چاپاکر، اقامتگاه سنتی ورزنه
حسنا حاجیان* چاپاکر اقامتگاهی در شهر ورزنه، شهری در دل کویر است که به سبک سنتی از گردشگران پذیرایی می‌کند. در حیاط این خانه قدیمی که به اقامتگاه تبدیل شده، چاه آبی در کنار دیوار قرار دارد که نام اقامتگاه نیز از آن گرفته شده است.
در زبان اصیل این روستا «کر» به معنی «دیوار کوتاه» بوده و «چاپاکر» به معنی «چاه پای دیوار» است. در زمان قدیم هر یک از چاه‌های آب ورزنه که برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شد نامی برای خود داشتند و محله چاپاکر را نیز به خاطر چاه آب آنکه در کنار دیوار کوتاهی بود به این نام می‌خواندند. به دلیل اهمیت چاه‌های آب در این شهر، چاه آبی را برای بازدید گردشگران احیا کرده‌اند که توسط گاو از آن آب کشیده می‌شود و اصطلاحا به آن«گاو چاه» می‌گویند. ویژگی دیگر این شهر، زنان چادر سفید آن هستند. این شهر سفیدترین شهر ایران نام دارد.
برای گردشگرانی که از این شهر و کویر آن و همچنین تالاب گاو خونی بازدید می‌کنند، اقامت در چاپاکر می‌تواند انتخاب خوبی باشد. این اقامتگاه سنتی، در سال ۱۳۸۸ توسط رضا خلیلی، دبیر زمین شناسی و راهنمای گردشگری، از صاحب خانه خریداری شد و تا سال ۱۳۹۰ مرمت و تجهیز آن به طول انجامید. به گفته آقای خلیلی این اقدام برای او در مجموع ۶۰ میلیون تومان هزینه برداشته و توانسته با گذشت ۲ سال، یک سوم هزینه را برگرداند. آقای خلیلی دوره برگشت کامل سرمایه را ۶ سال تخمین می‌زند. در حال حاضر دو خانواده یعنی ۵ نفر در این خانه مشغول به کار شده‌اند، اما این شغل، با توجه به فصلی بودن گردشگری در این مکان و همچنین ناشناخته بودن این اقامتگاه، فعلا نمی‌تواند منبع اصلی درآمد آنها باشد.
اقامت در این خانه معمولا از اول آبان آغاز شده و در اواسط فروردین پایان می‌گیرد. اکثر گردشگران چاپاکر را تهرانی‌ها تشکیل می‌دهند. اما این خانه به دلیل عدم تبلیغات کافی، هنوز برای مردم ایران و جهان ناشناخته است. این خانه خشتی با
۶ اتاق، گنجایش اقامت ۳۰ نفر را دارا است. فضای این اقامتگاه شامل یک مطبخ قدیمی که محل پخت نان بوده، حوض، چاه آب، دستگاه پارچه بافی و اتاق‌های دور حیاط است. این خانه عضوی از خانه‌های «خوشه سار بومگردی» است. اقامتگاه‌های «خوشه‌ساربوم‌گردی» پدیده مبارکی از گردشگری پایدار در ایران هستند که روز به روز به طرفداران آن افزوده می‌شود. این اقامتگاه‌ها، چنانکه درمورد خانه آقای خلیلی (چاپاکر) گفته شد، خانه‌هایی قدیمی هستند که به اقامتگاه تبدیل شده‌اند.
*کارشناس ارشد بازاریابی توریسم
hosnair@yahoo.com