زهرا آزموده: پاییز است، اگر گذارتان به یزد افتاد که توصیه می‌کنیم بیفتد، به میبد بروید و سری هم به نارین قلعه بزنید، چرا که پاییز بهترین زمان برای گردشگری در این منطقه است. شهرستان میبد در شمال غربی یزد و بر سر راه یزد به اصفهان - تهران قرار دارد و نارین قلعه هم در این شهرستان واقع شده است. در گذشته رسم بر این بود که دور شهر برج و بارویی می‌ساختند تا حافظ شهروندان باشد. این کهن‌دژها عموما پیش از اسلام و بربالای بلندی ساخته می‌شدند تا نگهبانان بیشتر و بهتر بر اطراف اشراف داشته باشند. نارین قلعه میبد نیز یکی از این کهن‌دژها است.

درباره زمان ساخت این دژ سخنان بسیار گفته شده؛ به‌عنوان مثال محمد شبانکاره‌ای آن را همان «دژ سفید» شاهنامه خوانده یا احمد کاتب نارین قلعه را به سلیمان نبی نسبت داده است. اما آنچه مشهود است قدمت و استحکام بالای این اثر است که با آنکه در گذر ایام صدمه فراوان دیده، اما هنوز پابرجا است.

نارین قلعه در جنوب شرقی میبد بر فراز تپه‌ای قرار گرفته و در پنج طبقه ساخته شده است. این طبقه‌ها از هم جدا نیستند و بخش‌های بالا و پایین آن را چند دربند از هم جدا می‌کردند.

تمام سازه‌های موجود در این دژ باستانی از خشت و گل ساخته شده و ساخت دیوارها نیز به صورت چینه یا خشت وگلی بوده است که گاه از ترکیبی از آنها بهره گرفته‌اند. بخش اصلی این دژ شامل قسمت فوقانی است که در گذر ایام بارها تعمیر و مرمت شده و در آن از خشت استفاده کرده‌اند.

در دالان اصلی این قلعه برج نگهبانی و سایر تاسیسات دفاعی تعبیه شده است که از آن برای حفاظت استفاده می‌شده است. در این بخش علاوه بر روزنه‌هایی برای تیراندازی و دیده‌بانی سوراخ‌های عمودی نیز به چشم می‌خورد که در آن پاسداران و دژبانان با فرو ریختن روغن یا آب داغ و آتش بر سر مهاجمان از قلعه خویش محافظت می‌کردند.

علاوه بر این نارین قلعه دارای راهروهای پنهانی نیز هست که هنوز پژوهش‌های جامعی روی آنها صورت نگرفته است. این راهروهای زیرزمینی محلی برای ارتباط پنهانی و تامین نیازها به ویژه در زمان جنگ و گریز بوده است که نشان از حساسیت اقتصادی و اجتماعی این شهر دارد.