مترجم: مهدی نیکوئی* «گردشگری باعث تورم می‌شود.» رابطه بین گردشگری و تورم از این پیچیده‌تر به نظر می‌رسد. جریان قابل‌توجهی از گردشگران در یک فصل می‌تواند به بالاتر رفتن سطح قیمت بسیاری از کالاها و خدمات در ناحیه توریستی منجر شود. این نکته توسط دانشمندان پذیرفته شده است که به طور معمول قیمت کالاها و خدمات در شهرها و نواحی توریستی بیشتر از مناطقی است که یا گردشگران کمی از آن بازدید می‌کنند یا کلا گردشگرپذیر نیستند؛ همچنین در تفرجگاه‌های عمومی، قیمت‌ها برای خدمات گردشگری در فصل اوج مسافرت‌ها بیشتر از بقیه سال است. اوج‌گیری قیمت‌ها احتمالا در مناطق فقیر بیش از مناطق ثروتمندتر است. گردشگران استطاعت مالی جهت پرداخت قیمت‌های بالاتر را دارند؛ بنابراین خرده‌فروشان قیمت کالاهای خود را بالاتر برده و محصولات گران‌تری ارائه می‌کنند. این موضوع دو پیامد خواهد داشت: اول اینکه ساکنان محلی نیز مجبور هستند که برای تامین مایحتاج خود مبالغ بالاتری پرداخت کنند؛ دومین اثر این است که خرده‌فروشانی که محصولات خود را به گردشگران عرضه می‌کنند، توانایی پرداخت اجاره و مالیات بالاتر را پیدا می‌کنند که این مبلغ به مصرف‌کنندگان انتقال می‌یابد.

تا چه حد به این تاثیرات توجه شده است؟

تقاضای گردشگران در بسیاری از موارد در چند خیابان یا ناحیه در مقصد گردشگری محدود متمرکز شده است. ساکنان محلی رفتار مصرفی خود را تغییر می‌دهند و به مراکز فروش دیگری می‌روند. به علاوه گردشگران به طور عمومی تنها به طیف محدودی از محصولات و خدمات علاقه دارند؛ مانند سوغاتی‌ها، لوازم ورزشی، پوشاک، محصولات بهداشتی آرایشی، مواد غذایی و محصولات ویژه هر منطقه (مانند گز اصفهان).

بُعد دیگری که باید به آن توجه شود، ارزیابی قیمت اقامتگاه‌ها (هتل‌ها و آپارتمان‌های اجاره‌ای) و سایر تسهیلات است. در کوتاه‌مدت، عرضه بی‌کشش است و به دلیل اینکه نمی‌تواند تمامی تقاضا را پاسخگو باشد، قیمت‌ها افزایش می‌یابند؛ اما در بلند مدت عرضه نیز افزایش یافته و دوباره قیمت‌ها به ثبات می‌رسند. البته همیشه این بی‌نظمی در بخش گردشگری مشاهده نمی‌شود. افزایش قابل توجه تقاضا منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود.

غالبا بسیاری از مناطق گردشگری فراموش می‌کنند که در حال رقابت با دیگر مناطق هستند؛ به همین دلیل است که انتقال تقاضا از یک کشور حوزه دریای مدیترانه به کشوری دیگر بسیار دیده می‌شود.

گفته می‌شود که گردشگری باعث افزایش قیمت زمین می‌شود. رشد توریسم باعث ایجاد تقاضای جدید برای زمین می‌شود و رقابت خریداران بالقوه منجر به افزایش قیمت آن خواهد شد. ساکنان محلی مجبور می‌شوند که مبلغ بیشتری برای خانه خود بپردازند. اما آیا این افزایش قیمت زمین را باید یک تاثیر منفی دانست؟ تمامی مالکان، زمین‌داران و ساکنان محلی از این افزایش ارزش سود می‌برند. از دیدگاه اقتصاد کلان، نتیجه نهایی مثبت است. به علاوه این اثر، محلی است.

در مجموع، باید گفت که تاثیر توریسم بر روی زندگی ساکنان محلی را نباید بیش از اندازه بزرگ کرد. هزینه‌ها عمدتا به وسیله منافع جبران می‌‌شوند: ثروت بیشتر، شغل‌های بیشتر و ارزش زمین بالاتر. هر چند، شرایطی نیز وجود دارد (زمانی که تقاضای گردشگری بسیار بالا است) که تنش تورمی به کل اقتصاد سرایت می‌کند و منجر به افزایش عمومی تورم می‌‌شود. به عنوان مثال در برخی از کشورها تقاضای گردشگری ۱۰ درصد و بیش از GDP (تولید ناخالص داخلی) است و ارتباط گردشگری با سایر بخش‌های اقتصادی شدید برآورد می‌شود.

عوامل فشار تورمی در بخش گردشگری

برخی از صاحب‌نظران تفاوتی بین تورم تقاضا و هزینه در بخش گردشگری قائل می‌شوند. ابتدا، باید گفت که تورم تقاضا به دلایل زیر به وجود می‌آید:

• تقاضای فصلی

• عرضه بی‌کشش

• واکنش ناکافی بازار (سود قطعی شرکت‌ها یا تفرجگاه‌ها از یک اجاره اقتصادی)

• تورم وارداتی ناشی از گردشگران بین‌المللی ورودی (تاثیر واحدهای پول بین‌المللی و افزایش نقدینگی)

تورم هزینه نیز ناشی از عوامل زیر است:

• مدیریت فصول اوج

• مالیات زیاد بر روی برخی از محصولات و خدمات گردشگری

در هر صورت، قیمت‌ها بدون در نظر گرفتن مصرف‌کنندگان نمی‌توانند افزایش پیدا کنند؛ بر اساس قانون عرضه و تقاضا که تعیین‌کننده قیمت‌ها هستند. بسیاری از گردشگران مقصد خود را به خاطر تفاوت قیمت‌ها از فرانسه به اسپانیا تغییر داده‌اند و از اسپانیا به هر جای دیگری نیز ممکن است که تغییر دهند.

*nikoueimahdi@gmail.com