گروه گردشگری- فاطمه باباخانی: قوانین بازاریابی سنتی با ظهور اینترنت و شبکه‌های اجتماعی تغییر کرده است. این شبکه‌ها قادرند یک مسیر دوطرفه ارتباطی را میان مشتریان و خدمات‌دهندگان ایجاد و با تبدیل مخاطبان به شرکای ارتباطی آنها را به مشتریانی وفادار تبدیل کنند. اما این تنها مزیت رویکرد نوین بازاریابی نیست؛‌ تحول در بازاریابی اجتماعی مزایای متعدد دیگری را نیز به دنبال دارد. یکی از مهم‌ترین آنها تقسیم‌بندی مشتریان است، این در حالی است که بازاریابی سنتی از امکانات محدودی در این زمینه برخوردار بود.
در بازاریابی اجتماعی می‌‌توان برحسب سن، ‌جنس، ‌سرگرمی، ‌کشور و سایر شاخص‌ها انواع مختلفی از جلب مشتری را با کمترین هزینه انجام داد. همچنین شبکه‌های اجتماعی ابزار خوبی برای ارزیابی دارند که بر اساس میزان بازدیدکننده‌ها از یک پست یا میزان لایک‌ها، میزان مقبولیت خبر مشخص شود؛ در این شیوه هزینه‌ها بسیار پایین‌تر از شیوه‌های سنتی است که به ناچار بر اساس فرم‌های چاپی انجام می‌شد.
اما در ایران وضعیت بازاریابی اجتماعی در حوزه گردشگری چگونه است؟ آیا ما در این زمینه موفق بوده‌ایم، یا همچنان همان رویه سنتی که شامل چاپ بروشور‌، کاتالوگ‌ و فرم نظرسنجی می‌شود را به‌کار می‌گیریم و نهایتا به یک سایت در این زمینه اکتفا می‌کنیم؟
شبکه‌های اجتماعی در ایران در سال‌های اخیر از رشد قابل توجهی برخوردار بوده‌اند و نسل جوان عمدتا در این شبکه‌ها تجربه‌های سفر خود را به اشتراک می‌گذارند، بخشی از این تجربه‌ها می‌تواند تجربه‌های گشت‌وگذارهای فردی یا سفرهایی باشد که شخص با یک آژانس گردشگری سفر کرده و بر حسب اینکه این تجربه خوشایند یا ناخوشایند باشد، با نگارش آن تبلیغ یا ضدتبلیغی درباره آژانس ذکر شده نگاشته باشد. اما جدا از صفحه‌های شخصی برخی آژانس‌ها نیز اقدام به ایجاد یک صفحه در شبکه‌های اجتماعی کرده و تلاش می‌کنند، با ایجاد ارتباط دو سویه با مخاطبان و همچنین انتشار تصاویر زیبا آنها را قانع به همراه شدن با خود کنند. با این حال پرسش بالا همچنان بر جای خود باقی است. آیا فعالان صنعت گردشگری در بحث بازاریابی اجتماعی موفق بوده‌اند؟ آیا آنها توانسته‌اند از ظرفیت‌های این حوزه استفاده کرده و برحسب مخاطبان متعدد محصولات خود را به آنها عرضه کنند؟
اشکان بروج کارشناس ارشد مدیریت جهانگردی و بازاریابی در این زمینه به خبرگزاری میراث فرهنگی گفت: بازار هدف این نوع رسانه را در ایران جوانان و نسل امروزی یا به قولی نسل اینترنتی دربرمی‌گیرند این در حالی است که در کشورهای دیگر سالمندان و میانسالان نیز به اینترنت و اطلاعاتی که می‌توانند از آن اطلاعات کسب کنند.
«آرش نورآقایی» رئیس هیات‌مدیره کانون سراسری راهنمایان گردشگری نیز در گفت‌وگو با این خبرگزاری اظهار کرد: مردم ایران حتی درخصوص اعتماد نسبت به آژانس‌هایی که دارای دفتر و محل کار مشخص هستند نیز دچار تردید هستند، چه برسد به آنکه به سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های مجازی رجوع و اعتماد کنند. وی افزود: اگر تعدادی از فعالان حوزه گردشگری در این شبکه‌ها حضور دارند تنها نوعی تقلید است. تقلیدی که مبنایی برای بازاریابی ندارد. تجارت الکترونیکی ایران در مقایسه با کشورهایی که پیشرفت چشمگیری در این حوزه دارند، حرفی برای گفتن ندارد. آنچه از گفته‌های این فعالان درباره وضعیت صنعت گردشگری در ایران برمی‌آید نشان‌دهنده ضعف ما در این زمینه و ضرورت توجه ما به ظرفیت‌های بسیار این حوزه است؛‌ به‌ویژه زمانی که ما هدف خود را گردشگران ورودی در نظر گرفته‌ایم، مخاطبانی که یکی از فاکتورهای اصلی‌شان در انتخاب مقصد، مطالب نگاشته شده در این شبکه‌ها است.