شگفتی‌هایمان را ثبت کنیم

مهدیس مدنی کارشناس ارشد برنامه‌ریزی توریسم در یکی از روستاهای اردبیل زندگی می‌کرد. دوستم در یکی از اردوهای دانشگاهی با او آشنا شده بود. زنی جوان که ورنی می‌بافت. ورنی یکی از زیراندازهای منطقه آذربایجان است که روی دار، بدون نقشه و به‌صورت ذهنی بافته می‌شود. همین بداهه بودن طرح و نقش در ورنی آن را متمایز و جذاب می‌کند. با وجود این هنرمندان ورنی‌باف اغلب نقوش طراحی‌شده روی ورنی را از طبیعت الهام می‌گیرند. اغلب این نقش‌ها به تصاویر نقوشی که روی سفال‌های پیش از تاریخ دیده می‌شود شباهت بسیار دارد. شگفتی داستان این ورنی‌باف جوان در آن بود که پا از طرح‌های مرسوم و سنتی نیاکان خود فراتر گذاشته بود و طرحی نو در انداخته بود. او بر روی ورنی‌هایش هواپیما تصویر کرده بود. اگر بپذیریم که هنرمند محصول زمان خود است تفسیر چرایی نشستن طرح هواپیما به جای ترنج عیان‌تر می‌شود. این داستان با جزئیات فراوانش توسط دوستم نقل می‌شد و مستمع که بنده باشم هر لحظه ذوقم برای شنیدن و میلم به دیدن بیشتر می‌شد، اما گویا هیچ کجا درباره این ابتکار چیزی گفته یا نوشته نشده است. یا حتی به اندازه یک پروژه دانشگاهی نیز روی آن کار نشده و به آن اهمیتی داده نشد.

از این دست شگفتی‌ها در این سرزمین بسیار است. هنر مردمان این مرز و بوم همواره افسونگر بوده است. متاسفانه بسیاری از این هنرمندان روستایی گمنام مانده‌اند و قدر هنرشان دانسته نشده. اگر در سفری به دیدار یکی از این هموطنان نائل شدید تلاش کنید کار او را با جزئیات هرچه بیشتر ثبت کنید. این جزئیات فقط مربوط به خود اثر نیست بلکه روحیات هنرمند و محیط زندگی او را نیز شامل می‌شود. همین نگاه موشکافانه و پرسشگر را به مصادیق دیگری نیز که احتمال دارد در یک سفر با آن مواجه شوید تعمیم دهید.

این ثبت و ضبط‌ها برای آن نیست که دیگران را تشویق به سفر کنیم. بیشتر از آن جهت است که هنر و هنرمندانی از این دست مهجور نمانند و از دریچه نگاه گردشگرانی نوجو به دیگرانی که علاقه‌مند به پشتیبانی یا حتی آشنایی با این قسم پدیدهای ناب و شگفت‌آور هستند معرفی شوند. به علاوه اگر قلم یا دوربین ما در‌سفر به هر شکلی بتواند به گوشه‌ای از فرهنگ این مملکت خدمت کند باید بی‌معطلی به این وظیفه عمل کرد.