امنیت توریستی ایران را خدشه‌دار نکنیم

دکتر محمود امامی نائینی کارشناس پیشین سازمان ملل متحد در جهانگردی چند نفر از دوستان سوئیسی من که برای بازدید از اصفهان عازم آن شهر بودند و به سختی توانسته بودند اتاقی در هتل عباسی رزرو کنند، به من اطلاع دادند که سفر خود را لغو کرده‌اند؛ هنگامی که علت را پرسیدم مساله اسیدپاشی در آن شهر را عنوان کردند. کوشش‌های من برای ایجاد اطمینان خاطر در آنها بی‌تاثیر بود و ترس از عدم امنیت آنها را از یک سفر خاطره‌انگیز منصرف کرد. لغو سفر به شهر تاریخی و زیبای اصفهان که شکوفایی آن مدیون جهانگردی است منحصر به این چند نفر سوئیسی نبود. شنیده شد که گروه‌های دیگری هم از شنیدن وقایع اخیر مسافرت خود را به این مرکز مهم جهانگردی ایران لغو کرده‌اند.

توریسم یکی از حساس‌ترین فعالیت‌های اقتصادی است که با امنیت ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد. کافی است یک عمل کوچک تروریستی در نقطه‌ای از جهان صورت گیرد تا آن محل را برای سال‌ها از برنامه جهانی جهانگردی حذف کند. تنها شلیک یک گلوله حتی بی‌هدف می‌تواند بازار جهانگردی را آشفته سازد چه برسد به اقداماتی بزرگ‌تر و پرخطرتر.

از ۱۹۵۰ میلادی (۱۳۷۱ خورشیدی) به لحاظ تحولات اقتصادی و بازرگانی جهانی، توسعه حمل‌ونقل هوایی و بالا رفتن درآمدهای عمومی و توجه به گردشگری، جهانگردی پا به دوران پررونق خود گذاشته است، به‌طوری که در سال گذشته بیش از یک میلیارد جهانگرد در سراسر دنیا به مسافرت پرداختند. تنها کشور فرانسه بیش از ۸۴ میلیون توریست را به خود جلب کرد که چیزی بیش از جمعیت آن کشور است.

بنابراین جهانگردی یکی از بخش‌های مهم و پرتحرک اقتصادی برای کشورها محسوب می‌شود. قبل از وقایع ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و حمله به برج‌های دوقلوی نیویورک، جهانگردی می‌رفت تا تبدیل به نخستین فعالیت اقتصادی و صنعتی جهان شود و به‌تنهایی بیش از ۷/۱۰ درصد تولید ثروت جهانی را برمی‌گرفت.

سهم اشتغال جهانی در آن تاریخ بیش از ۲/۸ درصد کل شاغلان جهان بود، یعنی بیش از ۲۰۷ میلیون نفر در این بخش به کار اشتغال داشته‌اند و تا آن زمان در جهان تعطیلات و گردشگری کاملا با امنیت مرتبط بود. اما متاسفانه پس از این تاریخ سفرهای گردشی یا حتی کاری به هر کجا بی‌مخاطره نیست.

تروریسم در این مدت به نحو محسوسی توسعه یافته و مسافرت را با خطرات بسیار مواجه ساخته است، به طوری که هیچ کشوری از آن در امان نیست.

اینک با توجه به وقایعی که در نقاط مختلف جهان به وقوع می‌پیوندد نیاز به امنیت بیش از همیشه احساس می‌شود. این مساله اشتغال فکری دائمی تمام دست‌اندرکاران جهانگردی شده است؛ کسانی که نگران امنیت جانی مشتریان خود و به دنبال راه‌حل‌های تازه‌ای برای مقابله با این خطر روزافزون

باشند.

در حالی که توریسم کشور از زمان روی کار آمدن دولت جدید به سوی رونق پیش می‌رفت، به نظر می‌آید با حوادث اخیر متوقف شده است. وجود مخاطره در یک نقطه متاسفانه به تمام کشور سرایت می‌کند و تمام نقاط دیدنی را در پشت آن حادثه و تحت تاثیر آن قرار می‌دهد. لطمه‌هایی که حادثه اخیر در اصفهان به اقتصاد جهانگردی کشور وارد ساخت جبران‌ناپذیر است. هتل‌هایی که منبع اشتغال جوانان هستند با اعمال خشونت‌آمیز از مسافر و جهانگرد خالی می‌شوند و بسیاری از کارکنان کار خود را از دست می‌دهند. بسیاری از بنگاه‌های بازرگانی، تولیدکنندگان و فروشندگان صنایع‌دستی بیکار می‌شوند، سرویس حمل‌ونقل تنزل می‌یابد و اقتصاد کشور نه‌تنها در شهر مصیبت‌دیده که در تمام شهرها لطمه می‌بیند. پاسخگوی این همه زیان چه کسی یا کسانی باید باشند؟

کشور ما در مقایسه با کشورهای همجوار و پاره‌ای نقاط توریستی جهان به امنیت برای خارجی‌ها شهرت دارد و حیف است که با برخی اعمال نابخردانه چهره زیبای این شهر دیرینه مخدوش شود. در سال‌جاری بنا به گفته رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تعداد جهانگردان و گردشگران نسبت به سال پیش، بیش از ۳۵ درصد افزایش داشته است که به نظر نگارنده افزایش مسافرت گردشگران خارجی بیش از اینها بوده است.

بازارهای شهرهای توریستی که در چند سال گذشته رنگ باخته بودند، احیا شدند و رنگ زندگی به آنها بازگشت. اینک وظیفه دولت این است که اطمینان خاطر را به جهانگردان بازگرداند و امنیت شهروندان و گردشگران را به‌رغم تمام مشکلات فراهم آورد.

اگر چه این کار هم به سادگی ممکن نیست و نیاز به تفکر جمعی دارد. نگارنده پیشنهاد می‌کند که دولت ایران ابتکار تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی با موضوع محوری «تروریسم و جهانگردی» را با همکاری سازمان جهانی جهانگردی به دست گیرد تا یک سند معتبر جهانی برای مبارزه با این امر تدوین شود. شاید این موضوع افکار جهانگردی را متوجه این مساله مهم کند که در کشور ما اراده راستینی برای مبارزه با تروریسم و خشونت وجود دارد.