گروه گردشگری، شیما رئیسی: طرح ساماندهی تعطیلات که با اهدافی همچون نظم بخشیدن به تعطیلات رسمی پراکنده و متغیر کشور، فراهم آمدن امکان برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از این ایام و همچنین توزیع زمانی سفر و به دنبال آن کاهش تبعات تمرکز سفر در زمان‌های خاصی از سال، در دولت یازدهم مورد توجه قرار گرفت، سرانجام به طرح تعطیلات زمستانی تقلیل یافت. گرچه ظاهرا پرونده این طرح به کلی بسته‌شده و محسن رنجبر، مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش دفتر گردشگری سازمان‌ میراث‌ فرهنگی ‌و‌ گردشگری، به عنوان واحد متولی پیگیری این طرح در سازمان گردشگری، ورود تعطیلات زمستانی به تقویم را مناسب‌ترین گزینه برای ساماندهی تعطیلات عنوان کرد، همچنان کارشناسان و فعالان اقتصادی به ویژه در حوزه گردشگری، تعطیلات دو روز در هفته را منطقی‌ترین راهکار برای حل این موضوع دانسته و با توجه به تاثیرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این طرح، بر عملی شدن آن تاکید دارند.

بارها بر لزوم تعطیلات آخرهفته تاکید کرده‌ایم

یک عضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تهران در این رابطه، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به الگوی کشورهای عربی در این خصوص اشاره کرد و گفت: این کشورها ضمن در نظر گرفتن مسائل فرهنگی و دینی، برای حفظ حداکثری ارتباط با دیگر کشورها که دو روز شنبه و یکشنبه تعطیلی آخر هفته آنها است، جمعه و شنبه را به عنوان تعطیلات آخر هفته خود برگزیده‌اند و به نظر می‌رسد این الگو به دلیل اشتراکات فرهنگی و دینی برای ایران نیز قابل اجرا است.

دکتر علیرضا خائف، با اشاره به رایزنی‌هایی در خصوص طرح بحث ساماندهی تعطیلات اضافه کرد: تاکنون نیز بارها و از طرق گوناگون بر لزوم تعطیلات دو روزه آخر هفته تاکید کرده‌ایم و به نمایندگی ازفعالان اقتصادی بخش خصوصی نامه‌های زیادی را برای جلب توجه مسوولان و تصمیم‌سازان این حوزه ارسال و منتشر کرده‌ایم؛ با این همه تاکنون پاسخی عملی مبنی بر تحقق این امر دریافت نشده است. اکنون نیز در تلاش هستیم طی جلسه‌ای با رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، با ایشان در این‌باره مذاکراتی انجام دهیم و طرح تعطیلات آخرهفته را از مسیر درست خود پیش ببریم.

وی در ادامه به وجهه اقتصادی تعطیلات پرداخت و اظهار کرد: در کشورهای توسعه‌یافته، بحث تعطیلات و اوقات فراغت بسیار جدی گرفته شده و به همه زوایای آن توجه شده است. در واقع در آن سیستم‌ها، تعطیلات به صورتی دوسویه بر اقتصاد اثرگذار است؛ ازیکسو با کاهش زمان‌های کار فرصتی برای تمدد روان کارکنان و شاغلان فراهم می‌آید و مصرف انرژی و استهلاک در محیط‌های کار کاهش و از این طریق بهره‌وری افزایش می‌‌یابد؛ از سوی دیگر بخش‌های دیگری از اقتصاد را که وابسته به فعالیت‌های مربوط به اوقات فراغت است فعال می‌کند و به نوعی دیگر باعث افزایش رشد اقتصادی خواهد شد.

این عضو اتاق بازرگانی تهران سپس در مقام مقایسه، نگاه، تفکر و فرهنگ جاری نسبت به تعطیلات در ایران را قابل انتقاد دانست و تصریح کرد: به عبارتی باید بگویم که فرهنگ تعطیلات در کشور وجود ندارد و از این‌رو است که در تعطیلات رسمی، تقریبا تمامی فعالیت‌های اقتصادی و خدماتی تعطیل می‌شوند یا به حالت نیمه تعطیل درمی‌آیند. خائف تاکید کرد: این نگاه باید تغییر کند و روزهای تعطیل، تبدیل به فرصتی بهینه برای کسب پول و درآمد شوند؛ نه آنکه فرآیند بهره‌وری نیز به نوعی تعطیل شود.

وی در ادامه افزود: ضروری است که تعطیلات را از نو معنا و فرهنگ‌سازی کنیم؛ به این معنا که تعطیلات فرصتی برای رفاه، تفریح و استراحت است؛ روزهایی که خانواده‌ها از کار فاصله می‌گیرند اما جریان درآمدزایی به هیچ عنوان متوقف نمی‌شود.

خائف فرهنگ سازی تعطیلات و بازنگری دولت نسبت به این مقوله را لازم و ملزوم هم دانست و با تاکید دوباره بر افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز(جمعه و شنبه) و توزیع تعطیلات متراکمی مانند نوروز، گفت: تنها در این حالت است که می‌توان مفهوم تعطیلات را به درستی در جامعه تعریف و تبیین کرد. البته در کنار همه اینها لازم است به این نکته نیز توجه کنیم که افزایش تعطیلات به خودی خود فرهنگ درست استفاده از روزهای تعطیل را در جامعه ترویج نخواهد کرد و این کار نیازمند استقرار سازوکارهای مدیریتی و آموزشی اصولی است.

این فعال بخش خصوصی در انتها اضافه کرد: با ترویج فرهنگ صحیح تفریح، سفر و استفاده از اوقات فراغت و فراهم آمدن زیرساخت‌های لازم برای پاسخگویی به این نیاز، جز تعطیلات آخر هفته می‌توان تعداد زیادی از تعطیلات رسمی کنونی را در تقویم حذف و به صورت جداگانه، تعطیلات فصلی را برای مدارس و نظام آموزشی تعریف کرد. در این صورت والدین برای استفاده هرچه بهتر از این فرصت‌ها و غنی‌سازی فضا و روابط میان اعضای خانواده‌، از مرخصی‌های خود استفاده خواهند کرد که این خود ازسویی دیگر برای دولت و صاحبان مشاغل ایجاد درآمد می‌کند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، اکنون ایران از معدود کشورهایی است که تنها یک روز در پایان هفته تعطیلی دارد. این در حالی است که تجارب جهانی و مطالعات و تحقیقات جامع در این زمینه، همگی بر لزوم کاهش ساعات کار و افزایش زمان فراغت تاکید می‌کنند.

هرچند به نظر می‌رسد طرح ارائه شده از سوی سازمان به دولت با موضوع ساماندهی تعطیلات نتیجه مورد نظر کارشناسان را به دنبال نداشته باشد، اما همچنان مجال برای طرح این بحث و اصرار بر فواید انکارناپذیر اجرای آن در قالب پیشنهادهایی که در این گفتار به آن پرداخته شد، فراهم است و هنوز این امید وجود دارد که تصمیم‌سازان نسبت به اتخاذ تصمیمات کاربردی در این زمینه همت گمارند.