گردشگری کشور چگونه رونق می‌یابد؟
سرمایه‌های کوچک برای اتفاقات بزرگ
محمدعلی فرزین مدیر گروه رشد و توسعه فراگیر برنامه توسعه سازمان ملل متحد ایران سابقه ۱۰۰ ساله در هتل‌سازی و صنعت گردشگری دارد و دهه ۴۰ نیز دوران اوج و جهش ما در این حوزه بوده است. اما پس از گذشت یک قرن همچنان هتل‌های ما با ظرفیتی کمتر از ظرفیت واقعی خود فعالیت کرده و سرمایه‌های ما در این حوزه یا راکد باقی مانده یا نتوانسته است به استانداردهای لازم دست پیدا کند. زمانی که گردش پول در یک حوزه نباشد، در آن حوزه سرمایه‌گذاری نیز صورت نمی‌گیرد. بنابراین ما یک مشکل سیستماتیک در حوزه گردشگری داریم که باید به آن غلبه کنیم، زیرا بسیاری از فعالیت‌هایی که در این حوزه صورت می‌گیرد نیاز به مکمل دارد تا یک نهاد و شبکه را شکل دهد و استانداردسازی صورت بگیرد.
در ایران این تصور غالب وجود دارد که یک سرمایه‌گذار متمول از خارج از کشور توان این تحرک‌بخشی را دارد، این در حالی است که ما بزرگ‌ترین بازار و استعداد تحریک‌کننده این صنعت را در کشور خودمان داریم که همان گردشگران داخلی هستند. زمانی که ما ساختارهای لازم را برای ورود گردشگر خارجی نداریم و برای دستیابی به آنها نیازمند سرمایه‌گذاری‌های عظیم هستیم؛ همچنین زمانی که ما رقبای سرسختی در منطقه داریم، باید خدمات بهتری در مقابل آنها ارائه دهیم و این امر نیز نیاز به سرمایه دارد.
بنابراین بهتر است تمرکز ابتدایی خود را روی گردشگری داخلی قرار دهیم. زمانی که ما برای این نوع گردشگر برنامه‌ریزی کنیم، توان جذب سرمایه‌گذاری داخلی را داریم که این امر به تقویت و ایجاد زیربناهای جدید می‌انجامد و در نهایت می‌تواند خدمات مناسب با گردشگر خارجی را ایجاد و آنها را ترغیب به سفر به ایران کند. دولت اگر بتواند یک برنامه پنج‌ساله را تنظیم کند و پس از این مدت از کار کنار بکشد می‌تواند بخش خصوصی را برای ورود به حوزه گردشگری آماده کند.
گردشگران پرتعداد و مقاصد جدید سفر
حجم بالای گردشگری داخلی نشان می‌دهد چنانچه برای آنها بتوان برنامه‌ریزی مناسبی انجام داد می‌توان به جای شهرهای حاشیه دریای خزر مقاصد جدید گردشگری را نیز تعریف کرد. به‌عنوان مثال در شرایط حاضر نسل جوان به انواع مختلف گردشگری علاقه‌مند هستند و ما شاهد استقبال آنها از برنامه‌های کویرنوردی و کوهنوردی هستیم، اما سیستم باید یک فکر واحد برای برنامه‌ریزی داشته باشد. تنها در این صورت است که سرمایه‌گذار داخلی تحریک شده و تراز ما نیز مثبت می‌شود و در ادامه نیز گردشگری خارجی بهبود پیدا می‌کند. در حال حاضر بر اساس برنامه‌ها و شعارهای ارائه شده ما باید به رقم ۱۰ میلیون گردشگر خارجی برسیم که اگر آن را با آمار ۲۵ میلیون گردشگر داخلی جمع بزنیم به رقم بزرگی می‌رسیم که حتی برای گردشگر داخلی هم امکانات لازم و استاندارد را نداریم. برای رسیدن به این چشم‌انداز ما نیاز به ۲ برابر شدن سرمایه‌گذاری‌ها داریم. بنابراین باید تلاش کنیم پویایی را از درون به وجود آوریم تا اشتغال‌زایی صورت گرفته و جوامع بومی و محروم را نیز تقویت کنیم. از این رو فازبندی در این حوزه از جمله ضرورت‌ها محسوب می‌شود و یکی از مراحل آنها، آموزش به جوامع محلی برای رعایت استانداردها در ارائه خدمات است.
UNDP و گردشگری
برنامه عمران و توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) در ۱۴ سال پیش برنامه‌ای را با سازمان گردشگری داشت که در یک پروژه برنامه‌ای را برای رشد و توسعه گردشگری در چند جلد تهیه کرد. در این برنامه علاوه‌بر کار زیربنایی به بحث نرم‌افزاری نیز پرداختیم. این پروژه توسط سازمان جهانی توریسم، برنامه توسعه و عمران ملل متحد و دولت ایران انجام شد که به مجلس رفت و تغییراتی در آن نیز داده شد. قرار بود بر اساس این طرح یک کار آمایش سرزمینی و منطقه‌بندی انجام شود. ما معتقد بودیم که باید کارهای شبکه‌ای و کوچک بر اساس یک مجموعه استانداردها صورت گیرد، اما متاسفانه تنها بخشی از این برنامه‌ها نظیر تشکیل بازارچه‌های صنایع‌دستی در کنار میراث تاریخی اجرایی شد یا در شمال که به واسطه حجم بالای گردشگر امکانات و زیربناهایی شکل گرفت؛ بنابراین آنچه در حال حاضر در حوزه گردشگری پرداختن به آن ضروری است، توجه به سرمایه‌های کوچک در جهت رونق گردشگری داخلی است.
ارسال نظر