13 دی ماه نخستین کنفرانس بین‌المللی برند گردشگری ایران در اصفهان برگزار می‌شود. ارائه شاخص‌ها و راهکارهای طراحی برند ملی گردشگری، تبیین مبانی و استانداردهای برند گردشگری و ارائه تجربیات موفق بین‌المللی در زمینه برندسازی در حوزه گردشگری برخی از اهداف اصلی این کنفرانس هستند. اما سال‌ها است بحث طراحی برند ملی گردشگری ایران مطرح شده است. با این وجود هنوز مبانی نظری برندسازی جزو اهداف اصلی این کنفرانس هستند؛ این در حالی است که پیشتر نیز سه دوره سمینار و جشنواره برند در گردشگری از سال 1389 تا 1391 با رویکرد طراحی برند گردشگری ایران در تهران برگزار شده بود.

در دنیای امروز هر کشوری برای به‌دست آوردن سهمش از بازار باید دست به رقابتی سخت و نزدیک با سایر کشورها بزند. تصویری که به‌واسطه انتخاب یک برند مناسب برای یک مقصد، در ذهن گردشگران جای می‌گیرد، یکی از موضوعات اساسی در بازار گردشگری دنیا است زیرا عده کمی از گردشگران زمان، حوصله و دانش کافی برای جست‌وجو و درک تفاوت‌های کیفی محصولات و خدمات عرضه شده در مقصدهای گوناگون را دارند. بنابراین برای آنکه راحت‌تر بتوانند تصمیم بگیرند به کلیشه‌ها و پیش‌فرض‌های قدیمی خود روی می‌آورند. در چنین شرایطی برند می‌تواند میان‌بری به سوی انتخابی آگاهانه باشد.

دست‌اندرکاران صنعت گردشگری باید «یک کشور» را به گردشگران بفروشند. به همین دلیل ذهنیت گردشگران و باور عمومی آنها درباره آن کشور بسیار اهمیت دارد. کشورهایی که تصویری ناامن، خطرناک و فقیر دارند، برای متقاعد کردن گردشگران برای سفر به کشورشان با مشکلات بسیاری دست به گریبانند. تورگردان‌های بین‌المللی زمانی دست روی یک مقصد می‌گذارند که نتایج تحلیل هزینه و فایده، حاکی از درآمد و سودی پایدار برای آنها باشد. بنابراین برای‌شان بسیار مهم است که بدانند با فرآیند فروشی پیچیده روبه‌رو هستند یا ساده و آیا با گذشت زمان و افزایش تبلیغات و بازاریابی این فرآیند ساده‌تر و اثربخش‌تر خواهد شد یا همیشه قرار است با کشمکش و دشواری همراه باشد؟! طراحی یک برند مناسب می‌تواند بر ذهنیت کلی از مقصدها تاثیر بسزایی داشته باشد. این تصویر ذهنی از هر داشته ملموس دیگری ارزشمندتر است، زیرا بدون وجود آن به‌دست آوردن، حفظ کردن و افزایش سهم بازار یک مقصد کار بسیار دشواری است. توجه به این نکته ضروری است که کشورهایی که می‌خواهند تصویر ذهنی مثبتی از خود ایجاد کنند و کلیشه‌های نادرست درباره خود را از میان بردارند، راه دراز و سختی پیش رو دارند و باید بیش از سایر کشورها برای برندسازی سرمایه‌گذاری داشته باشند. اهمیت برگزاری چنین کنفرانس‌ها و سمینارهایی در سطح ملی یا بین‌المللی در همین نکته است که ما به دانش و تجربه جهانی در زمینه برندسازی دست پیدا کنیم. اما باید در نظر داشته باشیم که صنعت گردشگری با شتاب بسیاری در حرکت است و هرگز هم منتظر ما نخواهد ماند. هر روز که در برداشتن گام‌های بعدی برای طراحی برند ملی گردشگری ایران تاخیر می‌کنیم، یک قدم از یک میلیارد فرصتی که به‌واسطه وجود بیش از یک میلیارد گردشگر بین‌المللی ایجاد شده است، فاصله می‌گیریم.

مهدیس مدنی / کارشناس ارشد برنامه‌ریزی توریسم