جای خالی تورهای داخلی و مقاصد جدید در آژانس‌ها
گروه گردشگری- فاطمه باباخانی*: نوروز طولانی‌ترین تعطیلات در ایران است. اینجا است که نقش تورها و تورگردانان برجسته می‌شود؛‌ برخی خانواده‌ها یک سفرخارجی را در برنامه خود می‌گنجانند و عده‌ای نیز به یک تور داخلی برای گذراندن این ایام رو می‌آورند. پرسش اما این است که آیا بین میزان تورهای داخلی و خارجی تناسبی وجود دارد؟ آیا مقصدهای جدید گردشگری برای هر کدام تعریف شده‌اند یا مسافر باید مشابه هر سال مقصدهای تکراری را انتخاب و تجربه سال پیش را تکرار کند؟
بخش خصوصی در معرفی مقاصد جدید نوآوری داشته باشد
مرتضی رحمانی موحد، ‌معاون سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این رابطه که چرا مقاصد جدید گردشگری خارجی یا تورهای خروجی در ایام نوروز تعریف نمی‌شوند، به «دنیای اقتصاد» گفت: اعلام مقصد جدید گردشگری باید همراه با تبلیغ، معرفی مقصد جدید و در نظر گرفتن عامل زمان باشد و تا زمانی که این چرخه کامل نشود و ما بسترها را فراهم نکنیم؛‌ نمی‌توانیم مقصد جدیدی را به فهرست مناطق گردشگری اضافه کنیم. وی یکی از مجال‌های تبلیغ و معرفی مقصدهای جدید گردشگری را نمایشگاه‌های بین‌المللی دانست و اظهار کرد: ما باید از این نمایشگاه‌ها به عنوان یک بازار بین‌المللی نهایت استفاده را کرده و مقاصد را در آنها معرفی کنیم؛‌ نه اینکه در این نمایشگاه‌ها بروشورهای قدیمی را عرضه کنیم.
‌معاون گردشگری افزود: بخش خصوصی اگر بخواهد سال‌های آتی در این نمایشگاه‌ها حاضر شود حتما باید نوآوری داشته باشد و ما بدون در نظر گرفتن اسم‌ها، تنها با توجه به عملکرد و نحوه ارائه به این بخش اجازه حضور در نمایشگاه‌ها را خواهیم داد. وی در خصوص این نوآوری گفت: معرفی مقاصد جدید گردشگری، برگزاری سمینار در راستای معرفی این مقصدها، کمک گرفتن از تورگردانان از جمله مواردی است که برای اولویت دادن به این بخش مدنظر قرار می‌گیرد.
همچنین ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تخصصی تورگردانان ایران، درباره عدم تنوع در برگزاری تورهای خروجی نوروزی به «دنیای اقتصاد» گفت: ما تورهای متعددی به مقاصد مختلف داریم؛ به این ترتیب که در کنار تورهای ترکیه، چین، مالزی، تایلند و امارات، تورهایی نیز به کشورهای اروپایی وجود دارد، اما درباره سفر یکی از مسائل مهم برای سفرکننده و مسافر تعیین مقصد بر اساس نرخ و هزینه‌های سفر است و عمده مسافران ترجیح می‌دهند به جای صرف هزینه‌های زیاد برای گردشگری در اروپا و برزیل، این هزینه را به یک سوم کاهش داده و به جای آن به کشورهای اطراف سفر کنند.
وی افزود: با این حال مسافرانی نیز هستند که مقصد سفرشان را بدون توجه به قیمت و مسافت‌های طولانی آمریکای لاتین یا اروپا انتخاب می‌کنند؛ منتها از آنجا که بخش اعظم سفرکنندگان ترجیح می‌دهند یک سفر ارزان‌تر خارجی را تجربه کنند، بیشتر تورها نیز تمایل دارند چنین مقاصدی را جزو برنامه‌های خود بگنجانند. دراین تورها هم مسافر یک فرهنگ و کشور متفاوت را تجربه کرده و هم هزینه زیادی بابت آن نپرداخته‌است. رئیس جامعه تخصصی تورگردانان ایران ادامه داد: کرواسی، کره‌جنوبی، آفریقای جنوبی و برزیل از جمله مقاصدی هستند که ما آنها را به عنوان مقصدهای جدید گردشگری در این سال‌ها اضافه کرده‌ایم و مسافران می‌‌توانند برای نوروز خود آنها را به بسته سفر خارجی‌شان اضافه کنند.
چرا تورهای داخلی نوروزی مهجور مانده‌اند؟
معاون گردشگری کشور در پاسخ به این پرسش که چرا تناسبی میان تورهای داخلی و خارجی در نوروز وجود ندارد و اغلب بسته‌های سفری برای سفر به خارج از کشور بسته شده است، گفت: میان تورهای خروجی و تورهای داخلی، نظام عرضه و تقاضا در گردشگری و سفر نظام علمی، دقیق و برنامه مدونی وجود ندارد. ما شاهدیم که در دنیا با این مقوله به شکل تخصصی برخورد می‌کنند و یک تقسیم کار دقیق در این زمینه وجود دارد. این در حالی است که آژانس‌های ما مدام از شکار مسافر توسط آژانس رقیب گله می‌کنند. وی همچنین تذکر داد: گرچه در سالی که گذشت آن‌گونه که باید فرصت توجه به این موضوع را نیافتیم، اما در سال بعد، این موضوع را در دستور کار قرار خواهیم داد و نوآوری را از ملزومات کار آژانس‌ها عنوان خواهیم کرد. ‌معاون سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در همین رابطه همچنین از ضرورت یک فرهنگ‌سازی در درون تشکیلات گردشگری خبر داد و گفت: امیدواریم در سال بعد خبرهای خوشی در این زمینه داشته باشیم.
ابراهیم پورفرج نیز در پاسخ به این پرسش که چرا تورهای داخلی نسبت به تورهای خارجی مهجور مانده و در حاشیه قرار گرفته‌اند، گفت: سفر کردن با تور برای بازدید از اماکن تاریخی و طبیعی کشور باید به یک فرهنگ در کشورمان تبدیل شود. در حال حاضر سفرهای نوروزی به شکل خانوادگی انجام می‌شود؛ به این ترتیب که فرد با خانواده یک مقصد را انتخاب کرده و با ماشین شخصی‌شان به منزل آشنایان یا مقاصد دیگر سفر می‌کنند. وی افزود: نوع دیگری از سفر که میان مردم کشورمان شایع است، سفرهای گروهی به شکل دوستانه یا خانوادگی است که آنها هم در قالب تور برگزار نمی‌شوند. بنابراین ما باید در زمینه مزایای گردشگری با تورهای نوروزی یک اقدام فرهنگی انجام دهیم تا خانواده‌ها با در نظر گرفتن هزینه‌ها و خدماتی که دریافت می‌کنند، آن را جایگزین سفرهای گروهی و خانوادگی کنند که نیازمند برنامه‌ریزی گسترده و صرف زمان و هزینه زیاد است‌.
رئیس جامعه تخصصی تورگردانان ایران درباره نقش تورگردانان در این فرهنگ‌سازی گفت: تورگردانان با توجه به سلیقه مخاطبان برنامه‌های نوروزی خود را تعریف می‌کنند و به واسطه بالا رفتن هزینه‌ها در این ایام، به ناچار آنها هم هزینه سفرهای داخلی خود را بالاتر می‌برند. در این شرایط مسافر ممکن است ترجیح دهد به جای صرف هزینه چند میلیونی برای سفر به کیش، آن را برای یک تور خارجی هزینه کند؛ با این استدلال که هم یک سفر خارجی را تجربه کند و هم سفر متفاوتی را در کنار خرید سوغات متفاوت داشته باشد. برای رفع این مشکل نیز ما باید به هتلدار ایرانی آموزش دهیم که نباید در ایام نوروز از گرانی سود ببرد، بلکه باید مزیت خود را در فراوانی جست‌وجو کند. در این راه نیز ما نیازمند یک حرکت منسجم بین آژانس‌ها، هتلداران و سازمان میراث فرهنگی هستیم.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، تورهای نوروزی امسال نیز یا تمرکز خود را بر مقاصد خارجی گذاشته‌اند یا اگر تورهای داخلی در بین آنها مشاهده می‌شود آنچنان پرهزینه تعریف شده‌اند که ترجیح مشتری را به سوی خرید تور خروجی هدایت می‌کند. شایسته است مسوولان برای معرفی مقاصد داخلی جدید و تورهای داخلی با هزینه‌های معقول اهتمام بیشتری به‌کار گیرند.
*fateme.babakhani۶۰@gmail.com