موانع داخلی؛ دست‌انداز سرمایه‌گذاری خارجی

گروه گردشگری، نرگس لطیف‌پور: در شرایطی که خیل سرمایه‌گذاران خارجی پس از توافق تاریخی هسته‌ای ایران و ۱+۵ وارد ایران می‌شوند یا مشتاق ورود به کشور ما هستند، صنعت گردشگری که بخش مهمی برای درآمدزایی است به گفته کارشناسان با موانع جدی داخلی و قانونی مواجه است که امکان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی داخلی را نیز با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌کند. این در حالی است که مرتفع شدن موانع داخلی، سرمایه‌گذاری خارجی‌ها را نیز راحت‌تر کرده و افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران داخلی را در پی خواهد داشت.

ایران با ظرفیت‌های فراوانی که دارد نه‌تنها برای سرمایه‌گذاران داخلی که برای خارجی‌ها نیز جذاب بوده، اما علت اینکه در این زمینه چندان که باید سرمایه‌گذاری نشده، تنها مربوط به تحریم‌های سال‌های گذشته نیست. در داخل ایران و برای سرمایه‌گذاران داخلی نیز موانعی وجود دارد که رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به این موانع اشاره می‌کند. مهندس محسن مهرعلیزاده می‌گوید: «در کشور ما و در حوزه گردشگری، ثبات در قوانین و تصمیم‌گیری وجود ندارد که این مساله در بسیاری موارد مانع رشد و پیشرفت برنامه‌ریزی‌های بلندمدت در زمینه سرمایه‌گذاری گردشگری می‌شود. این مشکل و عدم امنیت در سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز وجود دارد.»

نگاه امنیتی مانع توسعه توریسم

این فعال بخش خصوصی در حالی موانع موجود برای مذاکره با شرکت‌های گردشگری بین‌المللی را تبیین و بررسی می‌کند که معتقد است حوزه گردشگری زمانی می‌تواند توسعه یابد که از زیر نگاه امنیتی بیرون بیاید.

او در این باره می‌گوید: «مساله مهم در حوزه گردشگری این است که باید دیدگاه اقتصادی بر دیدگاه‌های دیگر از جمله دیدگاه امنیتی ارجحیت داشته باشد درحالی‌که در کشور ما این‌گونه نیست. بنابراین باید شرایطی فراهم آوریم که این دیدگاه از طرف دولت بر دیدگاه‌های دیگر رجحان داشته باشد تا توسعه در این حوزه آسان‌تر شود.»

به گفته مهرعلیزاده، تلاش اتاق بازرگانی این است که نگاه اقتصادی به گردشگری در تدوین برنامه ششم توسعه در اولویت قرار گیرد؛ چراکه نبودن دیدگاه اقتصادی در این زمینه بر عملکرد سرمایه‌گذاران و نگاه عمومی به این حوزه نیز تاثیر دارد. رئیس کمیسیون گردشگری اتاق تهران تاکید می‌کند: «نگاه امنیتی موجب سخت شدن همکاری با شرکت‌های خارجی و سخت شدن ورود و خروج گردشگر می‌شود که همین امر شکل گرفتن یک ارتباط تعریف شده مقبول و استاندارد تجاری را ناممکن یا سخت می‌کند.»

او بخش زیادی از مشکلات گردشگری و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این زمینه را مربوط به عدم تخصیص بودجه و تسهیلات بانکی می‌داند و می‌گوید: «بخش مشخصی به نسبت گستردگی و ظرفیت حوزه گردشگری در ایران پیش‌بینی نشده؛ درحالی‌که این بخش نیازمند توجه ویژه و وسیع است.»

مهرعلیزاده ادامه می‌دهد: «البته محدودیت‌های مختلف قانونی و گرایش‌ها و طرز تلقی‌های متفاوت افراد که درباره عملکرد گروه‌ها و تشکل‌ها وجود دارد موجب می‌شود که شرکت‌های سرمایه‌گذاری در مجموع نتوانند از این موانع عبور کنند.»

به گفته او، یکنواخت نبودن قوانین و مقررات در مسیر و ایستگاه‌های مختلف ارائه خدمات نیز یکی دیگراز مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم و سرمایه‌گذاری در این حوزه را با مشکلاتی مواجه می‌کند.

برنامه اتاق تهران برای برنامه ششم

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق تهران همچنین عدم آموزش کافی و نبودن استانداردها در گردشگری کشور ما را یکی از معضلاتی می‌داند که مرتفع شدن آن می‌تواند راه گردشگری را برای توسعه باز کند.

او همچنین به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «همزمان با ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران، اتاق بازرگانی تهران در این زمینه با بررسی مشکلات و موانعی که وجود دارد راهکارهایش را به دولت و مجلس ارائه می‌دهد تا در برنامه ششم توسعه اعمال شده و بخشی از مشکلات به صورت قانونی از میان بروند.»

مهرعیزاده با بیان این مطلب خاطرنشان می‌کند: «در خصوص مسائل فرهنگی مربوط به این حوزه، اتاق بازرگانی تهران با تشکیل سمینارها و ایجاد ارتباط با مدیریت‌های کلان، ایجاد سیستم مدیریت هتلدار و ادغام شرکت‌های کوچک خدمات گردشگری در قالب هتل‌ها و شرکت‌های بزرگ و زنجیره‌ای فعالیت می‌کند.» به گزارش «دنیای اقتصاد» طبق گفته کارشناسان حوزه گردشگری، درحالی‌که همچنان مشکلات فراوانی در داخل و بر سر راه توسعه گردشگری و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی وجود دارد، برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی و جذب آنها در این حوزه به سرعت عمل در کنار برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند نیاز داریم.

این در حالی است که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی اصلی این حوزه تاکنون برنامه مشخصی در این زمینه اعلام نکرده است و مسعود سلطانی‌فر، رئیس این سازمان در گفت و گوی اختصاصی با «دنیای اقتصاد» تنها به علاقه کشورهای مختلف برای سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری ایران اشاره کرد و گفت که جلساتی با گروه‌های هتل‌ساز و اداره‌کننده داخلی برگزار شده است.

کارشناسان حوزه گردشگری معتقدند در چنین برهه‌‌ حساسی، کشور ما می‌تواند با تسهیل سرمایه‌گذاری گردشگری موجب توسعه کشور شود و از قابلیت درآمدزایی و اشتغال‌زایی فراوانی که دارد نهایت استفاده را ببرد. حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران در این مقطع تاریخی یک فرصت طلایی است که اگر با رفع نکردن موانع، راه سرمایه‌گذاری را در آن هموار نکنیم، ظرفیت بزرگی را به هدر داده‌ایم.