مترجم: مهدی نیکوئی nikoueimahdi@gmail.com هنگ‌کنگ یکی از کشور- شهرهای کوچک جهان است که به‌رغم محدودیت زمین و منابع توانسته خود را طبق آمار سازمان جهانی گردشگری در زمره ۱۰ مقصد برتر جهان ببیند. در سال ۲۰۱۳ طبق گزارش مستر کارت، شهر هنگ‌کنگ به تنهایی توانست با جذب ۷۲/۸ میلیون گردشگر درآمدی برابر با ۳/۶ میلیارد دلار از این بخش به دست آورد، اما هنگ‌کنگ چگونه توانست موفقیت خود را در صنعت گردشگری به دست آورد؟ ‌برای بیش از یک دهه گردشگران چینی میلیاردها دلار در سال صرف کیف‌دستی‌های لوکس، ساعت‌ و لوازم الکترونیک در هنگ‌کنگ کرده‌اند که بدون شک موجب رونق اقتصاد این کشور شده، اما این موضوع بیش از پیش موجب ازدحام و گرانی در این شهر شده است. بسیاری از اهالی هنگ‌کنگ خواهان این هستند که شهری خلوت‌تر داشته باشند.

این کشور ۷ میلیون نفری در سال۲۰۱۱ میزبان ۴۲ میلیون گردشگر بود که تقریبا دو برابر جمعیت استرالیا است. نیمی از آنها طبق اعلام سازمان جهانی گردشگری اقامت شبانه داشتند. این رشد به هیچ وجه نشانه‌ای از کاهش از خود نشان نمی‌دهد و همچنان ادامه دارد.

تا سال ۲۰۰۳ وضعیت گردشگری هنگ‌کنگ مساعد نبود. در آن زمان تنها کسانی می‌توانستند از این شهر بازدید کنند که یا ویزای تجاری داشته یا می‌توانستند در تورهای گروهی به این شهر سفر کنند، اما از آن سال دولت هنگ‌کنگ برای توسعه و رشد گردشگری تصمیم گرفت در اعطای ویزای سفر به گردشگران عادی انعطاف از خود نشان داده و طرحی را به این منظور به مرحله اجرا بگذارد. امروزه، دو سوم از مسافران تحت آن طرح به هنگ‌کنگ سفر می‌کنند. تعداد کل گردشگرانی که از این کشور بازدید کرده‌اند در این مدت چهار برابر شده و مخارج آنها از ۶/۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۱۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ رسیده است.

صرف‌نظر از این اختلاف دیدگاه‌ها در مورد رشد بیش از اندازه گردشگری هنگ کنگ باید به دلایل موفقیت آن نیز پرداخت. براساس تحقیقات انجام شده، گردشگری و بازاریابی گردشگری در هنگ‌کنگ نقاط قوت مختلفی داشته‌اند که به شرح زیر هستند:

• سازمان‌های موفق گردشگری: سازمان‌های دولتی هنگ‌کنگ در موفقیت گردشگری این کشور نقش بسیار داشته‌اند و به‌عنوان نمونه باید به کمیسیون گردشگری و هیات گردشگری هنگ‌کنگ اشاره کرد.

• ادامه دادن توسعه محصول گردشگری: به‌رغم محدودیت شدید سرزمین هنگ‌کنگ به صورت بی‌وقفه توسعه جاذبه‌های گردشگری درجه یک را پیگیری کرده است. برخی از جاذبه‌هایی که در این مدت ساخته شده‌اند عبارت است از؛ سمفونی چراغ‌ها، خیابان ستارگان، دیزنی‌لند، اوشن پارک، تندیس بودا و تندیس بروس‌لی است.

در این بین موفقیت اوشن پارک نیز قابل توجه است. این پارک که امکان بازدید گردشگران از جاذبه‌های طبیعی مختلف نظیر مشاهده پستانداران مختلف دریایی و محیط زیر دریا و فعالیت‌هایی نظیر جشن‌های مختلف، تورها، غواصی، ورزش‌های دریایی و شهربازی را فراهم کرده است، امروزه به‌طور متوسط در هر سال بیش از ۵ میلیون بازدید کننده دارد.

• تنوع فستیوال‌ها و رویدادهای فرهنگی سالانه: ساکنان هنگ‌کنگ به تاریخ رنگارنگ و فرهنگ منحصربه‌فرد شرقی خود مفتخر هستند. به‌خصوص آن دسته از فرهنگ خود که مرتبط با آداب و رسوم سنتی چین است. برخی از فستیوال‌های سالانه و مشهور هنگ‌کنگ ریشه در فرهنگ چینی دارند. برخی از مهم‌ترین این فستیوال‌ها و رویدادها شامل جشن‌های سال جدید چینی، فستیوال زمستانی هنگ‌کنگ، نمایشگاه گل، فستیوال هنری، فستیوال خرید، شهر فرنگ فرهنگی و مسابقات و جوایز آشپزی اشاره کرد.

• کمپین‌های تبلیغاتی و ترویجی گردشگری: از سال ۲۰۰۰ تاکنون هنگ‌کنگ تعداد زیادی کمپین و فعالیت‌های ترویجی مختلف و تاثیرگذار برگزار کرده است. این فعالیت‌های مداوم باعث شده است تا هنگ‌کنگ بتواند خود را به عنوان یکی از بهترین و محبوب‌ترین مقاصد گردشگری جهان مطرح کند. برخی از مهم‌ترین این کمپین‌ها عبارت است از: «شهر زندگی، چین بین‌المللی و اقیانوس آرام، عید مذهبی و رژه سال نو، فروش فوق‌العاده هنگ‌کنگ و فستیوال زمستانه و هنگ‌کنگ به جهان سلام می‌کند».

• کنترل کیفیت خدمات: هنگ‌کنگ هر کاری انجام می‌دهد تا از افزایش کیفیت خدمات و تسهیلات و جو میهمان‌پذیری کشور خود اطمینان حاصل کند. به این منظور سازمان‌ها و کمپین‌های زیادی فعالیت می‌کنند. این اقدامات فراوان به این منظور انجام شده‌اند تا وجهه بین‌المللی هنگ‌کنگ به عنوان یک مقصد پیشرو در سفر بهبود یافته و به‌عنوان مقصدی شناخته شود که استانداردهای جهانی در زمینه کیفیت، خدمت و میهمان‌پذیری را مدنظر قرار می‌دهد.

• برنامه‌های میهمان‌پذیری از طریق فعالیت‌های بازاریابی، بخش‌بندی، تعیین بازار هدف و فعالیت‌های موقعیت‌یابی پیگیری می‌شوند. بازارهای گردشگری هنگ‌کنگ به بخش‌های مختلف جغرافیایی تعیین شده و برای جذب هر کدام از آنها برنامه‌های ویژه‌ای طراحی شده است.

• بازاریابی آنلاین از طریق وب‌سایت: دولت هنگ‌کنگ از سال ۱۹۹۵ بازاریابی اینترنتی را مدنظر قرار داده است که اطلاعات غنی و کاربردی را در اختیار بخش‌های مختلف بازار گردشگری این کشور قرار می‌دهد. این وب‌سایت همچنین برای سهولت کار گردشگران لینک‌های مختلفی به مراکز اطلاعاتی، کمیسیون توریسم، خطوط هوایی، هتل‌ها، مراکز خرید و رستوران‌ها ارائه می‌دهد. برای ارتباط نزدیک‌تر با مشتریان نیز پیشنهادها، سوالات و سیستم‌های بازخورد مختلفی در نظر گرفته است.