اقامتی در دالان‌های تاریخ شهر بابک

گروه گردشگری، عاطفه نبوی: روستا چنان بکر و دست نخورده و نشسته در طبیعت اطرافش است که با وارد شدن به آن گویی قدم در دالان‌های تاریخ نهاده‌اید؛ خانه‌های کنده شده در دل کوه که با شکل‌های خاص خود بهترین جا برای پناه بردن از گرما و سرما در غیاب تکنولوژی است. این خانه‌ها به شکل قطعات پازلی به گونه‌ای در کنار یکدیگر جا گرفته‌اند که در نگاهی کلی به آن گویی هیچ دخل و تصرفی در طبیعت صورت نگرفته است. میمند روستایی واقع در ۳۵ کیلومتری شهر بابک در استان کرمان است. درباره تاریخچه روستا صحبت‌های متفاوتی شده؛ عده‌ای با استناد به نقوش سنگ نگاره‌های موجود در منطقه قدمت آن را تا ۱۲ هزار سال تخمین می‌زنند و گروهی هم با توجه به سفال‌های یافت شده، قدمت آن را تا دو یا سه هزار سال می‌دانند، اما آنچه بیش از هر چیزی در این میان به چشم می‌آید، وفاداری مردم این سرزمین به هویت و تاریخ خود چه در شکل و چه در محتوا است؛ به طوری که به گفته حسن ابراهیمی مدیر اقامتگاه گردشگری واقع در روستای میمند، تلاش او و سایر مردم روستا، معرفی و شناساندن فرهنگ، تاریخ وشکل معیشت مردم منطقه به گردشگران ایرانی و خارجی است.

اقامتگاه روستای میمند شاید با هیچ‌یک از تصورات ما از یک اقامتگاه گردشگری انطباقی نداشته باشد، خانه‌های کنده‌شده در دل صخره‌های قدیمی با سقف‌های کوتاه و ورودی‌های باریک و دالان‌های تودرتو که بیشتر فضای فیلم‌های تاریخی را به ذهن متبادر می‌کند، اقامتگاهی که می‌توان در سایه اعجاز نهفته در میان دیوارهای اساطیری‌اش، در فضایی متفاوت شب را به صبح رساند.

ابراهیمی در توضیح سابقه این اقامتگاه به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: سال ۸۳ سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی تصمیم گرفت که برای اسکان گردشگرانی که وارد این روستای تاریخی می‌شوند، امکانی برای اقامت در همین منطقه فراهم کند و به همین قصد تعدادی از خانه‌های دستکَند را از بومیان منطقه اجاره کرده و مرمت مختصری روی آنها انجام داد تا آماده پذیرایی از گردشگران شود.

این اقامتگاه در حال حاضر از ۷ «کیچه» تشکیل شده که هر کیچه (که در زبان محلی به مجموعه‌ای که شامل ۵-۳ اتاق است گفته می‌شود) معمولا به صورت خانوادگی و به چند نفر اختصاص داده می‌شود. اتاق‌ها به سبک سنتی و گلیم‌هایی بر در و دیوارآراسته شده و در بعضی از آنها تخت‌های چوبی برای استراحت گذاشته شده است.

خدمات مختلفی در این مجموعه ارائه می‌شود؛ غذاهای سروشده، غذاهای محلی مانند اشکنه، کله جوش، خرما تخم‌مرغ و انواع خورشت‌های محلی است که مواد اولیه آن از خود روستا یا عشایر اطراف آن تهیه می‌شود. از توریست‌های داخلی به خواست خودشان در خانه‌های محلی پذیرایی و برای توریست‌های خارجی غذاخوری تدارک دیده شده که در آنجا به آنها خدمات ارائه می‌شود. در اطراف روستا غارها و مناطق بکری وجود دارد که در فاصله‌ای کوتاه از آن واقع شده و گردشگر می‌تواند با طی مسیری کوتاه از آنها دیدن کند. راهنماهای محلی آنها را برای دیدن این غارها و دیدن شکل زندگی عشایر ساکن در آلاچیق‌های اطراف می‌برند. عشایر منطقه، ۴ ماه اول سال را در آلاچیق‌ها به‌کار دامداری مشغولند، ۴ ماه بعد را بر سر مزارع می‌گذرانند و ۴‌ماه آخر را در روستا ساکن‌ هستند که در این زمان جمعیت روستا به حداکثر می‌رسد. از سوی دیگر در میان گردشگران تمایل زیادی به صنایع‌دستی منطقه دیده شده و به همین دلیل با هماهنگی که از قبل با صاحبان این صنایع صورت می‌گیرد، آنها را برای تماشا یا احتمالا خریداری این محصولات هنری به خانه‌های صاحبان آنها در روستا می‌برند. ابراهیمی می‌گوید که از آغاز سال ۹۳ تعداد گردشگر بالاخص گردشگران خارجی بسیار بیشتر از قبل بوده است. او ادامه می‌دهد: از سوی دیگر ما هم موفق به دریافت گواهینامه بین‌المللی گردشگری شدیم.

مشکلات اقامتگاه میمند

وی در ادامه به مشکلاتی که به‌دلیل محدودیت امکانات در روستا برای ارائه خدمات وجود دارد اشاره کوتاهی می‌کند و می‌افزاید: با وجود محدودیت‌هایی که مختص روستاها و مناطق محروم‌تر است ما تلاش کردیم که کمبودها را تا جایی که ممکن است با ارائه خدمات بهتر و با استفاده از امکانات موجود برطرف سازیم. این خدمات به همراه اقامت برای توریست‌های خارجی شبی ۵۰ هزار تومان و برای توریست‌های داخلی حدود ۴۰ هزار تومان می‌شود. ابراهیمی خاطرنشان می‌کند: البته گاهی هم پیش می‌آید که حتی بین توریست‌های خارجی هم فردی علاقه‌مند به فرهنگ و سنن این منطقه می‌یابیم که توان مالی چندانی ندارند؛ ما از این میهمانان به رایگان پذیرایی می‌کنیم و این علاقه‌مندی آنها برای ما ارزشمند است. او از مشکلات فرهنگی هم ابراز تاسف می‌کند و می‌گوید: گاهی متاسفانه تنش‌هایی میان روستاییان و گردشگرانی که اطلاع و حتی علاقه چندانی به فرهنگ و سنن روستا ندارند به وجود می‌آید که ما تلاش می‌کنیم برای جلوگیری از این برخوردها، هم آموزش‌ها و توضیحاتی را به هر دو طرف بدهیم و هم اینکه گردشگرانی که وارد منطقه می‌شوند با کمی وسواس بیشتر انتخاب کنیم تا به بافت تاریخی و کلا ساختار سنتی آن آسیبی وارد نشود.

وجود چنین اقامتگاه‌هایی در مناطق روستایی می‌تواند به توسعه توریسم در آن مناطق کمک و عواید اقتصادی بسیاری را به این مناطق جاری کند.