ایران را چرا باید دید؟

گروه گردشگری، فاطمه باباخانی: دیگر تبلیغات مستقیم برای توسعه مقاصد گردشگری، آن تاثیر سابق را ندارد. حالا شبکه‌های اجتماعی و تجارب کاربران آن می‌تواند بیش از هر چیزی برای انتخاب مقصد سفر موثر باشد. نمونه آن راه افتادن کمپین‌هایی نظیر #must see Iran است که توانسته با یک هشتگ‌گذاری، گردشگران بسیاری را به ایران بکشاند. هم‌اکنون انبوه علاقه‌مندان به ایران با این هشتگ نسبت به ارسال عکس‌ از کشورمان اقدام و دیگران را ترغیب به دیدار از این جاذبه‌ها اعم از تاریخی، فرهنگی و یا طبیعی کرده‌اند.

اما واقعا چرا باید ایران را ببینیم؟ از بین نزدیک به ۲۰۰ کشور جهان دلیل اولویت سفر به ایران را چطور می‌توان توجیه کرد؟ از آنجا که انجام هر سفر انگیزه‌ای را می‌طلبد، می‌توانیم انگیزه‌هایی که گردشگران را به یک سفر ترغیب می‌کند مرور کنیم و به این ترتیب به این پاسخ برسیم که ایران را باید دید؛ دلایل و انگیزه‌هایی که در میان تصاویر و مطالبی که با این هشتگ علامت‌گذاری یا توئیت می‌شوند، خودشان را نشان می‌دهند.

بازدید از موزه‌ و سایت‌های تاریخی

مشاهده سازه‌ها و اشیایی که از گذشته به جای مانده است همواره یکی از دلایل سفر به کشورهای مختلف محسوب می‌شود؛‌ از این روست که اهرام مصر به تنهایی قادرند سالانه هزاران گردشگر را به مصر بکشانند، رفتن به فرانسه بدون مشاهده ایفل و کاخ ورسای و سفر به ایتالیا بدون دیدن پیزا، کلوزئوم و کلیساهای این کشور بی‌معناست. گردشگران در چین سری به معابد این کشور می‌‌زنند و در سفر به یونان نیز از سایت‌های تاریخی این کشور بازدید می‌کنند. موزه‌ها نیز به عنوان مکانی که آنچه در حفاری‌های باستان‌شناسی یافت شده را در خود جای داده و در آن می‌توان تاریخ هنر، فرهنگ و... را مشاهده کرد، به عنوان دیگر مکان جذاب برای گردشگران تاریخی محسوب می‌شود؛ نمونه آن بازدید میلیون‌ها گردشگر از لوور، موزه لندن، موزه نیویورک و... است.

با این مقدمه می‌توان چنین نتیجه گرفت که یک گردشگر علاقه‌مند به تاریخ باید ایران را ببیند؛ مشاهده آثار به جای مانده از امپراتوری هخامنشی که قریب به ۳۰۰۰ سال پیش بخش بزرگی از جهان را تحت سیطره خود داشته‌اند، جاذبه‌ای است که کمتر گردشگر تاریخی حاضر می‌شود از آن چشم بپوشد. از این روست که شیراز اولین مقصد سفر توریست‌های ورودی است. پس از آن اصفهان قرار می‌گیرد که نمادی از معماری دوره اسلامی است. در کرمانشاه می‌‌توان نقش‌برجسته‌های خسروپرویز ساسانی و در همدان با بازدید از کنیسه استر و مردخای همزیستی ادیان را مشاهده کرد. موزه ایران باستان نیز نمادی از شیوه زیست گذشتگان و آثار به جا مانده از این دوران است و بر همین مبناست که دیدار از آن در برنامه سفر هر تور ایران اعم از ۹ یا ۲۱ روزه می‌گنجد.

خاورمیانه در قلب سیاست جهانی

خاورمیانه به واسطه نفتی که از دل آن می‌جوشد همواره یکی از نقاط استراتژیک در سیاست جهانی محسوب شده و اتفاقات روی داده در آن مورد توجه رسانه‌های بزرگ جهان قرار داشته است. ایران به واسطه وسعت و جایگاه ویژه‌ای که در این منطقه از دوران قدیم تاکنون دارد، برای هر علاقه‌مند به سیاست گزینه‌ای جذاب برای سفر و گشت‌وگذار خواهد بود.

گردشگران در این سفر می‌توانند با مقایسه تصاویر شکل گرفته از ایران توسط رسانه‌ها و آنچه در خیابان‌های این کشور اتفاق می‌افتد به درکی واقعی‌ از این کشور و مردمان آن دست یابند. به این ترتیب سفر به ایران برای علاقه‌مندان به سیاست، آن‌هم از نوع خاورمیانه‌ای آن، یک ضرورت محسوب می‌شود. تصاویر یکدست با این سفر، از هم فروپاشیده و جامعه‌ با جلوه‌های گوناگون آن پیش گردشگر رخ می‌نماید؛ تصاویر سیاه و سفید رنگ می‌بازد و گردشگر در هیاهوی زندگی مردمان شهرهای مختلف می‌‌تواند ابعاد گوناگون حیات ایرانی را مشاهده کند.

چهل تکه فرهنگ و زبان

همگونی جوامع به لحاظ پوشش و گفتار موجب شده است هر نوع تمایز و گونه‌گونی برای گردشگران ایجاد جذابیت کند، از این رو است که بهره گرفتن از فولکلور به‌عنوان ابزاری از سوی مسوولان گردشگری کشورهای مختلف مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال چنانچه به بلغارستان سفر کنید بازدید از یک مراسم عروسی نمادین بخشی از برنامه سفر شما خواهد بود؛ بخشی از سفرتان که با لذت و شور بسیار شاهد آن هستید و به واسطه آن قادرید از آداب و رسوم مردمان این کشور در این مراسم آگاه شوید.

جامعه ایرانی با دربرگیری اقوام و فرهنگ‌های گوناگون حتی بدون برنامه‌ریزی یک مراسم نمادین نیز برای گردشگران علاقه‌مند به فرهنگ بومی و فولکلور جذابیت ایجاد می‌کند. سفر به شهرهای کردنشین، از آنجا سفر به لرستان و یاسوج و شهرهایی که در آنها اقوام لر ساکن هستند و پس از آن سفر به جنوب که لباس‌های سفید و دشداشه لباس خاص مردان آن است، برای یک گردشگر فرهنگی می‌‌تواند مقصدی جذاب تلقی شود، با گذشتن از هر شهر نوع پوشش مردان و زنان و فرهنگ نیز به همان نسبت تغییر می‌کند؛ بنابراین یک گردشگر فرهنگی باید ایران را به عنوان جامعه چهل‌ تکه -به این معنا که دارای فرهنگ و آداب و رسوم مختلف است- ببیند.

چهار فصل در یک زمان

هر فصل علاقه‌مندان به خود را دارد؛‌ برخی از تابستان و هرم گرما بیزارند و در مقابل کسانی هم هستند که زمستان، مه و برف دلگیرشان می‌کند؛ در ایران یک گردشگر می‌تواند در یک زمان چهار فصل سال را با سفر به نقطه‌های مختلف کشور تجربه کند، به فرض اگر سفر گردشگر در زمستان باشد، درحالی‌که در اردبیل برف زیادی باریده است و آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی را برف پوشانده است، در جزیره قشم و کیش اهالی از هوای بهاری لذت می‌برند.

برای سفر به این شهرها حتی گاه لازم است لباس‌های تابستانی به همراه برد و از مشاهده ماهی‌ها در آب‌های خلیج‌فارس لذت برد. طبیعت‌گردی در میان جنگل‌ها و دره‌های ایران یکی دیگر از جاذبه‌ها برای طرفداران هیجان محسوب می‌شود؛ ضمن اینکه کوهستان‌های متعدد به‌ویژه در شمال، غرب و جنوب غرب این قابلیت را دارد که هر علاقه‌مند به کوهنوردی را به صعود از این قله‌ها ترغیب کند. بنابراین سفر به ایران برای تجربه چهار فصل و همچنین گشت‌وگذار در طبیعت بکر ما را به این گزینه رهنمون می‌شود که هر طبیعت‌گردی باید ایران را ببیند.

عرفان در دیار شرق

سخن گفتن از انسان بدون توجه به باورها و شیوه زیست او، موجب شده است گردشگران در اوقات مختلف سال به روستای خرقان در نزدیکی شاهرود بروند. آرامگاه بایزید بسطامی سلطان‌العارفین نیز در همان نزدیکی واقع شده است؛ عارفی که در میان مردم بنگلادش هواداران بسیاری دارد و بسیاری از آنها از محل دفن شیخ در بسطام آگاه نیستند. زیارت آرامگاه این دو عارف در کنار شیخ صفی‌الدین اردبیلی و... دیگر جاذبه‌هایی هستند که یک گردشگر علاقه‌مند به عرفان را قانع می‌کند سفر به ایران را در برنامه خود بگنجاند.

بی‌شک آنچه گفته شد تنها مثال‌هایی کلی برای نشان دادن ضرورت سفر به ایران برای گردشگران خارجی هستند. طبیعی است می‌‌توان درباره هر کدام از این موارد به تفصیل بیشتر سخن گفت؛ به‌عنوان مثال گنبد سلطانیه را با تاج محل مقایسه کرد و ضمن برآورد هزینه‌های سفر به هر یک از این مقاصد جاذبه‌های پیرامون این آثار را شرح داد و نتیجه گرفت سفر به ایران به صرفه‌تر و جذاب‌تر خواهد بود.

از این رو باید ضمن تقویت کمپین‌های اینچنینی که به درستی تغییر تصویر کلیشه‌ای از ایران را نشانه گرفته است، به سایر امکانات تبلیغاتی و بازاریابی توجه کرد و گردشگران را قانع ساخت اگر قصد دارند مقصدی را انتخاب کنند، این جمله را در ذهن خود مرور کنند: «ایران را باید دید.»