کشتار جنگل‌‎ها در جهان/ کشورهای پیشتاز در جنگل زدایی کدامند؟

به گزارش خبرنگار گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ آزاده چیذری طی گزارشی بدترین کشورها و سرزمین‌های جهان از نظر حفاظت و مراقبت‌های جنگلی را برشمرده است. 

جنگل‌های بارانی یکی از گرانبهاترین منابع طبیعی زمین هستند که سرپناه و رزق‌ و روزی طیف وسیعی از تنوع زیستی و معیشت میلیاردها نفر را فراهم می‌کنند.

از پایان آخرین عصر یخبندان -۱۰ هزار سال پیش- جهان یک‌سوم جنگل‌های خود را از دست داده است. 

در مدت مذکور دو میلیارد هکتار جنگل برای کشت محصولات کشاورزی، پرورش دام و استفاده از چوب به عنوان سوخت، پاکسازی شده است.

نکته تاسف‌بار اینجاست که نیمی از تلفات جهانی جنگل بین هشت هزار سال قبل از میلاد تا سال ۱۹۰۰ رخ داده؛ اما نیمی دیگر، تنها در قرن گذشته.

امروزه ۱۲ درصد از ایلینویز پوشیده از جنگل است،  در حالی که قبل از اینکه اروپایی‌ها در ایلینویز سکنی گزینند، این ایالت با ۱ میلیون هکتار جنگل پوشانده شده بود که ۴۰ درصد از مساحت آن را تشکیل می‌داد. 

جنگل‌های دیروز جای خود را به شهرها و شهرک‌ها، زمین‌های کشاورزی و فضای صنعتی داده اند.

میزان و علل جنگل‌زدایی از منطقه‌ای به منطقه دیگر در سراسر جهان متفاوت است. در سال ۲۰۰۹، دوسوم از جنگل‌های جهان تنها در ۱۰ کشور قرار داشتند: روسیه، برزیل، کانادا، ایالات‌متحده، چین، استرالیا، جمهوری دموکراتیک کنگو، اندونزی، هند و پرو.

در سال ۲۰۲۳، برزیل با بیش از ۱/۱ میلیون هکتار جنگل‌زدایی، بزرگ‌ترین فاجعه جنگل‌های استوایی نخستین را در سراسر جهان به ثبت رساند.

 تلفات جنگل‌های نخستین در برزیل به طور قابل توجهی بیشتر از هر کشور دیگری در آن سال بود و بیش از ۳۰ درصد از کل تلفات جهانی جنگل‌های نخستین را در بر گرفت. 

جمهوری دموکراتیک کنگو با از بین بردن حدود ۵۳۰ هزار هکتار جنگل در رتبه دوم قرار داشت.

از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳، روسیه بیشترین تلفات نسبی پوشش درختی را در جهان داشته است؛ معادل از دست دادن ۸۳.۷ مگاهکتار، که نشان‌دهنده ۱۱ درصد از پوشش درختی در سال ۲۰۰۰ است.

توسعه کشاورزی برای تولید گوشت گاو و سویا در کنار رشد معادن و زیرساخت‌ها، محرک‌های اصلی جنگل‌زدایی در مقیاس بزرگ هستند.

اکثر کشورهای فهرست جنگل‌زدایی، در آفریقا و آمریکای جنوبی قرار دارند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که، اقتصادهای در حال توسعه نسبت به اقتصادهای پیشرفته نرخ جنگل‌زدایی بالاتری دارند.

مستعمره‌های سابق نیز نسبت به آنهایی که مستعمره نشده بودند، تلفات جنگلی بیشتری را تجربه کرده‌اند.

در آسیا، صنعت روبه‌رشد روغن نخل اندونزی محرکی کلیدی برای جنگل‌زدایی است، اگرچه اکنون تلاش‌هایی برای معکوس کردن تاثیر آن انجام می‌شود. 

در همین حال، کامبوج برای تامین کارخانه‌های در حال رشد لاستیک و صنعت الوار خود، قطع سریع درختان را دنبال می‌کند. 

در نهایت، میانمار مدت‌هاست که با قطع غیرقانونی درختان برای مصرف در صنعت چوب دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، جنگ داخلی جاری در این کشور تلاش‌ها برای حل‌وفصل این مساله را متوقف کرده است. 

استرالیا نیز در تخریب جنگل‌ها پیشتاز است. بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰، حدود ۴/۰ میلیون هکتار از جنگل‌ها در استرالیا نابود شد. از جمله عوامل سبب‌ساز مرگ این جنگل‌ها می‌توان به کشاورزی، قطع درختان، توسعه شهری و آتش‌سوزی‌های جنگلی اشاره کرد.

مکزیک هر سال حدود ۱۲۰ هزار هکتار از پوشش‌های جنگلی خود را برای مصارف کشاورزی قطع می‌کند. این بدان معناست که آنها درختان و گیاهان را حذف می‌کنند تا فضایی برای رشد محصولات ایجاد کنند.

در تانزانیا نیز برای کشاورزی تیشه به ریشه درختان می‌زنند. این کشور حدود ۱۸.۶ میلیون هکتار از جنگل‌هایش را قربانی کرده است. 

زیمبابوه هر سال مقدار قابل توجهی از جنگل‌هایش را از دست می‌دهد؛ چیزی در حدود ۲۶۰ هزار هکتار در هر سال. حدود ۲۰ درصد از این تلفات جنگلی به دلیل گسترش صنعت دخانیات در این کشور اتفاق می‌افتد. 

حدود ۱۴ درصد آرژانتین را جنگل پوشانده بود. این در حالی است که این کشور طی سال های اخیر میزان قابل توجهی از پوشش جنگلی خود را از دست داده است. 

نرخ جنگل‌زدایی بولیوی در سال‌های اخیر افزایش یافته است. این کشور به حدود ۶۰ هزار هکتار از اراضی جنگلی خود دست‌اندازی کرده است. 

موزامبیک به دلیل شیوه‌های بد کشاورزی و قطع بیش از حد درختان، بخش زیادی از جنگل‎‌های خود را از دست داده است. 

سودان از جنگل‌زدایی گسترده رنج می‌برد. قطع درختان برای کشاورزی و سوخت باعث جنگل‌زدایی روزافزون در این کشور شده است. 

پرو هر سال حدود ۱۱۰۰ مایل‌مربع از جنگل‌های خود را از دست می‌دهد. این امر دلایل زیادی دارد؛ از جمله کشاورزی در مقیاس کوچک، معدن و ساخت‌وساز جاده.

 جنگل‌زدایی در چند قرن اخیر چنان سرعت و شدت یافته که حیات بر کره زمین را به خطر انداخته است. 

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۷۰