چرا نباید سمندر را در سفره هفت‌سین گذاشت؟

سمندر، به جای ماهی قرمز در تنگ بلور، میهمان جدید سفره‌های هفت‌سین ایرانیان شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، چند سالی است که سمندر در کنار ماهی قرمز و به بهانه اینکه نام آن با «سین» شروع می‌شود، برای قرار گرفتن در کنار دیگر سین‌های سفره هفت‌سین خرید و فروش می‌شود. مهندس هادی فهیمی، عضو موسسه خزنده‌شناسان پارس، با اعلام این خبر گفت: سمندر امپراتور، یا سمندر کوهستانی لرستان، یک گونه کمیاب از دوزیستان بومی ایران است که در بخش‌های کوچکی از استان خوزستان و لرستان زیست می‌کند؛ جانوری که در کنار دیگر موجودات افسانه‌ای همچون ققنوس، سیمرغ و هما در ادبیات ایران آمده و از آن به عنوان فرشته موکل آتش نام برده شده است.

وی با اشاره به اینکه این گونه جانوری بومی ایران و یکی از نمادهای تنوع زیستی استان لرستان است، افزود: تعداد سمندرهای کوهستانی محدود است و کنوانسیون منع تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری در سال ۲۰۱۰خرید و فروش این گونه را ممنوع اعلام کرده است؛ چرا که اگر رویه زنده‌گیری، صید و فروش سمندر ادامه یابد، انقراض آنها جدی خواهد بود. از این‌رو بر اساس مصوبه هیات دولت و اعلام سازمان حفاظت محیط‌زیست، هرگونه زنده‌گیری، صید و فروش سمندر پیگرد قانونی داشته و برای صیادان و فروشندگان جریمه ۲۰۰ هزار تومانی به ازای هر سمندر در نظر

گرفته شده است.

چگونه پای سمندر به هفت‌سین باز شد؟

اما اینکه چگونه و با چه توضیحی پای سمندر به سفره‌های هفت‌سین باز شده و به این ترتیب اکنون حیات و بقای آن با تهدید مواجه شده است، پرسشی است که فهیمی در پاسخ به آن به «دنیای اقتصاد» گفت: حدس می‌زنیم گردشگرانی که به آن مناطق سفر کرده‌اند، با دیدن ظاهر زیبای این موجود، آن را از زیستگاهش جدا کرده و به عنوان تحفه‌ای از آن دیار به شهرهای خود برده‌اند؛ همین اتفاق سبب شده تا توجه گردشگران بعدی نیز به سمندرها جلب شده و از آن پس مردم محلی و به‌خصوص عشایر با دیدن علاقه گردشگران به این جانور به فکر صید آن افتاده و در این میان هم کسانی با اندیشه تجاری، رسم قرار دادن سمندر بر سر سفره هفت‌سین را برای ایجاد بازار برای این گونه جانوری باب کرده‌اند.

این فعال محیط‌زیستی با تاکید بر لزوم حفاظت از این‌گونه در حال انقراض با آگاهی بخشی به جوامع محلی تصریح کرد: NGOهای محلی می‌توانند نقش مهمی در حراست از زیستگاه سمندرها داشته باشند؛ به این صورت که با برگزاری برنامه‌های آموزشی متنوع و جذاب برای مردم محلی آنها را با ضرورت حفظ سمندرها به عنوان سرمایه‌ای طبیعی برای اهالی آن سرزمین‌ها آشنا کرده و این نکته را تذکر دهند که انقراض هرگونه طبیعی با بر هم زدن اکوسیستم، محیط زیست آنها را با چالش‌های بزرگ و گاهی صدمات جبران‌ناپذیری

مواجه می‌کند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، نوروزی که همگان آن را با سفره هفت‌سین و دیگر رسومی که بیانگر پیوند ناگسستنی انسان و طبیعت و قدر و احترامی که مردم باستان برای طبیعت قائل بودند، می‌شناسند، سال به سال از ماهیت و معنای حقیقی خود دورتر شده و با باب شدن رسوم ساختگی در حال تبدیل شدن به ضد خود است؛ فاصله گرفتن انسان‌ها از طبیعت و گسترش هر چه بیشتر زندگی شهرنشینی در کنار مشکلات معیشتی مردم در روستاها و مناطق طبیعی دور از شهر، از جمله عواملی است که به نامهربانی نسبت به طبیعت و نگاه سودجویانه صرف به آن انجامیده است؛ رفتاری که با افزایش آگاهی عمومی و همچنین توانمندسازی مردم در جوامع محلی با تکیه بر توان بومی، هنرها و صنایع محلی قابل

اصلاح است.