نرخ‌گذاری دوگانه هتل‌ها یا افزایش کیفیت؟

گروه گردشگری- فاطمه باباخانی: رونق یکساله گردشگری ایران امیدواری‌هایی را برای بخش‌های مختلف دست‌اندرکار ایجاد کرده است. جامعه و انجمن راهنمایان در پی آموزش راهنمایان گردشگری هستند؛ جامعه تورگردانان از ضرورت احداث هتل‌های پنج ستاره سخن می‌گویند، هتلداران سخن‌شان بر توزیع سفر تورهای خارجی متمرکز است و معاونت سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز وعده اعطای تسهیلات به کسانی را می‌دهد که قصد ورود به سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری را داشته باشند. دلایل رونق این بازار هر چه باشد چنین سخن‌هایی نشان از آن دارد که حوزه‌های مرتبط با صنعت گردشگری به دنبال کسب سود بیشتر از آن هستند و معتقدند باید از فضای شکل گرفته بهره کافی را برد. رئیس جامعه هتل‌داران اخیرا در گفت‌وگویی با «ایسنا» گفت: نرخ اقامت در هتل‌های ایران برای خارجی‌ها مفت است و شاید بهتر باشد، دوباره طرح «دونرخی شدن اقامت برای خارجی‌ها و ایرانی‌ها» در هتل‌های ایران اجرا شود.

جمشید حمزه‌زاده درباره طرح دو نرخی شدن اقامت در هتل‌های ایرانی‌، توضیح داد: اجرای این طرح سال‌ها قبل متوقف شد‌؛ ولی اکنون با توجه به نرخ ارز در ایران‌، هزینه اقامت برای خارجی‌ها در قیاس با سایر کشورها مفت است.

این فعال حوزه هتلداری در ادامه درباره دریافت هزینه اقامت به‌صورت ارزی در برخی هتل‌های کشور‌، اظهار کرد: هتل‌ها مکلف‌اند نرخ مصوب را که ابلاغ شده از تمام مسافران دریافت کنند، اما طبق بخشنامه‌ای که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری سال گذشته ابلاغ کرد‌، هتل‌ها می‌توانند آن نرخ ریالی مصوب را به نرخ مرکز مبادلات به ارز تبدیل کنند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای افزایش نرخ اقامت نداریم، تاکید کرد: هتل‌ها مکلف‌اند نرخ مصوبه را رعایت کنند و نمی‌توانند بیشتر از این، به‌صورت ارزی یا ریالی، پولی دریافت کنند.او ادامه داد: البته همه هتل‌ها اکنون از مسافران خارجی‌، ارز نمی‌گیرند‌، اما طبق آن بخشنامه، این اختیار به هتلدار داده شده که نرخ اقامت را با نرخ مرکز مبادلات به‌صورت ارز دریافت کند.

حمزه‌زاده همچنین به اجرای طرح نظارت بر هتل‌ها اشاره و اضافه کرد: ما نظارت مستمر بر هتل‌ها داریم، البته این نظارت‌ها نخست به‌صورت استانی است و جامعه هتلداران نیز نظارت عالیه دارد. در این مدت، گزارش تخلفات بسیار کم بوده که تلاش شده است، در جامعه هتلداران به آنها رسیدگی شود.

مکانیسم دو نرخی کردن دشوار است

این در حالی است که ابراهیم پورفرج رئیس جامعه تورگردانان در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» نرخ خدمات در ایران را گران دانست و اظهار کرد: چنانچه مقایسه‌ای میان خدمات ارائه شده در کشور ترکیه با ایران داشته باشیم، مشاهده می‌‌کنیم به نسبت خدماتی که در این کشور به گردشگران ارائه می‌شود هزینه بالایی از گردشگر طلب می‌کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش به طبقه اجتماعی گردشگرانی که ایران را به‌عنوان مقصد سفر انتخاب می‌کنند اشاره و اضافه کرد: عمده گردشگران ورودی ما را قشر فرهنگی نظیر استادان دانشگاه، دانشجویان و... تشکیل می‌دهند که تمایل به پرداخت کمترین پول در برابر بیشترین میزان اقامت در ایران دارند؛ بدون شک دو نرخی شدن که در نهایت منجر به افزایش قیمت اقامت برای گردشگران خارجی می‌شود جریان رونق گردشگری ورودی ایران را که از یک‌سال گذشته به راه افتاده است دچار اختلال می‌کند.

پورفرج در همین رابطه به مورد میانمار اشاره کرد و گفت: در این کشور با افزایش شمار گردشگران ما شاهد افزایش قیمت خدمات بودیم که در نهایت باعث شکست صنعت توریسم در این کشور شد.

وی درباره دشواری شیوه اجرای نرخ‌گذاری دوگانه نیز تصریح کرد: تورهای ورودی با کارگزار ایرانی وارد کشور می‌شوند؛‌ بنابراین ما به‌عنوان کارگزار داخلی طرف قرارداد با هتل‌ها هستیم. اینکه هتلداران با چه مکانیسمی بخواهند از ما به‌عنوان کارگزار داخلی مبلغ بیشتری بگیرند به آسانی امکان‌پذیر نخواهد بود.

مهسا مطهر، دبیر هیات‌مدیره کانون انجمن صنفی راهنمایان تور نیز به «دنیای اقتصاد» گفت: بحث نرخ‌گذاری دوگانه هتل‌ها یکی از موضوعات فرعی در صنعت گردشگری ایران محسوب می‌‌شود و ما باید ابتدا بازاریابی و معرفی ایران به‌عنوان مقصد گردشگری را مورد توجه جدی قرار دهیم.

وی درباره شرایط کنونی توریسم ایران و دلایل رونق محدود آن نیز افزود: یکی از مزایایی که ایران را به‌عنوان مقصد گردشگری می‌شناسند قیمت ارزان و ریالی آن است.

دبیر هیات‌مدیره کانون انجمن صنفی راهنمایان تور درباره این پرسش که آیا نرخ هتل‌ها در ایران برای گردشگران اعم از داخلی یا خارجی ارزان است، گفت: نرخ هتل‌های ما در مقابل سرویس‌دهی و استانداردها چندان ارزان نیست.

وی در همین رابطه افزایش استانداردهای اقامتی از سوی هتلداران را خواستار شد و اضافه کرد: زمانی که ما حداقل‌ها را در ارائه سرویس به گردشگران رعایت نمی‌کنیم هزینه‌های کنونی نیز گران تلقی می‌شوند؛‌ بنابراین شرط افزایش قیمت بهبود کیفیت خدمات‌رسانی خواهد بود.

مطهر ادامه داد: هتلداران همچنین می‌‌توانند برای کسب سود بیشتر اقدامات متعددی را در دستور کار خود قرار دهند که یکی از آنها افزایش تعداد شب‌های اقامت در هتل است؛‌ به این ترتیب گردشگر و هتلدار به یک نسبت منتفع خواهند بود.

آنچه از گفته‌های فعالان حوزه هتلداری و گردشگری برمی‌آید اشتراک آنها در خواست‌شان برای رونق بیشتر صنعت توریسم در ایران است. با این حال شاید تفاوت‌هایی میان رویه هتلداران و تورگردانان برای کسب سود بیشتر از این بازار به چشم ‌می‌خورد؛ درحالی‌که راهنمایان از خدمات هتل‌ها ابراز نارضایتی می‌کنند هتلداران مدعی‌ ارائه خدمات مناسب با قیمت پایین‌ هستند. بنابراین، برای دستیابی به یک راه‌حل مشترک و جلوگیری از هرگونه مناقشه در این بازار باید میان فعالان این عرصه نشست‌های مختلفی با هدف دستیابی به یک راه‌حل مشترک برگزار شود؛ نشست‌هایی که در آن انتفاع تمام بخش‌ها رعایت شده و از دل آن رونق گردشگری داخلی و خارجی حاصل شود.