مکزیک، گردشگران را به نفت نمی‌فروشد!

مهدی نیکوئی

مکزیک به عنوان بزرگ‌ترین کشور اسپانیایی‌زبان جهان نقش عمده‌ای در اقتصاد آمریکای مرکزی ایفا می‌کند. این کشور سال‌ها است که از منابع نفتی و گازی قابل توجه بهره می‌برد، اما از نظر توسعه و اقتصاد نتوانسته بود اعتباری به دست آورد. از طرفی، هنوز هم می‌توان نشانی از اختلافات عمیق ایالات متحده و مکزیک را در فیلم‌ها و سریال‌های هالیوودی مشاهده کرد؛ اختلاف‌هایی که مهم‌ترین دلایل آن، قاچاق مواد مخدر و مهاجرت غیرقانونی بوده است. اما اوضاع تغییر کرده است و مکزیک مسیر دیگری را طی می‌کند.

طبق آخرین برآوردها، مکزیک تا سال ۲۰۵۰ به هشتمین اقتصاد قدرتمند جهان تبدیل خواهد شد و کشور هم‌زبان خود، یعنی اسپانیا را پشت سر خواهد گذاشت. از طرفی اختلاف‌های آن با آمریکا در حال کاهش است. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل این روندها را بتوان موفقیت گردشگری این کشور دانست.

درآمدها و جریان گردشگران ورودی مکزیک به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۰۸ تاکنون رسیده است؛ روندی که از سال ۲۰۰۰ شروع شده است و همچنان ادامه دارد. در حال حاضر، مکزیک تبدیل به توریستی‌ترین کشور آمریکای لاتین و مرکزی شده است. این موضوع را می‌توان نتیجه اقدام‌ها و سیاست‌های دولت این کشور برای تقویت گردشگری و احیای اقتصادی دانست؛ این کار از طریق ارائه محصولات جدیدی مانند غذا و هنر آشپزی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها برای گردشگری پزشکی، تلاش برای بهبود نام و آوازه این کشور از طریق بازاریابی و کمپین‌هایی در رسانه‌های اجتماعی و رویدادهای گردشگری و تغییر در اقدامات امنیتی و رویه‌های گمرکی انجام شده است. این اقدامات موفقیت‌آمیز بودند و باعث شد که اهمیت گردشگری برای مکزیک، روز به روز افزایش پیدا کند. در سال ۲۰۱۳ درآمدهای گردشگری مکزیک، ۹ درصد از تولید ناخالص این کشور را شامل می‌شدند.

در اوایل دسامبر ۲۰۱۳، وزارت گردشگری مکزیک، برنامه‌ای را تحت عنوان «پانتو مکزیکو» آغاز کرد. در این طرح، مراکز اطلاعاتی جدیدی در فرودگاه‌های این کشور دایر شدند. این مراکز تمام اطلاعات مورد نیاز گردشگران داخلی و خارجی را در مورد جاذبه‌های اصلی و مقاصد این کشور فراهم می‌کنند تا به این طریق بتوانند تعطیلات بهتری درکشور میزبان داشته باشند. این مراکز اطلاعاتی در هر دو فرودگاه مکزیکو سیتی، پایتخت مکزیک، ایجاد شده‌اند. مخاطبان اولیه این مراکز، گردشگران جوان هستند، اما بخش‌های ویژه‌ای هم برای کودکان و بزرگسالان در آنها در نظر گرفته شده است. این مراکز را می‌توان ابزارهایی بسیار مفید و دوستانه دانست. گردشگران در این مکان‌ها می‌توانند در تورهایی مجازی شرکت کنند و به این طریق شهرها و فعالیت‌های گردشگری مکزیک را به نحوی بشناسند که از راه‌های دیگر امکان آن وجود ندارد؛ یا دست کم بسیار دشوار است.

مقررات جدید گمرک و ویزا

روندهای جهانی به دنبال آن هستند که تجربیات گردشگران بین‌المللی را از سفر به کشورهایشان بهبود بخشند. در این مسیر، مکزیک هم دو روند را در پیش گرفته است که موجب افزایش تعداد گردشگران ورودی و نرخ رشد گردشگری شود. در نوامبر سال ۲۰۱۴، قوانین گمرکی و مهاجرتی جدید توسط اداره مالیات فدرال این کشور اعلام شد. با این اصلاح، گردشگران می‌توانند قبل از سفر، فرم‌های گمرکی خود را پر کنند و پرینت بگیرند. همچنین این امکان را دارند که هزینه‌های اضافه‌بار خود را از طریق کارت‌های اعتباری در ۲۴ مبدا این کشور بپردازند. اقدام دیگر، تسهیل مقررات ویزا بوده است. در همین زمان و با تصمیمات جدید، گردشگران برزیل، کلمبیا و پرو برای سفر به مکزیک نیاز به ویزا ندارند و این موضوع سبب شده است که جریان ورود گردشگران از این کشورها تقویت شود.

دولت همچنان در حال اجرای جداول زمان‌بندی شده برای ایجاد استراتژی‌های گردشگری است. به عنوان بخشی از سیاست ملی گردشگری، رئیس جمهور مکزیک، انریکه پنیا نیتو و وزارت گردشگری این کشور، یک کابینه گردشگری را شکل دادند. وظیفه این گروه تدوین استراتژی‌ها و مدیریت بودجه برای تقویت گردشگری در سال‌های پیش رو است. وزارت گردشگری این کشور با همکاری سایر نهادها و مراکز دولتی به دنبال آن است که استراتژی‌هایی را برای افزایش امنیت، ارتباطات، حمل‌ونقل، زیرساخت‌ها و سایر موارد گردشگران به‌کار گیرد. چنین رویکردی تاکنون در مکزیک سابقه نداشته و موفقیت در این زمینه می‌تواند منجر به ادامه پیدا کردن و توجه بیشتر به آن شود. مکزیک کشوری است که از سال ۲۰۰۰ به صورت جدی به فکر توسعه گردشگری افتاد؛ کشوری که از جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی مختلفی برخوردار است.

از طرفی جمعیت قابل توجه و جوان آن شرایط مورد نیاز را برای توسعه گردشگری فراهم کرده بود. از دیگر مزیت‌های مکزیک، نزدیکی آن به آمریکا (به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مبادی گردشگران جهان) است که با افزایش امنیت توانست به تدریج اعتماد گردشگران این کشور را جلب کند. گردشگری به‌رغم اصلاحات مالی جدید، رشدی مثبت را تجربه خواهد کرد. نتایج رشد قابل ملاحظه گردشگری مکزیک در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، سبب شد که دولت این کشور و فعالان صنعت گردشگری انتظار رشد بیشتری در آینده داشته باشند؛ حتی با وجود آنکه اصلاحات مالی جدیدی در دستور کار دولت این کشور قرار گرفته است. به موجب اصلاحات مالی جدید، مالیات بر ارزش افزوده در شهرهای مرزی این کشور از ۱۱ درصد به ۱۶ درصد خواهد رسید، هزینه سوخت هواپیما و مالیات بر حقوق نیز افزایش خواهد یافت. با این حال، سرمایه‌گذاری‌ها در هتل‌های جدید و تقویت خطوط هوایی ادامه پیدا می‌کنند تا مکزیک بتواند گردشگران داخلی و خارجی بیشتری جذب کند.