فواد شمس کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری انتخابات یونان با پیروزی حزب چپگرای سیریزا به پایان رسید. این رای به نوعی نشان از انتخاب تازه مردم یونان برای عبوراز بحران اقتصادی دارد که در سال‌های اخیر با آن دست به گریبانند. بعد از نزدیک به یک دهه اجرای سیاست‌های ریاضتی، بحران اقتصادی واجتماعی در یونان نه تنها پایان نیافت که تشدید هم شد. به همین دلیل حزب سیریزا که در انتخابات سال ۲۰۰۴ تنها ۵ درصد آرا را کسب کرده بود در انتخابات ۲۰۱۵ توانست اکثریت بزرگی از مردم یونان را با خود همراه کند و دولت خود را تشکیل دهد؛ دولتی که با برنامه پایان دادن به ریاضت اقتصادی و شکوفایی اقتصادی با نگاهی توسعه محور و شعار عدالت بر سر کار آمده است. با توجه به اینکه صنعت گردشگری یونان یکی از منابع مهم درآمد ملی این کشور را تشکیل می‌دهد، برای رشد و توسعه اقتصادی این کشور دارای اهمیت بسزایی است. دولت سیریزا نیز برای این صنعت مهم برنامه‌های خاص خودش را دارد. به همین دلیل یکی از کارکشته‌ترین اعضای خود را که استاد اقتصاد است، به عنوان وزیر گردشگری انتخاب کرده است. گریگوس استاداکیس، وزیر گردشگری و کشتیرانی یونان، نظرات جالبی در مورد توسعه پایدار در صنعت گردشگری این کشور دارد. او می‌خواهد به صنایع کوچک و محلی که بیشتر اشتغال‌زا است بها دهد.

در برنامه‌هایی که دولت تازه یونان اعلام کرده است تلاش بر آن است که شکاف‌های طبقاتی کاهش پیدا کند و از طرف دیگر به سمت اشتغال‌زایی برای جمعیت فراوان بیکار این کشور بروند. در این میان گردشگری فرصت مناسبی برای این برنامه است. در واقع گردشگری پایدار می‌تواند علاوه‌بر درآمدزایی، مشکل اشتغال این کشور را هم حل کند. از طرف دیگر وقتی این گردشگری متکی بر جوامع محلی باشد، شکاف‌های موجود در هر اجتماعی را تعدیل می‌کند. در واقع می‌توان گفت که صنعت گردشگری همچنان موتور اقتصاد یونان است.

براساس آمارهای منتشر شده سازمان جهانی گردشگری صنعت پررونق گردشگری در سال ۲۰۱۴ میلادی مازاد توازن تجاری و توازن سرمایه‌گذاری در کشور یونان را در پی داشته که از سال ۱۹۴۸ بی‌سابقه اعلام شده است. این مازاد درآمد در مجموع ۱۲۴۴ میلیارد یورو برآورد شده است.

لطمه یا پیشرفت؟

برخلاف تصورات موجود مبنی بر اینکه عدم همراهی یونان با اتحادیه اروپا شاید به صنعت گردشگری این کشور لطمه بزند، دو دلیل عمده وجود دارد که اتفاقا سیاست‌های سیریزای چپگرا به نفع صنعت گردشگری یونان است؛ یکی اینکه وقتی یورو ارزان شود گردشگران حوزه یورو بیشتر می‌توانند در یونان در زمان سفرشان پول خرج کنند. دیگر آنکه حتی اگر اتحادیه اروپا و یونان تنش جدی‌تری پیدا کنند باز هم بالای ۵۰ درصد مسافران از کشورهای خارج از منطقه یورو هستند، زیرا گردشگری یونان عمدتا درمیان کشورهایی چون بریتانیا، چین، روسیه و آمریکا محبوبیت دارد.

از سوی دیگر با توجه به وضعیت ناامنی که در کشورهای رقیب یونان در حوزه مدیترانه ازجمله ترکیه، سوریه، لبنان، مصر و... وجود دارد، اکثر گردشگران می‌خواهند به کشور با ثبات یونان سفر کنند. باتوجه به اینکه اکنون هم حزب سیریزا با رای اکثریت مردم سرکار آمده است احتمالا دیگر شاهد تظاهرات اعتراض‌آمیز مردم هم نخواهیم بود و خیابان‌های شهرهای یونان آرامش به خود می‌بیند و همین امر موجب جذب بیشتر گردشگر خواهد شد.

سیاست‌های جدید در حوزه گردشگری

براساس گزارش‌ها و پیش‌بینی‌های کارشناسان گردشگری‌، عملکرد صنعت گردشگری در یونان اکنون نسبتا خوب ارزیابی شده است و مسوولان یونانی برای جلب هرچه بیشتر گردشگران خارجی برنامه‌های جدیدی دارند. به‌طور مثال دولت چپگرای سیریزا به مسائل محیط‌زیستی توجه خاصی دارد. در واقع ائتلاف سیریزا متشکل از احزاب چپ و سبز است که معمولا طرفدار محیط‌زیست هستند. به همین دلیل تصمیم بر این است که در کنار گردشگری آفتاب و دریا که نوعی گردشگری توده‌وار است و معمولا به محیط‌زیست ضربات جبران‌ناپذیر می‌زند، به یک نوع گردشگری پایدار مبتنی بر محیط‌زیست توجه کند.

بنابراین دولت جدید سیریزا و وزیر گردشگری آنها در نظر دارد که روی گردشگری پایدار متکی بر جوامع محلی و اکوتوریسم و همچنین گردشگری فرهنگی که هم سودآورتر است و هم آسیب کمتری برای محیط‌زیست دارد، تمرکز کند. به همین دلیل دولت جدید می‌خواهد برای جلب گردشگران خارجی به برگزاری همایش‌های علمی، نمایشگاه‌های بین‌المللی هنری، صنعتی تحت عنوان گردشگری علمی و فرهنگی به‌ویژه در فصل زمستان، بپردازد، همچنین دولت یونان تصمیم گرفته است ساعت بازدید از موزه‌ها و اماکن گردشگری را افزایش دهد تا گردشگران خارجی بیشتری بتوانند از این اماکن بازدید کنند. دمیتریوس پاندرمالیس، رئیس موزه آکروپل یونان در این باره می‌گوید: چون بیشتر گردشگران خارجی که به یونان می‌آیند، درخواست بازدید از موزه‌ها را دارند ما نیز تصمیم گرفته‌ایم که ساعات کار موزه‌های کشور را افزایش دهیم. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که اجرای این تدابیر در یونان باعث می‌شود بازدید از موزه‌های این کشور تا ۳۵ درصد افزایش یابد.

به هر رو به نظر می‌رسد باید به دولت جدید یونان فرصت داد تا دید آیا آنان می‌توانند رونق تازه‌ای به این صنعت بدهند؟