ابوظبی چگونه به مرکز بزرگ مالی و دادو ستد جهان تبدیل شد؟
شبکه عنکبوتی مالی شیوخ امارات
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد، ثروت هنگفت ابوظبی، نفوذ بیسابقهای بر امور مالی، انرژی و هوش مصنوعی جهانی بخشیده است. بر اساس تحلیل بلومبرگ نیوز از هزاران گزارش خبری، پروندههای نظارتی و بیانیههای مطبوعاتی، سه صندوق ثروت ملی امارات - ADIA، Mubadala و ADQ - در سالهای اخیر صدها معامله انجام دادهاند تا سهم خود از تریلیونها دلار امارات متحده عربی را به کار گیرند و اقتصاد آن را از نفت جدا کنند. این صندوقها در کنار سایر ابزارهای سرمایهگذاری ابوظبی، به برخی از پرکارترین سرمایهگذاران جهان تبدیل شدهاند.
کمتر از ۳۰ دقیقه طول میکشد تا از یک سر ابوظبی به سر دیگر آن رانندگی کنید، سفری کوتاه که چشماندازهایی از افق درخشان و آبهای فیروزهای خلیج فارس را ارائه میدهد. اما در درون آن، نهادهایی پنهان شدهاند که بیش از ۲ تریلیون دلار را مدیریت میکنند، مبلغی که از اندازه اقتصادهای هلند و سوئیس - روی هم رفته - بیشتر است. این شهر ممکن است کوچک باشد، اما دامنه مالی آن اکنون قارهها را در بر میگیرد. این شهر نه تنها محل استقرار سه صندوق ثروت ملی است، بلکه در سالهای اخیر مجموعهای از نهادهای جدید برای سرمایهگذاری میلیاردها دلار در بخشهای خاص تأسیس شدهاند. MGX، سرمایهگذار هوش مصنوعی که ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی را هدف قرار داده است؛ XRG، وسیله نقلیه انرژی ۱۵۱ میلیارد دلاری؛ و Lunate، که تنها در دو سال به بزرگترین مدیر جایگزین در منطقه تبدیل شده است، از جمله این شرکتها هستند.
این امیرنشین از ثروت خود برای تبدیل شدن به یک غول سرمایهگذاری در حوزههای مالی، انرژی و هوش مصنوعی استفاده کرده است. به همین دلیل است که افرادی مانند لری فینک، مدیرعامل بلکراک یا بروس فلت از بروکفیلد مرتباً به آنجا سفر میکنند.
در روزهای آینده، نامهای برجستهای از وال استریت بار دیگر برای هفته مالی سالانه ابوظبی به این شهر میآیند و به دنبال بهرهبرداری از برخی از ثروتهای عظیم موجود در آن خواهند بود.
برای بسیاری، پرواز طولانی به «پایتخت سرمایه» که خود را «پایتخت سرمایه» مینامند، بخش آسان ماجرا خواهد بود. در بدو ورود، آنها باید از میان شبکه پیچیدهای از صندوقهای ثروت ملی، شرکتهای هلدینگ خانواده سلطنتی و مدیران دارایی که تریلیونها دلار ابوظبی را کنترل میکنند، عبور کنند.
آنا ناکوالوایت، محقق صندوقهای ثروت ملی در کالج کلوگ دانشگاه آکسفورد، گفت: «ابوظبی در هر چرخه بزرگ جمعآوری کمکهای مالی به یک مقصد ضروری تبدیل شده است. صندوقهای ثروت ملی ابوظبی به بازیگران محوری در سهام خصوصی، زیرساختها و به ویژه اعتبار خصوصی تبدیل شدهاند، جایی که بانکهای غربی عقبنشینی کردهاند.»
پیشرفت این امیرنشین در عرصه جهانی سریع بوده است: تا قبل از کشف نفت در اواسط دهه ۱۹۰۰، بیشتر به عنوان یک روستای کوچک ماهیگیری و صید مروارید شناخته میشد.
اکنون، ابوظبی نزدیک به ۶ درصد از کل ذخایر نفت خام جهان را کنترل میکند و شرکت انرژی دولتی آن سالانه میلیاردها دلار سود به دست میآورد. بخش بزرگی از این پول نقد اکنون برای تأمین مالی تلاشهای شهر برای تنوعبخشی به اقتصاد و فاصله گرفتن از کالایی که تب طلا را آغاز کرد، استفاده میشود.
برای این منظور، ابوظبی اکنون در قلمرویی نادر قرار دارد: داشتن حتی یک صندوق ثروت ملی برای یک شهر غیرمعمول است؛ پایتخت امارات متحده عربی سه صندوق دارد. از این میان، شرکت سرمایهگذاری ۳۳۰ میلیارد دلاری «مبادله» با اختلاف پرکارترین است - طبق تحلیل بلومبرگ، تنها در پنج سال گذشته بیش از ۳۰۰ قرارداد امضا کرده است. طبق گزارش شرکت مشاورهای گلوبال اسدبلیواف، دهها میلیارد دلاری که این شرکت در سال ۲۰۲۴ به کار گرفته، آن را به فعالترین صندوق ثروت ملی جهان تبدیل کرده و ورود این شرکت به بخشهایی مانند اعتبار خصوصی و هوش مصنوعی را تشدید کرده است.
علاوه بر دست درازی به خزانه خود، مبادله دارای تعداد زیادی شرکت تابعه و شرکتهای سبد سرمایهگذاری است که میتواند برای بهکارگیری ثروت خود به آنها تکیه کند. بهعنوان مثال، شورای سرمایهگذاری ابوظبی - یک واحد مستقل از مبادله - در حال ورود بیشتر به حوزههایی مانند داراییهای خصوصی و ارزهای دیجیتال است. ADIC اخیراً اندازه موقعیت خود را در یک صندوق قابل معامله در بورس بیتکوین بیش از سه برابر کرده است.
در حالی که صندوق مبادله به عنوان یک غول معاملات بینالمللی شناخته شده است، صندوق ۲۶۳ میلیارد دلاری ADQ تمایل دارد به داخل کشور خود نزدیکتر بماند - بیش از یک سوم از حدود ۲۸۰ معامله آن در نیم دهه گذشته، شرکتهای مستقر در امارات متحده عربی را شامل میشود. اگرچه ADQ کوچکترین صندوق از بین این سه صندوق است، اما سریعترین رشد را دارد و داراییهای این صندوق در چهار سال گذشته بیش از دو برابر شده است. اکنون این صندوق دارای سبد سهامی است که در برگیرنده همه چیز، از سهام در حراجی ساتبیز تا شرکت هواپیمایی پرچمدار ابوظبی است.
روزنامه بلومبرگ در ادامه کندوکاوها به سازمان سرمایهگذاری قدرتمند ابوظبی میرسد. این سازمان هرگز داراییهای تحت مدیریت خود را به طور عمومی فاش نکرده است، اما صندوق ثروت ملی جهانی (Global SWF) این رقم را چیزی در حدود یک تریلیون دلار تخمین میزند. ADIA که در سال ۱۹۷۶ تأسیس شد، اولین صندوق ثروت ابوظبی بود که برای آماده شدن برای زندگی پس از نفت تأسیس شد. نیم قرن بعد، این صندوق بیشتر به خاطر حمایت از انبوهی از شرکتهای سهام خصوصی و صندوقهای پوشش ریسک شناخته میشود، در حالی که به عنوان یک معاملهگر مهم در خارج از کشور ظهور کرده است. بهعنوان مثال، در سالهای اخیر میلیاردها دلار در هند سرمایهگذاری کرده است، جایی که امارات متحده عربی به دنبال تعمیق روابط تجاری خود بوده است.
مردی که پشت بسیاری از ابزارهای سرمایهگذاری ابوظبی قرار دارد، شیخ طحنون بن زاید آل نهیان است - یکی از معاونان حاکم امارت، برادر رئیس امارات متحده عربی و پسر بنیانگذار این کشور. او رئیس هر دو شرکت ADIA و ADQ و همچنین شرکتهای تازهواردی مانند MGX است. این عضو خاندان سلطنتی علاوه بر مهمترین شرکت سرمایهگذاری خصوصی امارات، بزرگترین وامدهنده کشور و بزرگترین شرکت فهرست شده در بورس آن، بر نزدیک به سه چهارم ثروت ملی امارات نظارت دارد.
بسیاری از این نهادها معاملات جاهطلبانهای را در صنایع مختلف دنبال کردهاند. به عنوان مثال، بانکداری را در نظر بگیرید، جایی که شرکتهای تحت نظارت شیخ طحنون تلاشهایی برای خرید Standard Chartered Plc و Lazard Ltd انجام دادند. اگرچه هیچ یک از این معاملات محقق نشد، اما نشان دهنده قصد ابوظبی برای تثبیت جایگاه خود در امور مالی جهانی بود.
این تحلیل نشان میدهد که سرمایهگذاران این شهر مدتهاست که بیشتر پول نقد خود را نسبت به هر صنعت دیگری به سمت مدیران دارایی، صندوقهای اعتباری، شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر و خدمات مالی و بیمهای هدایت کردهاند. اما اخیراً، تمرکز شروع به تغییر کرده است. تحلیلها نشان میدهد که امسال، به نظر میرسد تعداد معاملات در حوزه هوش مصنوعی برای اولین بار از سرمایهگذاریهای صندوقها در خدمات مالی پیشی خواهد گرفت. خاورمیانه به یک بازیگر کلیدی در بخش به شدت سرمایهبر تبدیل شده است، جایی که ساخت مراکز داده یا کارخانههای تولید تراشههای نیمههادی میتواند میلیاردها دلار هزینه داشته باشد.
صندوق مبادله پس از همکاری سال گذشته با G۴۲، شرکت اصلی هوش مصنوعی امارات، برای حمایت از MGX، معاملات بزرگتر و مکرری را در این بخش انجام داده است. این شرکت جدید، مجموعهای از معاملات خبرساز را انجام داده و اخیراً با شرکت Global Infrastructure Partners از شرکت BlackRock برای خرید Aligned Data Centers در یک معامله عظیم ۴۰ میلیارد دلاری همکاری کرده است.
صندوق ADIA نیز در این بخش فعال است، در حالی که ADQ در حال سرمایهگذاری در تعدادی از مواد معدنی حیاتی مورد نیاز برای بهرهبرداری از این فناوری است. XRG، بازوی سرمایهگذاری بینالمللی شرکت ملی نفت ابوظبی، سرمایهگذاری در سیستمهای انرژی زیربنایی که مراکز داده را تغذیه میکنند، هدف قرار داده است.
دیوید پترائوس، ژنرال سابق ارتش ایالات متحده و رئیس شعبه خاورمیانه شرکت KKR & Co.، در مصاحبهای گفت: «سرمایهگذاران منطقهای در طول زمان تکامل یافتهاند. باور کنید یا نه، جمعبندی تقریباً دشوار است، زیرا همه سرمایهگذاران شخصیت کمی متفاوتی دارند.»
برای برخی، یادگیری نحوه پیمایش در آن شبکه پیچیده پول، چکهای بزرگی را برایشان به ارمغان آورده است. برای مثال، بروان هاوارد را در نظر بگیرید: این صندوق پوشش ریسک کلان جهانی سالها صرف تعمیق حضور خود در امارات کرده و اکنون حدود ۱۰ میلیارد دلار را در داخل امارات اداره میکند - بیش از آنچه که از لندن یا نیویورک مدیریت میکند. این شرکت در ماه اوت اعلام کرد که ۲ میلیارد دلار از لونیت برای یک پلتفرم سرمایهگذاری جدید تعهد گرفته است. لونیت، ADQ و Chimera Investments را که هر دو در نهایت توسط شیخ طحنون نظارت میشوند، به عنوان شرکای محدود اصلی خود در نظر میگیرد. اما برای بسیاری دیگر که در جستجوی ثروت به ابوظبی میآیند، با وجود اندازه نسبتاً کوچک شهر، گم شدن میتواند آسان باشد. وقتی یکی از مدیران صندوقهای سرمایهگذاری برای جمعآوری پول به کنفرانسی آمد، کوچکترین ایدهای نداشت که از کجا شروع کند. او تازه با تفاوت بین ADIA و مبادله آشنا شده بود که به او گفته شد باید سازمان سرمایهگذاری امارات و صندوق بازنشستگی ابوظبی را به فهرست سرمایهگذاران بالقوهای که باید از آنها بازدید شود، اضافه کند. و تنها چند هفته پیش، بزرگترین شرکت بورسی امارات، شرکت هلدینگ بینالمللی، اعلام کرد که سه واحد خود را ادغام خواهد کرد تا یک غول سرمایهگذاری دیگر با ۳۳ میلیارد دلار دارایی ایجاد کند - ۲PointZero Group PJSC.
جای تعجب نیست که کمی سردرگمی وجود دارد. استفان هوپس، مدیر اجرایی گروه DWS، بازوی مدیریت دارایی دویچه بانک AG، که اخیراً دفتری در امارات افتتاح کرده است، گفت: «شما همه چیز را در ویکیپدیا پیدا نمیکنید. شما به افرادی در محل نیاز دارید که پویاییها را درک کنند و من فکر میکنم بسیار مهم است که با همه آنها به عنوان مشتریان خاص رفتار کنید، جایی که باید امتیاز خود را حفظ کنید و اطلاعات را محرمانه نگه دارید، نه اینکه با آنها به عنوان شرکت ابوظبی رفتار کنید.»
در میان صندوقهای موجود، مبادله را نباید با شرکت تابعه مدیریت دارایی جایگزین آن، مبادله کپیتال، اشتباه گرفت که از طریق صندوقهای اختصاصی، پول سرمایهگذاران شخص ثالث را مدیریت میکند - امری نادر برای یک نهاد متعلق به صندوق ثروت ملی. در سالهای اخیر، شرکت مبادله کپیتال تلاش برای انعقاد قرارداد در آمریکای شمالی را آغاز کرده و معاملات بزرگ و پیچیدهای را انجام داده است، از جمله واگذاری سهام شرکت CI Financial Corp.، مدیر صندوق سرمایهگذاری مشترک کانادایی، و خرید گروه سرمایهگذاری Fortress.
در ADQ، «پیور هلث» وجود دارد که با «مبادله هلث» متفاوت است. هر دوی اینها از M۴۲ جدا هستند که حاصل سرمایهگذاری مشترک G۴۲ Healthcare و «مبادله هلث» است. (نام بسیاری از نهادهای ابوظبی شامل عدد ۴۲ است، ادای احترامی به راهنمای مسافران کهکشان، رمانی که در آن این عدد پاسخ «سوال نهایی زندگی، جهان و همه چیز» است.) از سوی دیگر، مقامات این خطر را پذیرفتهاند که شرکتهای مختلف ممکن است در نهایت برای داراییهای مشابه بین خود رقابت کنند. برای کاهش این سردرگمی، یک نهاد ارشد در امارات بر پیشنهادهای سرمایهگذاری نظارت میکند.
با این حال، شرکتهای مالی مایلند از این شبکه پیچیده عبور کنند، زیرا تقریباً هیچ سرمایهگذار دیگری در هیچ کجای کره زمین با آن نوع پولی که نهادهای ابوظبی در اختیار دارند، وجود ندارد. امین بوشنتوف، مدیر ارشد سرمایهگذاری شرکت «اطلس منا کپیتال»، یک دفتر خانوادگی مستقر در ابوظبی، گفت: «در ابوظبی، درست مانند سایر نقاط منطقه، هیچ کتاب راهنما یا نقشهای وجود ندارد که به شما بگوید کجا بروید - این چیزی نیست که بتوانید در گوگل جستجو کنید. این اکوسیستم بر اساس شبکهای عمیق از روابط بین فردی قابل اعتماد ساخته شده است و در قلب این روابط، اعتماد قرار دارد، چیزی که نمیتوان آن را خرید؛ اعتماد را فقط میتوان در طول سالها و اغلب دههها به دست آورد.»
