4رویکرد اصلی در ساماندهی تعطیلات
گروه گردشگری، پرستو فخاریان: نایب‌رئیس اتاق ایران معتقد است چهار رویکرد عمده در امر ساماندهی تعطیلات مطرح است و براساس آن اجرایی شدن این طرح اقدامی مهم به‌شمار می‌رود. پدرام سلطانی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» افزایش فرصت تعامل اقتصادی با جامعه جهانی را یکی از این رویکردها عنوان می‌کند و می‌گوید: «لازم است تا جایی که می‌توانیم زمان تعطیلات خود را با معیارهای بین‌المللی و روزهای تعطیل در جهان تطبیق دهیم تا در تعاملات اقتصادی که با آنها داریم، دچار مشکل نشویم. دستیابی به این مهم، با افزایش تعطیلات آخر هفته از یک روز به دو روز و کاهش سایر تعطیلات غیرضرور می‌تواند حاصل شود.» در حال حاضر روزهای جمعه در ایران تعطیل است و از آنجا که روزهای شنبه و یکشنبه نیز در اکثر کشورهای دیگر تعطیل است، تعاملات اقتصادی ایران با آنها سه روز در هفته به حال تعلیق درمی‌آید.به گفته این فعال بخش خصوصی افزایش بهره‌وری در اقتصاد کشور رویکرد دیگری در چنین طرحی است که به بهبود روند کار و جلوگیری از رکود در تولید خواهد انجامید. سلطانی ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر سامان بخشیدن به تعطیلات می‌تواند به ایجاد نشاط و محیطی مثبت در جامعه بینجامد؛ البته این به این معناست که باید تعطیلات به گونه‌ای برنامه‌ریزی و ساماندهی شود که شهروندان بتوانند از آنها به نحو احسن بهره بگیرند.» سلطانی، رویکرد چهارم در ساماندهی تعطیلات را توجه به تاثیر آن در رشد بخش‌های اقتصادی کشور به‌خصوص گردشگری می‌داند. افزایش تعطیلات؛ یک روند جهانی

بحث ساماندهی تعطیلات و افزایش تعطیلات آخر هفته در حالی در کشور مطرح می‌شود که هافینگتن پست در تحلیل روندهای پیش‌رو در سال جدید میلادی اعلام کرد مشکل کمبود تعطیلات در جهان حل خواهد شد. براساس این تحلیل کارکنان سراسر جهان در حال فهمیدن این واقعیت هستند که ارتباطی قوی بین رفاه و استفاده از تعطیلات وجود دارد. کارفرمایان باهوش و خوش‌فکر نیز با دانستن این نکته که یک کارمند شاد، خلاق و سرزنده می‌تواند باانگیزه‌تر و سودده‌تر از سایرین باشد، در حال سرمایه‌گذاری برای اوقات فراغت کارکنان خود هستند. شرکت‌هایی همچون اورنوت، گوگل، ویرجین گروپ و نتفلیکس با ارائه پیشنهادهایی به کارکنانشان در این راه پیشرو هستند. راهکارهای آنان به این شرح است؛ تعطیلات نامحدود با حقوق، پرداخت هزینه تعطیلات و حتی ممنوعیت اتصال به اینترنت در مدت تعطیلات. نکته جالب توجه این است که این شرکت‌ها دو مدل تعطیلات برای کارکنانشان در نظر گرفته‌اند: تعطیلات سخت و تعطیلات نرم. تعطیلات سخت به آن دسته از تعطیلاتی گفته می‌شود که در آن روزها کسی نباید مزاحم کارکنان به تعطیلات رفته شرکت شود. تعطیلات نرم هم آن روزهایی هستند که کارمندان ممکن است ارتباطاتی با دفتر کار خود داشته باشند؛ البته از روی یک نیمکت ساحلی در بالی.

با این همه اما گویا هنوز چنین روندهایی در ایران مشاهده نمی‌شود. نایب‌رئیس اتاق ایران درباره شکل‌گیری تعطیلات آخر هفته در دنیا نیز تصریح می‌کند: «تعطیلات آخر هفته در جوامع صنعتى از یک روز شروع شد و سپس به ۲ روز رسید. انتظار می‌رود در آینده‌اى نه چندان دور به ۳ روز هم افزایش یابد.» به اعتقاد سلطانی، پیشرفت‌هاى علمى و تحولات اجتماعى و اقتصادى، بازنگرى در تعریف و تعیین تعطیلات را ضرورى کرده است. دولت‌هاى جوامع توسعه‌یافته نیز با توجه به این ضروریات به تعطیلات دوره‌اى و منظم ملل خود افزوده و تعطیلات نامنظم و وقفه‌ساز را به حداقل رسانده‌اند. او ضمن تاکید بر لزوم افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز در ایران می‌افزاید: «روز دومی که به نظر من می‌توان برای تعطیلات هفتگی درنظر گرفت، روز شنبه است؛ یعنی جمعه و شنبه می‌تواند روزهای تعطیل ما در هفته باشد.» نایب رئیس اتاق ایران البته این اتفاق را مستلزم اصلاح قانون کار و تعطیلات کنونی می‌داند و می‌گوید: «چنانچه بخواهیم به تعطیلات آخر هفته بیفزاییم باید تعداد روزهای مرخصی را کاهش دهیم. از سوی دیگر، باید تعطیلات رسمی نیز به‌صورت کارشناسی کاهش یابد.»


پیشنهادهایی برای تعطیلات

سلطانی پیش از این پیشنهاد کرده بود برای ساماندهی تعطیلات در کشور، تعطیلات عید نوروز باید مورد بازبینی قرار گیرد. براساس پیشنهاد او، تعطیلات رسمى عید نوروز می‌تواند از 28 اسفند تا 3 فروردین برقرار و همچنین 12فروردین از حالت تعطیل خارج و روز 13 فروردین به روز نیمه تعطیل بدل شود. او همچنین پیشنهاد کرده بود در کنار روزهاى تعطیل و غیرتعطیل باید تعریفى به عنوان روزهاى نیمه تعطیل نیز داشته باشیم و این روزها را نیز بر حسب نیاز در تقویم بگنجانیم. براین اساس در روزهاى نیمه‌تعطیل مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل خواهند بود و سازمان‌هاى دولتى یا بخش خصوصى (یکى از این دو) نیز می‌توانند تعطیل باشند. به پیشنهاد نایب رئیس اتاق ایران، همچنین می‌توان از روزهای تعطیلی بین هفته کاست یا آنها را به آخر هفته منتقل کرد.کارشناسان و فعالان کسب و کارهای مختلف معتقدند یک روز تعطیل رسمى در میان هفته آنقدر که راندمان کاری دستگاه‌های دولتی یا بنگاه‌های خصوصی را کاهش می‌دهد، برای شهروندان و اوقات فراغت آنها مفید نیست. پدرام سلطانی نیز یکی از این افراد است که به باور او برای حل این معضل می‌توان چند تعطیلی مهم ملی یا مذهبی کشور را پایه قرار داد و آنها را از یک روز به 2تا 3 روز افزایش داد و در عوض بقیه تعطیلات رسمى را به روزهاى غیرتعطیل تغییر داد. به نظر می‌رسد بحث ساماندهى تعطیلات بیش از آنکه از فقدان راه‌حل رنج ببرد، با نبود تصمیم‌گیری شجاعانه مواجه است؛ به این معنا که دولت و مجلس باید یک بار برای همیشه با بررسی کارشناسانه و تصمیمی جدی برای رفع معضل تعطیلات پراکنده و آخر هفته‌های بدون تعطیلات مفید، اقدام کنند.