی افراماکس در این کارخانه اشاره کرد. همچنین شرکت صدرا دارای یک کارخانه کشتی‌سازی دیگر نیز در شهر بوشهر می‌باشد. این کارخانه با مساحت حدود ۱۶۶.۰۰۰ متر مربع با دیوار ساحلی به طول بیش از ۲۵۰ متر و حداقل عمق آب ۴.۵ متر، قابلیت به آب‌اندازی و بالا آوردن انواع شناورهای فلزی با حداکثر ظرفیت ۶۰۰ تن به وسیله سینکرولیفت (Syncrolift) و با ظرفیت پارکینگ ۱۵ شناور را دارد.
کارخانه سکوساز بوشهر نیز در نزدیکی کارخانه کشتی‌سازی و جزیره صدرا به مساحت بیش از ۶۰ هزار متر مربع با ۲۰۰ متر دیوار ساحلی و عمق آب ۶ متر و همچنین کارگاه‌های مدرن مجهز به سیستم بارگیری سکوها شامل ۶ خط ریل هر کدام به طول۱۵۰متر به ظرفیت۱۲۰۰ تن و سیستم لغزشی (Skidding) بارگیری به ظرفیت ۳۵۰۰ تن می‌باشد.
کارخانه دریای خزر این شرکت در کدام منطقه واقع شده است و چه فعالیت‌هایی در این کارخانه انجام می‌شود؟
کارخانه دریای خزر در ساحل دریای خزر در بندر امیر آباد شهرستان بهشهر واقع شده است. این کارخانه با مساحتی بالغ بر ۱۵ هکتار، دارای یک دیوار ساحلی به طول بیش از ۱۰۰۰ متر با حداقل عمق آب ۵.۵ متر و یک واحد سیستم بالابر کشتی (Syncrolift) با ظرفیت اسمی ۳۸۰۰ تن و همچنین دو واحد اسکله پهلوگیری تانکرها به ظرفیت ۵۵۰۰ تن است.
شرکت صدرا در زمینه کشتی‌سازی دارای چه توانمندی‌هایی است و تاکنون چه دستاوردهایی برای کشور داشته است؟
رشد تقاضای جهانی برای ساخت کشتی در سال‌های اخیر زمینه ورود صدرا به بازار جهانی را نیز فراهم ساخته است که ساخت کشتی‌های ۱۱۳ هزار تنی افراماکس به سفارش کشورهای خارجی از آن جمله است.
تاکنون دو فروند از این کشتی‌های در جزیره صدرا ساخته و تحویل کشور سفارش‌دهنده گردیده؛ همچنین اجرای سومین کشتی افراماکس نیز در ماه‌های اخیر آغاز شده است.
برای ساخت این کشتی، حدود ۵۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و یک هزار و ۵۰۰ نفر به طور غیرمستقیم در دو سال اخیر مشغول به فعالیت بوده‌اند و اشتغال‌زایی شده است.
کشتی افراماکس با ۲۵۰ متر طول، ۴۴ متر عرض و ۲۱ متر ارتفاع تا روی عرشه ، ۲۱ هزار و ۵۰۰ تن وزن در مدت دو سال در شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا) ساخته شده است و دارای یک موتور پیشران با قدرت ۲۱ هزار اسب بخار می‌باشد.
این شناور دارای سه دیزل ژنراتور که هر کدام ظرفیت تولید برق ۹۰۰ کیلووات برق را دارا می‌باشد و با ۳۶ خدمه شامل کاپیتان، افسران کشتی، تکنسین‌ها و ملوان‌های خود، قابلیت حرکت با سرعت ۱۵ گره دریایی در اقیانوس‌ها را دارد.
این نفتکش غول پیکر به‌صورت EPC توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه با ظرفیت ۷۵۰ هزار بشکه ساخته شد و می‌توانیم به جرأت اعلام کنیم که امروز برای ساخت هرگونه کشتی نیاز به بیرون از کشور نداریم. شرکت صدرا قادر است که هرگونه شناور غول‌پیکر نفتی، تجاری، رزمی، صیادی و... را بدون نیاز به بیرون از کشور ساخت کند.
فعالیت‌های بخش کشتی‌سازی شرکت صدرا شامل ساخت و تعمیر انواع شناورها از جمله کشتی‌های نفتکش، حمل کالا، ماهی‌گیری، یدک‌کش، لندینگ‌کرافت و لوله‌گذار در کارخانه‌های کشتی‌سازی بوشهر، کشتی‌سازی جزیره صنعتی صدرا و مجتمع دریای خزر می‌باشد.
در زمینه ساخت سازه‌های فراساحل و از جمله ساخت سکوهای دریایی نیز شرکت صدرا توانست افتخارات زیادی برای کشور ایجاد کند. لطفاً در این زمینه هم توضیح دهید.
اجرای سازه‌های دریایی، همواره از صعوبت خاصی برخوردار است اما قرارگاه و شرکت صدرا توانسته خودکفایی کشور در این صنعت را تا حد زیادی ارتقا بخشد و حضور پیمانکاران خارجی را در این عرصه قطع نماید. از توانمندی‌های شرکت صدرا در این حوزه می‌توان به ساخت و نصب انواع سکوهای ثابت دریایی و خطوط لوله و کابل دریایی و ساخت انواع سکوهای حفاری نیمه‌شناور و خودبالابر اشاره کرد.
مهمترین دستاوردهای قرارگاه در این حوزه نیز ساخت همزمان۱۰ سکوی دریایی ، یک سکوی حفاری نیمه‌شناور آب‌های عمیق است.
علاوه بر ساخت این ۱۰ سکو در حوزه پارس جنوبی، ۱۰ جکت، ۱۰ سه‌پایه نصب مشعل (فلر)، ۱۰ پل ارتباطی سکو و فلر، به صورت مهندسی، تأمین کالا و ساخت (EPC) و با تکیه بر ظرفیت و توان داخلی کشور توسط شرکت صدرا انجام شده است.
همچنین صدرا اولین و تنها سازنده ریگ‌های حفاری دریایی در کشور است که دکل ایران خزر و سکوی ایران امیرکبیر از جمله مهم ترین دستاوردهای این شرکت در حوزه نفت و گاز فراساحل کشور است.
آیا فقط ساخت این سکوها بر عهده شرکت صدرا است یا حمل و نصب آنها نیز توسط شرکت صدرا انجام می‌شود؟
بله. تمام این مراحل توسط شرکت صدرا انجام می‌شود. در واقع ساخت، بارگیری، حمل و نصب سکوها از حساسیت و دقت بالایی برخوردار است و نیاز به تجهیزات خاصی دارد که در توان شرکت‌های محدودی در جهان است اما شرکت صدرا با در اختیار داشتن تجهیزاتی از جمله شناورهای ۲۰ هزار تنی حمل سکو و جرثقیل ۵ هزار تن دریایی و نیز توان مهندسی بالا، این فناوری برتر (high-tech) را بومی کرده و از انحصار کشورهای اروپایی و آمریکایی خارج ساخته است.
در گذشته ساخت سکوهای دریایی به صورت صد درصدی در خارج از کشور ساخته می‌شد اما ثمره اعتماد به توانمندی شرکت‌های داخلی انجام سخت‌ترین و حساس‌ترین پروژه‌ها در داخل کشور است که برای نمونه می‌توان به ساخت ۱۰ سکو میدان گازی پارس جنوبی اشاره کرد که برای اولین بار تمام مراحل ساخت آن شامل طراحی، تأمین کالا، ساخت، بارگیری، انتقال، نصب، پیش‌راه‌اندازی و راه‌اندازی توسط یک شرکت ایرانی انجام می‌شود و این دستاوردی است که در دل تحریم‌ها حاصل شد و نتیجه آن رسوب دانش برای ماست.
در زمان حضور شرکت‌های خارجی از جمله اِنی، توتال، شل و... در پارس جنوبی، ما به عنوان پیمانکار جزء و زیرمجموعه این شرکت‌ها، چنین اموری را انجام می‌دادیم اما بعد از تشدید تحریم‌ها و خالی کردن عرصه کار توسط این شرکت‌ها در پارس جنوبی، نگاه‌ها به توان درون‌زای کشور باعث شد تا ما رسالت اجرای این پروژه‌های بر زمین‌مانده را در خود احساس کنیم و با تمام توان وارد عرصه اجرای این پروژه‌ها شدیم.
با توجه به اینکه اجرای چنین پروژه‌های عظیمی نیاز به اخذ استانداردها و گواهینامه‌های ملی و بین‌المللی است آیا شرکت صدرا در این زمینه اقدامی انجام داده است؟
بله. شرکت صدرا با تلاش مستمر در جهت ارتقای سطح تکنولوژی با رعایت استانداردهای بین‌المللی، در سال ۱۳۷۶ موفق به اخذ گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ در زمینه‌های طـراحی، سـاخت و نصب تأسیسات فـراساحلی نـفت و گـاز، کشتی‌سازی، ساخت پایانه‌های نفتی، بندرگاه‌ها، حفاظت ساحلی و پل گردیده، و متعاقب آن گواهینامه‌های بین‌المللی ISO۹۰۰۱:۲۰۰۸، ISO۱۴۰۰۱:۲۰۰۴ و OHSAS۱۸۰۰۱:۲۰۰۷ را اخذ نموده است. واحدهای مهندسی صدرا برای ارایه خدمات مهندسی در زمینه طراحی پایه، مقدماتی و تفصیلی و همچنین خدمات مهندسی ساخت برای انواع کشتی‌ها، تأسیسات فـراساحلی نفت و گاز، بنـدرسازی و پروژه‌های زیربنایی سازماندهی شده‌اند و به سیستم‌های مدرن سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مجهز می‌باشند. مجموع نیروی انسانی مجرب و توانمند شرکت در کنار تجهیزات مدرن و منحصر به فرد توانسته‌اند یک مجموعه بی‌نظیر از نیروی انسانی و امکانات را برای عرصه صنعت کشور رقم بزنند.
