بازاریابی توریسم در پایگاه‌های اینترنتی
سعید معتمد* اولین و مهم‌ترین کار پس از آماده‌سازی و ارائه یک محصول به بازار، بازاریابی و معرفی اثربخش آن به بازارهای هدف است. در مورد پایگاه‌های اینترنتی نیز این امر صادق است و با توجه به هزینه بسیار پایین و اهمیت روزافزون بازاریابی اینترنتی که گوی سبقت را از بسیاری روش‌های بازاریابی سنتی ربوده است، شایسته است که بخش‌های مختلف صنعت گردشگری قبل از راه‌اندازی پایگاه اینترنتی و پس از آن به‌گونه‌ای عمل کند که بیشترین بهره‌وری و کارآمدی را در بر داشته باشد. در این مقاله به صورت جزئی به اقداماتی خواهیم پرداخت که برای راه‌اندازی پایگاه‌های اینترنتی و بازاریابی آنها ضروری به نظر می‌رسند.

۱- انتخاب نام دامنه مناسب
این کار نقش بسیار مهمی را در برندسازی و فعالیت‌های بازاریابی بعدی بازی می‌کند. نامی که برای دامنه انتخاب می‌شود باید متناسب با فعالیت‌های کسب و کار مربوطه باشد و به راحتی در خاطر بماند.
۲- فضای اینترنتی و پهنای باند قوی و مناسب
این دو مورد باید با دقت نظری خاص انتخاب شوند. فضای اینترنتی باید از یک شرکت معتبر خریداری شود و پهنای باند نیز متناسب با تعداد بازدیدکنندگان پایگاه افزایش یابد. در بسیاری موارد شاهد بودیم پس از تبلیغات گسترده که موجب افزایش بازدیدکنندگان یک پایگاه اینترنتی شده است به‌دلیل کمبود پهنای باند، پایگاه از دسترس خارج و این خود موجب صدمه خوردن به اعتبار و آبروی آن مجموعه گردشگری شده است.
۳- طراحی زیبا و چشم‌نواز
با توجه به اینکه نام صنعت گردشگری با تفریح و لذت و آسودگی خاطر پیوند خورده است، طراحی پایگاه نیز باید متناسب با این مفهوم، زیبا، چشم‌نواز و شاد باشد. درمورد طراحی باید به این مساله توجه داشت که مفهوم خاص مورد نظر آن بخش از طریق طراحی صورت گرفته در پایگاه قابل انتقال به کاربر باشد و روح برند در آن تجلی یابد. همچنین آسان‌سازی دسترسی به قسمت‌های مختلف پایگاه باید حتما مد نظر قرار گیرد و کاربران با سرعت‌های متفاوت دسترسی به اینترنت بتواند شاهد بالا آمدن سریع پایگاه باشند.
۴- ساخت برنامه‌های تلفن همراه
استفاده از برنامه‌های تلفن همراه امری است که باید حتما در دستور کار یک کسب و کار گردشگری قرار گیرد. با توجه به رشد روزافزون استفاده از تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها، ساخت برنامه‌های سازگار با سیستم عامل‌های مطرح و ارائه رایگان آنها می‌تواند توجه بخش بزرگی از دارندگان این وسیله‌ها را به خود جلب کند. نکته مهم در طراحی این برنامه‌ها مانند طراحی پایگاه‌های اینترنتی، همان سادگی کار با آنها است تا حتی افرادی که سواد الکترونیک بالایی ندارند نیز بتوانند به آسانی از آنها استفاده کنند.
۵- پشتیبانی و فروش آنلاین
این روش هم‌اکنون به عنوان روشی جایگزین پشتیبانی و فروش تلفنی در بسیاری کسب و کارها شناخته شده است. با توجه به رایگان بودن برقراری ارتباط با مشتریان در این روش، از آن به عنوان بهترین راه برای تعامل با مشتریان خارجی یاد می‌شود. وجود بخش پشتیبانی ۲۴ ساعته برای بسیاری از بخش‌های صنعت گردشگری به‌ویژه آن دسته که با همکاران یا مشتریان خارجی سر و کار دارند، امری ضروری به نظر می‌رسد.
۶- تبادل پیوند اینترنتی (تبادل لینک)
این امر باعث افزایش بازدید پایگاه و مشهور شدن آن می‌شود. در این زمینه باید سعی شود که تبادل لینک با پایگاه‌های دارای وجهه و آبرو مانند مراکز آموزشی یا سازمان‌های معروف بین‌المللی و دولتی و همچنین برندهای معروف و معتبر صنعت گردشگری انجام شود، چون این امر در بالا بردن رتبه سایت در موتورهای جست‌وجو نقش مهمی را ایفا می‌کند.
۷- معرفی پایگاه در پورتال‌های گردشگری
بسیاری از پایگاه‌های اینترنتی وجود دارند که نقش مرجع در هر زمینه‌ای را ایفا می‌کنند. در صنعت گردشگری نیز چنین پورتال‌هایی وجود دارند که اطلاعات کلیه بخش‌های گردشگری یک کشور یا منطقه و حتی جهان را در خود دارند و چنین زمینه‌ای را فراهم می‌کنند، تا این بخش‌ها بتوانند به معرفی خود در آنها بپردازند. از آنجا که چنین پورتال‌هایی معمولا دارای بازدید بالا و سطح اعتبار مناسبی هستند، علاوه‌بر اینکه ثبت پیوند پایگاه اینترنتی در آنها باعث بالارفتن رتبه آن پایگاه می‌شود، معرفی یک کسب و کار گردشگری در آنها نیز می‌تواند باعث مشهور شدن آن و افزایش مشتریان شود.
۸- درج نشانی پایگاه اینترنتی در کلیه اقلام تبلیغاتی
تبلیغ پایگاه اینترنتی فقط در محیط اینترنت انجام نمی‌شود، بلکه در کارت ویزیت، بروشورها، کاتالوگ‌ها و سایر اقلام تبلیغاتی نیز حتما باید نشانی پایگاه اینترنتی درج شود و برای
به روزرسانی‌های بعدی و اطلاعات بیشتر مراجعه به پایگاه توصیه شود.
۹- بهینه‌سازی پایگاه برای موتورهای جست‌وجو
به مجموعه عملیاتی که برای بالا بردن رتبه سایت در موتورهای جست‌وجو انجام می‌شود، «بهینه‌سازی پایگاه اینترنتی برای موتورهای جست‌وجو» گفته می‌شود که این خود تبدیل به یکی از شاخه‌های مهم و پرتقاضای علم فناوری اطلاعات شده است. این امر می‌تواند به شرکت‌ها و اشخاصی که در این زمینه خبره هستند برون‌سپاری شده یا توسط کارمندان خود مجموعه که در این زمینه مطلع هستند انجام شود. نکته مهم در این امر پیوستگی آن است؛ به این معنی که پس از بهینه‌سازی اولیه، این روند باید به صورت مداوم در بازه‌های زمانی مختلف پیگیری شود. این بخش از بازاریابی، مهم‌ترین بخش آن به حساب می‌آید؛ چراکه متداول‌ترین روش دسترسی به پایگاه‌های اینترنتی از طریق نمایه شدن آنها در مورد موتورهای جست‌وجو است.
۱۰- برندینگ و بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی
نقش بسیار مهم شبکه‌های اجتماعی در بازاریابی پایگاه‌های اینترنتی و برندینگ تا به آنجا پیش رفته است که باعث پدید آمدن متخصصان جدیدی به نام بازاریابان اجتماعی شده است؛ کسانی که با دریافت دستمزدهای کلان، به مطرح و معروف کردن یک برند و پایگاه اینترنتی آن در این شبکه‌ها می‌پردازند و طرفداران زیادی را در این میدان گسترده رقابت برای آنها جذب می‌کنند. با توجه به وجود شبکه‌های گسترده دوستی و عاطفی در این پایگاه‌های اینترنتی، معروفیت و محبوبیت یک شرکت، سازمان، تور یا مراکز اقامتی می‌تواند بسیار سریع اتفاق افتد. بنابراین یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های بخش بازاریابی اینترنتی یک سازمان گردشگری، معرفی مناسب، بهینه و جذاب آن سازمان و پایگاه مربوطه در شبکه‌های اجتماعی و یافتن هر چه بیشتر دنبال‌کنندگان و طرفداران از بین اعضای آن شبکه است.
۱۱- اطلاع‌رسانی از طریق رایانامه و خبرخوان
به کارگیری تکنولوژی خبرخوان یا RSS در پایگاه‌های اینترنتی هم‌اکنون به امری بدیهی و ضروری تبدیل شده است. استفاده از این تکنولوژی به این معنی است که هر گونه به‌روزرسانی پایگاه از طریق فناوری‌های خبرخوان به اطلاع کاربران می‌رسد. همچنین دارا بودن فرم دریافت رایانامه کاربرانی که مایل هستند به‌روزرسانی‌های پایگاه از طریق رایانامه به آنها اطلاع داده شود، ‌یکی از مهم‌‌ترین روش‌های بازاریابی است که با میل و رغبت خود کاربران انجام می‌شود. در این زمینه نکته بسیار مهمی باید بیان شود و آن این است که برای بسیاری کاربران در حالت عادی هیچ انگیزه‌ای برای مراجعه به پایگاه یک کسب‌و‌کار خاص وجود ندارد و استفاده از چنین روش‌های بازاریابی باعث می‌شود که تعامل کسب‌و‌کار مربوطه با کاربران بدون مراجعه آنها به پایگاه حفظ شود.
۱۲- اطلاع‌رسانی پیامکی
اطلاع‌رسانی پیامکی از آن رو مهم است که سریع‌ترین وسیله ارتباط با کاربر است و به‌ویژه برای فروش تورهای لحظه آخری، تخفیف‌های ویژه که مدت زمان کوتاهی اعتبار دارند و اطلاع‌رسانی جشنواره‌ها و سمینارها، مناسب‌ترین وسیله به شمار می‌رود، البته این کار باید با رضایت دریافت‌کننده پیامک باشد، چون در غیر این صورت، ممکن است باعث نارضایتی دریافت‌کننده و در نتیجه تخریب وجهه کسب‌و‌کار شود.
۱۳- تولید محتوا
یکی از بهترین و موجه‌ترین روش‌های جذب بازدیدکننده، تولید محتوای اینترنتی است که این محتوا می‌تواند به شکل سفرنامه، گزارش، مقاله، کتاب الکترونیکی، عکس و فیلم یا آمیخته‌ای از آنها باشد. همچنین می‌توان بروشورها و کاتالوگ‌های چاپی را به صورت الکترونیکی و باکیفیت بالا در پایگاه اینترنتی قرار دارد، تا محدودیت جغرافیایی دسترسی به آنها برطرف شود و افراد بدون دربرداشتن هزینه‌های پستی برای بخش گردشگری مربوطه بتوانند به آنها
دسترسی یابند.
بدیهی است هر کدام از این موارد در شرایط خاص بازاریابی باید اعمال شوند تا به هدف موردنظر دست پیدا کنیم.
*مشاور بازاریابی اینترنتی گردشگری