گروه ترجمه - مهدی نیکوئی: کشورهای منطقه کارائیب را می‌توان از موفق‌ترین مقاصد گردشگری جهان دانست. این کشورها که اغلب کوچک هستند و جمعیت کمی هم دارند، به یمن ورود گردشگران توانسته‌اند از سطح اقتصادی قابل قبولی برخوردار شوند. دومینیکا هم از این قاعده مستثنی نیست.

این کشور کوچک که حدود ۵۲۰ سال پیش توسط کریستف کلمب کشف شد، تنها ۷۰ هزار نفر جمعیت دارد. جالب است که نام دومینیکا را هم کریستف کلمب بر این جزیره گذاشت که از روز کشف آن گرفته شده است (دومینیکا در لاتین به معنای یکشنبه است). این کشور در مقایسه با کشورهای همسایه خود دو ویژگی جمعیت‌شناختی متفاوت دارد: نزدیک به ۸۷ درصد از آنها سیاه‌پوست و از نسل برده‌هایی هستند که در قرن ۱۸ میلادی به آنجا برده شده‌اند. از طرفی این کشور تنها کشوری است که هنوز جمعیت بومیان پیش از کشفش را حفظ کرده است و هم‌اکنون حدود ۳۳۰۰ نفر از این سرخپوست‌ها همچنان در سواحل شرقی آن زندگی می‌کنند.

اقتصاد دومینیکا کاملا به گردشگری، کشاورزی و اخذ مالیات سنگین وابسته است. گردشگری باعث می‌شود که درآمدهای مختلفی به اقتصاد کشور وارد شود و شهروندان از آن نفع ببرند. در این میان دولت هم با گرفتن مالیات‌های سنگین، شرایط را برای توسعه هرچه بیشتر گردشگری فراهم می‌کند. از نظر سهم بخش گردشگری از بودجه دولت، دومینیکا دومین کشور جهان است.

از دیدگاه زمین‌شناسی، دومینیکا جوان‌ترین جزیره منطقه جنوب شرقی کارائیب (موسوم به آنتیل کوچک) است و این موضوع سبب شده است که فعالیت‌های آتشفشانی هنوز هم در آن دیده شود. یکی از موهبت‌های این موضوع برای دومینیکا آن بوده است که موجب شد دریاچه جوشان، دومین چشمه بزرگ آب‌گرم دنیا در آن قرار گیرد. اما جاذبه‌های طبیعی این کشور به‌دلیل وسعت کم، محدود هستند و استفاده از آنها نیاز به درایت دولت حاکم بر کشور دارد، هر چند در همین جزیره کوچک هم به‌عنوان مثال ۳۳۵ گونه جانوری مختلف شناسایی شده است. پارک‌های ملی یکی از نقاط قوت عملکردی دومینیکا محسوب می‌شود. حدود ۲۱ درصد از کل این سرزمین حفاظت شده است و تنها ۳۷ کشور جهان از این نظر وضعیت بهتری نسبت به دومینیکا دارند. این پایبندی به حفاظت و پایداری محیطی باعث شده است که به دومینیکا لقب «جزیره طبیعت کارائیب» بدهند. در هر صورت برنامه بازاریابی دولت این کشور که از سال ۲۰۱۲ شروع شده است و تا سال ۲۰۲۰ را در برمی‌گیرد، به دنبال آن است که گردشگران شهرهای مهم دومینیکا و پارک‌های ملی آن را افزایش دهد؛ هر چند در حال حاضر هم درآمدهای دومینیکا از پارک‌های ملی آن قابل توجه است. شهرسازی دومینیکا هم در خدمت جذب گردشگران است. این کشور هم به‌دلیل مساحت کم و هم به‌دلیل دور بودن از مراکز تمدن، آثار باستانی قابل توجهی ندارد و سهم آن از میراث جهانی یونسکو تنها یک مورد است. با این حال دولت این کشور استراتژی‌های خردمندانه‌ای برای جذب گردشگران فرهنگی در پیش گرفته است. یکی از این استراتژی‌ها تبدیل کردن میدان بازار قدیم پایتخت دومینیکا، روسو، به میدان اصلی شهر است. دولت در حال اضافه کردن کافه‌ها و صندلی‌های بیشتری به این میدان برای استراحت گردشگران و تبدیل کردن آن به یک تفرجگاه عمومی است. به‌زودی این میدان تبدیل به یک محیط آرام و صمیمی خواهد شد که گردشگران می‌توانند بعدازظهرهای خود را با نوشیدن قهوه و استراحت در آنجا سپری کنند. پورتموث هم در حال تبدیل شدن به یک شهر توریستی است و دلیل آن هم ساخت هتل‌های جدید و زمین‌های گلف در آن است. از طرفی دولت برای جبران کمبود آثار باستانی اجازه تخریب بناها و ساختمان‌های قدیمی را در این دو شهر نمی‌دهد و همزمان با بازسازی و مستحکم‌سازی آنها، باعث می‌شود که بافت سنتی این دو شهر حفظ شود. با انجام این کار، گردشگران می‌توانند به این کشور سفر کنند و از مشاهده معماری سنتی لذت ببرند.

استراتژی بازاریابی

دومینیکا ظرفیت‌های طبیعی کمی برای جذب گردشگران دارد. کمبود منابع طبیعی، زمین، نیروی انسانی و سرمایه تنها بخشی از این محدودیت‌ها است. به همین دلیل این کشور به دنبال آن است که گردشگران بیشتری را از کشورهای ثروتمندی مانند آمریکا، کانادا، بریتانیا، فرانسه و آلمان جذب کند و همزمان ورود سایر گردشگران را محدود کند. استراتژی‌های بازاریابی وزارت گردشگری این کشور شامل تبلیغات چاپی، همکاری با شرکت‌های مسافرتی و نمایشگاه‌های تجاری است. یکی دیگر از مشکلات این کشور کوچک، ساخت یک فرودگاه بین‌المللی بزرگ است. هرچند مهندسان به دنبال تعیین بهترین مکان برای ساخت چنین بنایی هستند، کمبود مکان و زمین مناسب برای ساخت آن از مشکلاتی است که دست دولت دومینیکا را بسته است. با این حال به‌دلیل تمرکز بر مسیرهای مسافرتی مهم، وضعیت زیرساخت‌های حمل‌ونقل این کشور مساعد است. دو خط هوایی جدید در حال پرواز به این کشور هستند. این استراتژی با توجه به آنکه آمریکا مهم‌ترین مبدا گردشگران در منطقه آمریکا و حوزه کارائیب محسوب می‌شود، بسیار هوشیارانه به نظر می‌رسد.