چرا جذب توریست‌های چینی مهم است؟

مهدی نیکویی: طی توافقی که اخیرا بین چین و ایالات متحده صورت گرفته است، آمریکا در مورد شهروندان چینی سیاست‌های جدیدی در صدور ویزا در پیش می‌گیرد. اعتبار ویزای گردشگری و بازرگانی چینی‌ها از یک سال به ۱۰ سال و ویزای دانشجویان نیز از یک سال به ۵ سال افزایش می‌یابد. دولت آمریکا امیدوار است به موجب این توافق، تعداد گردشگران چینی این کشور با افزایش روبه‌رو شود. طی سال‌های اخیر کشورهای مختلفی اقدام به تغییر سیاست‌های صدور ویزا و سایر شرایط برای تسهیل ورود گردشگران چینی کرده‌اند. در این زمینه می‌توان کشورهای اروپایی ازجمله انگلستان را نام برد. سیاست برخی از کشورها به چینی‌ها اجازه می‌دهد که بدون ویزا هم اقدام به سفر کنند؛ جزیره موری‌تیوس در ماداگاسکار، مجمع‌الجزایر سیشل، مالدیو و جامائیکا از این دسته هستند. گزارش رسمی دولت چین ادعا می‌کند که ۱۱۰ کشور و ناحیه به‌طور رسمی از سال ۲۰۱۳ تاکنون سیاست‌های مرتبط با ویزای خود را برای جذب گردشگران چینی تغییر داده‌اند. اخیرا شهردار آگریگنتوی ایتالیا طی یک پیام ویدئویی خطاب به گردشگران چینی گفت: «لطفا ما را مورد هجوم خود قرار دهید!» پرتغال نیز مثال دیگری از کشورهای اروپایی است که چشم امید به سفر گردشگران چینی بسته است. این کشور به‌رغم آنکه حتی امکان برقراری پرواز مستقیم به مقصد چین و برعکس ندارد، تلاش دارد که گردشگران چینی بیشتری جذب کند و خدمات خود را با نیازهای آنها انطباق دهد. تایلند نیز مژده داده است که برای جذب بیشتر گردشگران چینی، جاذبه‌های جدیدی ایجاد و امنیت و ایمنی بیشتری را نیز برقرار خواهد کرد. چه عاملی سبب شده است که چشم تمامی کشورهای جهان به چین دوخته شود؟ دلیل اهمیت گردشگران چینی چیست که کشورها حاضر هستند مهم‌ترین و حساس‌ترین سیاست‌های خود را برای جذب آنها تغییر دهند؟

برای پاسخ به این سوالات، کارشناسان مختلفی به بررسی بازار گردشگری چین پرداخته‌اند. طی این مطالعات، مهم‌ترین دلایل اهمیت بازار چین سه عامل جمعیت، رشد اقتصادی و مخارج گردشگران شناسایی شده است.

جمعیت

چین پرجمعیت‌ترین کشور جهان است. جمعیت بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیونی آن باعث شده که این کشور به تنهایی محل سکونت ۱۹ درصد از مردم کره زمین باشد. این جمعیت توانسته است بازار گردشگری بسیاری از کشورهای جهان را تامین کند. ضمن اینکه هنوز هم پتانسیل بسیاری برای رشد صعودی این گردشگران وجود دارد.

رشد اقتصادی

از طرفی رشد اقتصادی چین طی سالیان اخیر باعث شده است که تعداد افراد طبقه متوسط این کشور به شدت افزایش یابد؛ افرادی که تمایل دارند به کشورهای خارجی سفر کرده و با فرهنگ و جاذبه‌های آنها آشنا شوند. این موضوع باعث شده همان‌طور که در نمودار مشاهده می‌شود، تعداد گردشگران خروجی چین روزبه‌روز بیشتر شود. تعداد گردشگران چینی که از کشورهای مختلف دیدن کرده‌اند، طی ۲۰ سال گذشته همواره صعودی بوده است اما روند صعود آن از سال ۲۰۰۴ و به‌خصوص پس از ۲۰۱۰ باورنکردنی است. تعداد گردشگران خروجی چین در سال ۲۰۱۳، به ۱۸/۹۸ میلیون نفر رسید که ۱۸ درصد رشد را در مقایسه با ۲۰۱۲ نشان می‌دهد. این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت و هرچه چین ثروتمندتر شود، گردشگران بیشتری از مرزهای آن خارج خواهند شد. از این رو دستیابی به یک درصد از این جمعیت گردشگر نیز می‌تواند عواید اقتصادی قابل توجهی به دنبال داشته باشد.

مخارج گردشگران چینی

مساله مهم دیگر مخارج گردشگران چینی است که باید به‌طور مجزا به آن پرداخته شود. احتمالا چینی‌ها بیش از سایر گردشگران جهان خرید می‌کنند. گردشگران چینی عادت دارند که علاوه‌بر خریدها و مخارج مرسوم، برای اطرافیان خود نیز سوغاتی ببرند. در فرهنگ چین ارزش مادی سوغاتی نشان‌دهنده صمیمیت و اهمیت رابطه بین طرفین است. از این رو برای نشان دادن ارزش رابطه و اهمیت آن گردشگران چینی در خرید سوغاتی برای اقوام و شرکای تجاری خود، سخاوتمندانه خرج می‌کنند.

تمایل آنها به خرید محصولات گران‌قیمت و اصیل قابل توجه است. از طرفی خرید کالاهای وارداتی لوکس در چین متضمن پرداخت درصد بالایی از مالیات است. بنابراین گردشگران ترجیح می‌دهند بسیاری از خریدهای خود را در کشورهای خارجی انجام دهند. طبق گزارش رسمی دولت چین، ۷۶/۵۷ درصد از هزینه‌های گردشگران خرج خرید می‌شود. لباس، محصولات چرمی، عطر، جواهر و لوازم آرایشی، جعبه‌های چای، قطعه‌های هنری و لوازم آشپزخانه بیشترین مواردی هستند که چینی‌ها اقدام به خریدشان می‌کنند.

رشد مخارج چینی‌ها در سفرهای خارج از کشور در حال افزایش است. در سال ۲۰۱۳، مخارج گردشگران خروجی چین ۷/۱۲۸میلیارد دلار بوده است که در مقایسه با ۲۰۱۲ رشد ۸/۲۶ درصدی را نشان می‌دهد. اگر به این رقم، مصرف هنگ‌کنگ و ماکائو (با ۲۶ درصد رشد) را هم اضافه کنیم، گردشگران چینی به ترتیب ۲۳ و ۱۰ درصد از محصولات لوکس اروپایی و آمریکایی را خریداری کرده‌اند. همان‌گونه که پیش از این ذکر شد، تمایل مردم چین به خرید کالاهای مورد نیازشان در خارج از مرزها به‌دلیل تفاوت قیمت در بازارهای داخلی و خارجی است. چین در این زمینه از سال ۲۰۱۲ با پشت سر گذاشتن آلمان، پیشتاز است. در آن سال مصرف چین و آلمان به ترتیب ۱۰۲ و ۸۰ میلیارد دلار بود. این تفاوت ۲۰ درصدی روز به روز در حال افزایش است. به نظر می‌رسد، بازار چین در گردشگری امروزه به یکی از رقابتی‌ترین بازارها بدل شده است؛ به گونه‌ای که کشورهایی که به توسعه توریسم اهمیت می‌دهند حاضر نیستند به هیچ قیمتی از خیر آن بگذرند.

چرا جذب توریست‌های چینی مهم است؟