موانع جدید در مسیر رونق گردشگری
گروه گردشگری- فاطمه باباخانی*: حسن روحانی در مناظره‌های انتخاباتی و پس از آن در گفت‌وگوهای متعددی که انجام داد، رونق گردشگری ورودی را یکی از حوزه‌های مورد تاکید در ارزآوری و رفع مشکل بیکاری عنوان کرد، به گفته رئیس‌جمهور این حوزه قادر است مشکل اشتغال در کشور را حل کند.
این گفته‌ها در حالی بازنویسی می‌‌شود که مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در گفت‌وگویی که با کمیسیون امنیت ملی مجلس داشت، قانع شد تا طرح دو فوریتی انگشت‌نگاری از اتباع اروپایی در مجلس مطرح و به این ترتیب قوانین سختگیرانه‌تری علیه آنها برای ورود به ایران اعمال شود.
این طرح در واکنشی به تصمیم‌ها و مواضع تند اتحادیه اروپا نسبت به ایران است و می‌تواند بر تعداد گردشگرانی که از اروپا وارد ایران می‌شوند، تاثیرگذار بوده و موجب کاهش علاقه آنها برای اخذ ویزا برای بازدید از جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و همچنین طبیعت ایران شود.
با این حال سید حسن نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگویی که روز دوشنبه ۲۵ فروردین با خبرگزاری میراث فرهنگی داشت با بیان این مطلب که آمار دقیقی از افزایش گردشگران ورودی وجود ندارد، ‌گفت: سوال ما از سلطانی‌فر این بود که تعداد گردشگران خارجی که وارد ایران شده‌اند در ماه‌های گذشته چقدر افزایش داشته است؟ باید تعداد مشخص باشد. شاید بگوید صد در صد افزایش داشته‌ایم، اما شاید دو نفر بوده‌اند و شده‌اند چهار نفر. این تعداد ارزشی ندارد. وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آمار دقیقی از افزایش ورود گردشگران خارجی به ایران ارائه داد یا نه؟ گفت: وقتی ایشان پذیرفت که منافع ملی مهم‌تر است، یعنی تعداد گردشگران ورودی خیلی قابل توجه نیست. اما پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا می‌توان موضوع گردشگری را وارد حوزه سیاست کرد و برای اقشاری از شهروندان یک قاره که اغلب نسبتی با سیاست ندارند و به عنوان علاقه‌مند به جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی کشورمان وارد ایران می‌شوند، سیاستی مغایر با این انگیزه در نظر گرفت؟
قوانین باید برای همه یکسان باشد
مهدی حجت درباره این طرح دوفوریتی به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: تصوری که ما از انگشت‌نگاری داریم و آن را معادل با توهین در نظر می‌گیریم، یک پندار اشتباه است و اگر کشوری با توجه به مقتضیات خود قوانینی را راجع به این امر وضع کند، نباید موجب بروز واکنش‌های نگران‌کننده شود.
قائم‌مقام سابق سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی افزود: اگر ایران اعلام کند که از همه کسانی که وارد کشور می‌شوند، انگشت‌نگاری صورت‌ می‌گیرد به واسطه یکسانی آن برای همه اتباع خارجی قابل قبول است، کما اینکه هر گردشگری که وارد کشورمان می‌شود ملزم است، قوانین مرتبط با حجاب اسلامی یا مواردی نظیر آن را رعایت کند.
وی ادامه داد: با این وجود طرحی که در مجلس مطرح شده یک جدال سیاسی است و نباید آن را وارد حوزه میراث فرهنگی و گردشگری کرد، زیرا فعالیتی که جنبه تنبیهی داشته باشد قطعا بر تعداد گردشگران ورودی تاثیر منفی دارد هرچند که باید استدلال نمایندگان کمیسیون امنیت ملی در حجم پایین گردشگران ورودی به ایران حتی بدون تصویب این طرح را نیز مدنظر قرار داد.
تاثیر منفی ۷۰درصدی
رئیس جامعه تورگردانان نیز درباره این طرح گفت: تصویب چنین طرحی می‌تواند تا ۷۰ درصد بر گردشگری ورودی تاثیر منفی داشته باشد. ابراهیم پورفرج افزود: زمانی که ما چنین قوانینی را برای گردشگر اروپایی در نظر می‌گیریم، در واقع برای بسیاری از آنها هزینه‌های زمانی ایجاد و با توجه به افزایش دشواری سفر، آنها را از انتخاب ایران به عنوان مقصد گردشگری منصرف می‌کنیم. وی با بیان این مطلب که تصویب این طرح جنبه سیاسی دارد، اظهار کرد: به نظر من مجلس باید دست به اقدام متقابل در برابر اتحادیه اروپا بزند و در حوزه سیاسی، بدون انجام انگشت‌نگاری به آنها اجازه ورود به ایران را ندهد.
گردشگران و سرمایه‌های سرگردان
مسعود شیرین‌کلام دبیر کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به سیاست‌های ابلاغی رهبری و تاکیدات رئیس‌جمهور در راستای ایجاد فضای مناسب اقتصادی در همگامی دولت و مجلس اشاره کرد و گفت: با توجه به تحریم‌ها و همت قوای سه‌گانه، گردشگری می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای صلح و دوستی در نظر گرفته شود.
وی با تاکید بر اینکه این حوزه باید از حواشی سیاسی دور نگه داشته شود، عنوان کرد: رجال سیاسی و کمیسیون امنیت ملی با نگاه سیاسی و خارج از نگاه بخش خصوصی وارد تصمیم‌گیری می‌شوند، اما بهتر است که نگاه فعالان بخش خصوصی نیز لحاظ شود.
وی در همین رابطه افزود: واکنش به بیانیه ضد ایرانی پارلمان اروپا می‌تواند یک واکنش سیاسی بدون لطمه به گردشگری را به دنبال داشته باشد و مردم عادی و اقشار مختلف در این قاره را نشانه نگیرد و همچنین شائبه عدم انسجام میان دولت و مجلس را نیز از بین ببرد.
شیرین کلام گردشگران را قشری جدا از مسائل سیاسی دانست و گفت: گردشگران سفیرانی هستند که می‌توانند امنیت و جاذبه‌های کشورمان را تبلیغ و به لحاظ ارزآوری نیز به شکل موثری عمل کنند. شیرین کلام همچنین با اشاره به سرمایه‌گذاری برای رفع معضل بیکاری اشاره کرد و افزود: با ورود گردشگران و مشاهده فضای آرام سیاسی و اجتماعی ایران، این قشر می‌تواند در جذب سرمایه‌‌های سرگردان بین‌المللی عمل کرده و به عنوان ابزاری در این زمینه نگریسته شود. پیش از این مقامات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، از این مهم دم زده‌اند که گردشگری محلی برای تسویه حساب‌های سیاسی نیست؛ اما اظهارات اخیر رئیس این سازمان، نگرانی‌هایی را به وجود آورده است. با این‌همه تاکنون رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطلبی در رسانه‌ها درباره شرح مذاکراتش با نمایندگان کمیسیون امنیت ملی منتشر نکرده است. حال باید منتظر ماند و دید آیا رایزنی‌های دولت و مجلس گردشگران را نشانه می‌گیرد یا واکنش‌ها را به رجال سیاسی صادرکننده این بیانیه محدود می‌کند.
*fateme.babakhani۶۰@gmail.com