اختلاف بر سر دونباس معادلات مذاکره را برهم زده است؛
بن بست صلح در اوکراین
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ گزارشهای اخیر نشان میدهد که مسیر صلح در جنگ اوکراین همچنان با موانع ساختاری و سیاسی جدی روبهرو است. تازهترین اظهارات ولادیمیر پوتین بار دیگر شکاف اصلی در مذاکرات را برجسته کرد: آینده دونباس.
به گزارش CNBC، رئیسجمهور روسیه در جریان سفر به هند تصریح کرد که «یا این مناطق با زور آزاد میشوند، یا نیروهای اوکراینی آنجا را ترک میکنند». این جمله بهوضوح نشان میدهد که مسکو در موضوع سرزمینی حاضر به عقبنشینی نیست؛ موضوعی که در قلب اختلافات قرار دارد.
روسیه اکنون بیش از ۸۰ درصد دونباس را در اختیار دارد؛ منطقهای که درگیری در آن سالها پیش از تهاجم گسترده ۲۰۲۲ آغاز شد. اشغال این پهنه، اگر با الحاق رسمی همراه شود، برای مسکو یک کریدور زمینی پایدار به کریمه ایجاد میکند؛ منطقهای که به لحاظ نظامی و تجاری برای روسیه اهمیت راهبردی دارد.
همهپرسیهای برگزارشده زیر سایه اشغال نیز—که در آنها ظاهرا ۹۹ درصد رأیدهندگان خواستار پیوستن به روسیه شدهاند—از سوی جامعه جهانی «نمایشی» توصیف شده است.
پیچیدگی وضعیت، زمانی بیشتر میشود که مذاکرات غیررسمی میان واشنگتن و مسکو نیز به نتیجه نرسیده است. پوتین پس از دیدار پنجساعته با جردکوشنر و استیو ویتکاف، اعلام کرد که با بخشهایی از پیشنهاد بازنگریشده آمریکا برای صلح موافق نیست و روند مذاکرات را «کاری دشوار» خواند. نسخه اولیه طرح ۲۸بندی—که بدون حضور اوکراین تدوین شده بود—واگذاری بخشی از دونباس به روسیه را پیشنهاد داده بود، اما کییف به صراحت تاکید کرده که هیچ توافقی نباید تمامیت ارضی این کشور را نقض کند.
تحلیلگران نیز نسبت به دورنمای توافق خوشبین نیستند. مرنی هاولت از دانشگاه آکسفورد میگوید پایان جنگ تنها زمانی ممکن است که مسکو حملات خود را متوقف کند و «با توجه به نبود نشانهای از تمایل واقعی کرملین برای پایان درگیری، هیچ توافقی در آینده نزدیک محتمل نیست». او یادآور میشود که روسیه از ۲۰۱۴ تاکنون نتوانسته دونباس را بهطور کامل تصرف کند و جامعه اوکراین نیز در برابر هرگونه امتیاز سرزمینی مقاومت کرده است.
دیدگاههای مشابهی در میان پژوهشگران امنیتی نیز دیده میشود. امیلی فریس از مؤسسه RUSI معتقد است مادامی که مسکو در میدان نبرد دست بالا را احساس میکند، انگیزهای برای مصالحه ندارد. او دو گره اصلی را «حمایت نظامی اروپایی از اوکراین» و «مسأله سرزمین» میداند؛ دو موضوعی که هیچکدام در نقطه توافق قرار نگرفتهاند.
این فضای تیره حتی در محافل دیپلماتیک غرب نیز انعکاس دارد. کیم داروک، سفیر سابق بریتانیا در آمریکا، در یک نشست اقتصادی در لندن گفت پایان جنگ در کوتاهمدت بعید است مگر آنکه اوکراین «تسلیم شود»، سناریویی که از نظر سیاسی برای کییف غیرممکن است. او هشدار داد که اگر آمریکا در پیشبرد توافق ناکام بماند، ممکن است دولت احتمالی ترامپ از حمایت نظامی دست بکشد و اروپا را با بار سنگین تامین تسلیحات تنها بگذارد.
در بازارهای جهانی نیز چشمها به نتیجه مذاکرات دوخته شده است. حمله ۲۰۲۲ روسیه موجی از فروش در سهام جهانی و نوسان شدید در بازار انرژی ایجاد کرد و اکنون نیز هر نشانهای از پیشرفت یا شکست در مسیر صلح میتواند پیامدهای مهمی برای سطوح مختلف دارایی داشته باشد. افزایش هزینههای دفاعی اروپا و رونق سهام مرتبط نیز محصول همین نااطمینانی مزمن است—و تا زمان باقیماندن اختلافات بنیادین، به نظر میرسد این روند ادامه خواهد یافت./
